ఉనికి: చత్తీస్గఢ్
ప్రకటిత తేదీ: 2025 ఫిబ్రవరి 11
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ ఛత్తీస్గఢ్ రాష్ట్రం బస్తర్ జిల్లాలోని జగదల్పూర్లో ఉంది. ఇక్కడ వాయువ్యం నుండి ఆగ్నేయం వరకు ప్రవహించే కాంగేర్ నది నుండి దీనికి ఆ పేరు వచ్చింది. 1972 వన్యప్రాణుల (రక్షణ) చట్టం ప్రకారం 1982లో దీన్ని నేషనల్ పార్క్గా ప్రకటించారు. ఇది 200 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉంది.
వైవిధ్యమైన స్థలాకృతికి ప్రసిద్ధి చెందిన కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లో చదునైన భూములు తక్కువే. వివిధ రకాల వాలు ప్రాంతాలు, పీఠభూములు, లోతైన లోయలు, వంకరలు తిరిగే ప్రవాహ మార్గాలను కలిగి ఉంది. ఇది సముద్ర మట్టానికి 338 నుండి 781 మీటర్ల ఎత్తులో ఉంటుంది. ప్రధానంగా ఇంద్రావతి సమూహ శిలలచే వర్గీకరించబడిన ఈ ప్రాంతం లోమీ, ఇసుక, లాటరైట్, ఒండ్రు నిక్షేపాలతో సహా వివిధ రకాల నేలలను కలిగి
ఉంటుంది.

ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం మొత్తం కాంగేర్ నదిలో కలిసే సీజనల్, శాశ్వత నీటి ప్రవాహాలతో నిండి ఉంది. దీని విభిన్న భౌగోళిక స్వరూప లక్షణాలు, విభిన్న పర్యావరణ వ్యవస్థలు ఈ నేషనల్ పార్క్ అసాధారణ లక్షణాలుగా చెబుతారు.
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ అసాధారణ సహజ సౌందర్యంతో ఉంటుంది. కాంగేర్ లోయ ఆకట్టుకునే అడవులకు పేరొందింది. లోతైన లోయలతో కూడిన తిరత్గఢ్ జలపాతాలు ఇతర వాటితో పోలిస్తే ప్రత్యేకమై నవి. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం భారతదేశంలోని తేమతో కూడిన ద్వీపకల్ప లోయ సాల్ అడవులకు ఉత్తమ ఉదాహరణగా నిలుస్తుంది. ఇది భారతదేశంలోని అత్యంత దట్టమైన జాతీయ ఉద్యాన వనాలలో ఒకటి. ఈ లోయ ఛత్తీస్గఢ్లోని బస్తర్ ప్రాంతంలో, తేమతో కూడిన ఉష్ణమండల అడవులకు ప్రాతినిథ్యం వహిస్తుంది. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ లో భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలు కూడా ఉన్నాయి. ఇవి విభిన్న రకాల జీవజాలానికి అనువైన ప్రదేశాన్ని అందిస్తాయి. ఇది భారత ఉపఖండంలో జీవవైవిధ్యం, భౌగోళిక వైవిధ్యానికి హాట్స్పాట్గా ఉంది. భారతదేశంతో పాటు దక్షిణాసియాలో అధ్యయనం చేయబడిన గుహలలో భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలు ప్రత్యేకమైనవి, జీవశాస్త్రపరంగా మరింత వైవిధ్యమైనవి.
పుష్ప వైవిధ్యం
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లో 456 జాతుల ఆంజియోస్పెర్మ్లను గుర్తించారు. ఈ జాతీయ ఉద్యాన వనంలో పుష్పించే మొక్కలకు చెందిన 120 కుటుంబాలు, 574 జాతులకు చెందిన మొత్తం 963 పుష్ప జాతులు నమోదయ్యాయి. ఈ ఉద్యానవనంలో మొత్తం 39 జాతుల టెరిడోఫైట్స్ నివేదించ బడ్డాయి. నైతాని & పాల్ (2006) పరిశోధనల ప్రకారం, మయన్మార్, థాయిలాండ్కు చెందిన వెదురు జాతి గిగాంటో క్లోవా అల్బోసిలియాటా (మున్రో) కుర్జ్, కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లోని అడవిలో ఉన్నట్లు తేలింది.
జంతుజాల వైవిధ్యం
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ విభిన్న రకాల వన్యప్రాణులకు నిలయంగా ఉంది. వీటిలో పాంథర్స్, చారల హైనాలు, ధోల్స్ వంటి చిన్న మాంసాహారుల వరకు 49 రకాల క్షీరదాలు ఉన్నాయి. ఈ పార్క్ చిటల్, మొరిగే జింకలతో సహా వివిధ రకాల శాకాహార జీవులను కూడా కలిగి ఉంది. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ లోని రిపారియన్ జోన్లలో లంగూర్లు, రీసస్ మకాక్లు వంటి ప్రైమేట్లు, జెయింట్ ఉడుతలతో కలిసి జీవిస్తాయి. 201 జాతులను కలిగి ఉన్న పక్షుల జనాభాలో ప్రఖ్యాత బస్టర్ హిల్ మైనా, క్రెస్టెడ్ సర్పెంట్ ఈగల్స్ వంటి ఇతర ముఖ్యమైన పక్షులు, మలబార్ విజిలింగ్-థ్రష్, రూఫస్-టెయిల్డ్ లార్క్ వంటి స్థానిక జాతులు ఉన్నాయి. కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లో, 16 రకాల ఉభయచరాలు ఉన్నాయి. వాటిలో ఇక్కడ మాత్రమే కనిపించే ఒక ప్రత్యేక కప్ప కూడా ఉంది. కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ వైవిధ్యభరితమైన సరీ సృపాలను కలిగి ఉంది. వీటిలో 37 విభిన్న జాతులు ఉన్నాయి. వీటిలో ట్రావెన్కోర్ వోల్ఫ్ స్నేక్, గ్రీన్ పిట్ వైపర్ వంటి భారతదేశానికి ప్రత్యేకమైన ఆరు జాతులు ఉన్నాయి. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ 141 సీతాకోకచిలుక జాతులకు నిలయం. ఈ రకమైన జీవులు ఈ ఉద్యానవనం వివిధ రకాల జీవులకు, కొన్నిసార్లు అరుదైన వన్యప్రాణులకు ఈ ప్రాంతం ఎంత ముఖ్యమో చాటిచెబుతాయి.

కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ అద్భుతమైన భౌగోళిక నిర్మాణాలు, అద్భుతమైన ప్రకృతి సౌందర్యం, విభిన్న రకాల వృక్షజాలం, జంతుజాలంతో కూడిన అసాధారణ ప్రదేశం. ఇది దీన్ని ప్రత్యేక ప్రాంతంగా గుర్తించేందుకు అవసరమైన ప్రమాణాలను తీరుస్తుంది. ప్రత్యేకమైన అత్యుత్తమ సార్వత్రిక విలువలను కలిగి ఉంటుంది. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ దాని మొక్కలు, రాళ్ళు, గుహలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. కోటమ్సర్, దండక్, కైలాష్, అరణ్యక్ వంటి గుహలు బస్తర్ గిరిజన ప్రజలకు ముఖ్యమైనవి మహాశివరాత్రి సమయంలో చాలా మంది పర్యాటకులు ఈ గుహలను సందర్శిస్తారు. దీంతో స్థానిక ప్రజలకు ఉపాధి కలుగుతుంటుంది.
భూగర్భ గుహలు, అందమైన ప్రకృతి దృశ్యాలు వంటి ప్రత్యేక భూ లక్షణాల కారణంగా ఈ ప్రాంతం ప్రత్యేకంగా ఉంటుంది. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ ప్రాంతం ఒక ప్రత్యేకమైన కార్సట్ ల్యాండ్ఫార్మ్ను కలిగి ఉంది. ఇది ఇంద్రావతి సమూహంలోని రాతి నిర్మాణాల వారసత్వాన్ని సూచిస్తుంది. ఫాల్టస్, ఫోల్డస్, జాయింట్స్, నదులు, ఇతర సహజ లక్షణాల కారణంగా ఇక్కడ గుహలు ఉన్నాయి.
ఇక్కడ ఉన్న కోటమ్సర్, కైలాష్ మరియు గుప్తేశ్వర్ గుహల భౌగోళిక, టెక్టోనిక్ అంశాలపై పలు అధ్యయ నాలు జరిగాయి. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం వివిధ రకాల మొక్కలు, జంతువులకు సరైన ఆవాసాలను అందించే విస్తృత శ్రేణి జీవావరణాలకు నిలయం. ఐయూసీఎన్ రెడ్ డేటా బుక్లో గుర్తించబడిన వాటితో సహా అనేక అరుదైన, అంతరించిపోతున్న, దేశీయ జంతు జాతులు ఈ కీలకమైన ఆవాసంలో వృద్ధి చెందుతు న్నాయి. అంతేగాకుండా, జాతీయ ఉద్యానవనంలో అధిక స్థాయిలో స్థానిక జాతులు ఉన్నాయి. శాస్త్రవేత్తలు నేషనల్ పార్క్ సున్నపురాయి గుహలలో మాత్రమే ఉన్న ఐదు విభిన్న జాతుల జంతువులను కూడా కనుగొన్నారు.
ఛత్తీస్గఢ్ నడిబొడ్డున ఉన్న కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ ప్రకృతి సౌందర్యం అత్యున్నతంగా రాజ్యమేలు తున్న ఒక ఉద్యానవనం. ఈ ప్రదేశం విభిన్న ప్రకృతి దృశ్యాలతో చిత్రించిన కాన్వాస్ లాంటిది – సున్నితమైన వాలులు, నిటారుగా ఉన్న లోయలు, కోటమ్సర్, కైలాష్, దండక్ అనే సున్నపురాయి గుహలు ఆకట్టుకునేలా ఉంటాయి. ఇక్కడ, వెదురు ఎన్నో కథలను గుసగుసలాడుతుంది. పువ్వులు సున్నితమైన కుంచెతో తీర్చిదిద్దినట్లుగా వికసిస్తాయి. నేషనల్ పార్క్ లోని అద్భుతమైన సున్నపురాయి గుహలు అద్భుతమైన సహజ దృగ్విషయాలను కలిగి ఉన్నాయి. అవి ఈ ప్రాంతంలోని శాస్త్రవేత్తలు, పరిశోధ కులు, పర్యాటకులు, విద్యార్థులకు ప్రధాన ఆకర్షణగా నిలుస్తున్నాయి. కోటమ్సర్ గుహలో, పురాతన కాలం నాటి ప్రతిధ్వనులను అనుభవించవచ్చు, దాని గోడలపై చెక్కబడిన చరిత్రపూర్వ గృహాల జాడలు ఉన్నాయి.
తిరత్ గఢ్ జలపాతం ఈ నేషనల్ పార్క్లో ఉన్న ఒక అద్భుతం. ఇది ముంగా బహార్ నది నుండి ఉద్భవించి, ఇసుకరాయి రాళ్లపై 150 అడుగుల ఎత్తు నుండి కిందకు పడిపోతుంది. ఈ జలపాతం చుట్టూ దట్టమైన అడవులు ఉండటం వలన ఇది మరింత ఆకర్షణీయంగా కనిపిస్తుంది. దీని దిగువ ప్రవాహం కాంగేర్ నదిలో కలుస్తుంది. ఎండ ఎక్కువగా ఉండే రోజుల్లో కాంగేర్ నదిలోని పరిశుభ్రమైన, నాణ్యమైన నీటి నుండి ప్రకృతి అందాలు ప్రతిబింబిస్తాయి. నియో-మెసోప్రొటెరోజోయిక్ శిలా నిర్మాణాలు, వేగంగా ప్రవహించే నీరు ఆకృతి చేసిన లోయ ఒక అద్భుతమైన భౌగోళిక ప్రదేశంగా మారాయి. జలపాతం చుట్టూ ఉన్న రాళ్ళు అందమైన మొక్కలతో సీతాకోకచిలుకలకు ఈ ప్రాంతాన్ని స్వర్గధామంగా మారుస్తాయి. ఈ జాతీయ ఉద్యాన వనం ఏడాది పొడవునా దాని సతత హరిత ఆకర్షణను కొనసాగిస్తూ, ఆహ్లాదకరమైన, చల్లని ప్రదేశంగా ఉంటుంది.

ఈ జాతీయ ఉద్యానవనంలోని కాంగేర్ ధారా జలపాతం గతంలో ఎన్నడో లక్షల ఏళ్ల క్రితం జరిగిన ఒక టెక్టోనిక్ సంఘటన ద్వారా ఏర్పడింది, దీని ఫలితంగా సిలిసిక్ మాగ్మాటిజం చోటు చేసుకుంది. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం భారీ సున్నపురాయి నిక్షేపాలను కలిగి ఉంది. వాటిలో కొన్ని గుహల రూపంలో ఉంటాయి మరియు మిగిలినవి ఒకదానిపై ఒకటి పొరలు లేదా పడకల రూపంలో ఉంటాయి. ఈ నిక్షేపాలు ఉపరితలంపై అలాగే భూగర్భంలో బహిర్గతమవుతాయి. భూగర్భ భాగాలు గుహలను ఏర్పరుస్తాయి. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనంలో 20కి పైగా సున్నపురాయి గుహలను కనుగొన్నారు.
700 నుంచి 1100 మిలియన్ సంవత్సరాల క్రితం, తిరత్గఢ్ జలపాతాలు ఇంద్రావతి బేసిన్లో భాగంగా ఉండేవి. తిరత్గఢ్ ఇసుకరాయి దాని ప్రాథమిక పొరగా ఉండింది. ప్రారంభంలో అడ్డంగా పడకగా ఉన్న ఇసుకరాయి, శిలాద్రవం చొరబాటు నిలువు ఒత్తిడిని కలిగించినప్పుడు భౌగోళిక మార్పులకు గురైంది, ఇది జలపాతాలను ఆకృతి చేసింది. దిగువ ప్రాంతం ఫోల్డస్, ఫాల్టస్, వాలుగా ఉన్న ఇసుకరాయి పడకలను ప్రదర్శిస్తుంది.
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ భారతదేశంలోని ద్వీపకల్ప ప్రాంతంలోని ఒక విలువైన, అంతగా ప్రజల తాకిడికి గురి కాని అటవీ ప్రాంతం. ఇది సహజ ఆవాసాలలో మొక్కలు, జంతువుల అద్భుత వైవిధ్యాన్ని పరిరక్షించ డంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది. తేమతో కూడిన ద్వీపకల్ప లోయ సాల్ అడవులు అని పిలువబడే ఈ అడవులు అసాధారణంగా ప్రత్యేకమైనవి. ఈ జాతీయ ఉద్యానవనం దట్టమైన అడవులు, వెదురు పొదలు, గడ్డి ప్రాంతాలు, మైదానాలు, వివిధ వాలులతో కూడిన కొండలు, రాతి ప్రాంతాలు, గుహలు, జలపాతాలు, లోతైన లోయలు, నదీ తీరాలు, ఇసుక తీరాలు వంటి మనోహరమైన భౌగోళిక స్వరూపంతో వర్గీకరించ బడింది. ఈ వైవిధ్యమైన లక్షణాలు విభిన్న వాతావరణాలను, పర్యావరణ పరివర్తనలను సృష్టిస్తాయి. విస్తృత శ్రేణి వృక్ష మరియు జంతు జాతులకు సరైన ఆవాసాలను అందిస్తాయి. కాంగేర్ వ్యాలీ జాతీయ ఉద్యానవనం ద్వీపకల్ప భారతదేశంలోని సాల్ (షోరియా రోబస్టా), టేకు (టెక్టోనా గ్రాండిస్) అడవుల మధ్య సహజ పరివర్తన జోన్ (ఎకోటోన్ ప్రాంతం)ను ఏర్పరుస్తుంది కాబట్టి దీనికి ప్రత్యేక పర్యావరణ ప్రాముఖ్యత ఉంది. ఈ ఉద్యానవనం పరిమాణంలో చిన్నదే అయినప్పటికీ, ఇది ఒకదానికొకటి దగ్గరగా అనేక విభిన్న వృక్షసంపద రకాలను కలిగి ఉంటుంది, అవి ఉష్ణమండల తేమ ఆకురాల్చే, ఉష్ణమండల పొడి ఆకురాల్చే, మరియు ఉష్ణమండల సెమీ-సతతహరిత అడవులుగా ఉన్నాయి.
కోటియ తదితరులు నిర్వహించిన అధ్యయనంలో (2013) ఈ నేషనల్ పార్క్లో సుమారు 30 ఆర్చిడ్ జాతులు నమోదు చేయబడ్డాయి, రాష్ట్రంలోని పరిశోధకులు గతంలో నివేదించిన మొత్తం టాక్సాలో ఇవి దాదాపు 45% గా ఉన్నాయి. ముఖ్యంగా, వీటిలో 23 జాతులు కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లో మొదటి సారిగా నమోదయ్యాయి. ఈ నేషనల్ పార్క్ అత్యుత్తమ జీవ వైవిధ్యం దాని గొప్ప ఆవాసాలలో స్పష్టంగా కనిపిస్తుంది, ఇది అనేక రకాల వృక్ష సంఘాలకు మద్దతు ఇస్తుంది. ఇది మొక్కలు, క్షీరదాలు, పక్షులు, సరీసృపాలు, ఉభయచరాలు, ఇతర జీవ రూపాలతో సహా విభిన్న జాతులకు నిలయంగా ఉంది.

ఈ ఉద్యానవనం ప్రత్యేకమైన, వైవిధ్యమైన మొక్కల సేకరణకు ప్రసిద్ధి చెందింది. ఒక సర్వేలో మొత్తం 963 నమోదైన మొక్క జాతులు కనుగొనబడ్డాయి, వాటిలో చాలా వరకు జాతీయంగా ముప్పు పొంచి ఉన్నవే. తేమతో కూడిన ద్వీపకల్ప లోయ సాల్ అడవులు, రిపారియన్ అడవులు, మిశ్రమ అడవులతో సహా ఇక్కడి విస్తారమైన అడవులలో, అనేక అరుదైన, అంతరించిపోతున్న జంతు జాతులు కనిపిస్తాయి. ముఖ్యంగా, ఈ ఉద్యానవనంలోని ఆరు జాతుల జంతుజాలాలను ఇంటర్నేషనల్ యూనియన్ ఫర్ కన్జర్వేషన్ ఆఫ్ నేచర్ (IUCN) ముప్పు పొంచి ఉన్నవిగా జాబితా చేసింది. 2017లో, ఎ.ఎం.కె. భరోస్, అమిత్ మాండవియా ఛత్తీస్గఢ్ రాష్ట్ర పక్షిగా ఉన్న తూర్పు కొండ మైనా (గ్రాక్యులా రిలిజియోసా పెనిన్సులారిస్) పై ఒక సర్వే నిర్వహించారు. ఆ సమయంలో, ఆ పక్షి రాష్ట్రంలో విలుప్త అంచున ఉంది. 2015 నాటి IUCN రెడ్ డేటా జాబితా ప్రకారం, ఈ జాతిని ‘‘అత్యల్ప ఆందోళన’’గా వర్గీకరించారు. ఈ ఉద్యానవనపు ఎటువంటి అంత రాయం లేని వృక్షసంబంధమైన నివాస స్థలం, ఈ ప్రాంతంలో మాత్రమే కనిపించే భారతీయ జాతి అయిన జెయింట్ ఉడుతకు అభయారణ్యంగా ఉంది. ఈ ఉద్యానవనంలోని అద్భుతమైన సకశేరుక జంతుజాల జాబితాలో 49 క్షీరద జాతులు, 201 పక్షి జాతులు, 16 ఉభయచరాలు, 37 సరీసృపాలు 57 చేప జాతులు ఉన్నాయి. అకశేరుకాల విషయానికొస్తే, 141 సీతాకోకచిలుక జాతులు, 113 సాలీడు జాతులు నమోదు చేయబడ్డాయి, కొత్త జాతులను కనుగొనడానికి జీవవైవిధ్య సర్వేలు కొనసాగుతున్నాయి.
ఈఉద్యానవనం గుండా ప్రవహించే కాంగేర్ నది, ఇక్కడి మొత్తం జీవవైవిధ్యానికి దోహదపడే వివిధ రకాల చేప జాతులకు మద్దతు ఇస్తుంది.
ఈ పార్క్లోని భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలు కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లో మాత్రమే కనిపించే ఐదు సాలీడు జాతులకు నిలయంగా ఉన్నాయి, ఈ వర్గంలో స్థానికత అధిక స్థాయిని ఇది ప్రముఖంగా చాటి చెబుతుంది. మోంటేన్ ట్రింకెట్ స్నేక్, పిట్ వైపర్, ట్రావెన్కోర్ వోల్ఫ్ స్నేక్, ఫంగోయిడ్ ఫ్రాగ్ వంటి జాతుల ఉనికి, కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్లోని ఆవాసాలు, జాతుల గొప్పతనాన్ని నొక్కి చెబుతుంది. ఈ జీవవైవిధ్య సంపద ప్రస్తుత వైవిధ్యాన్ని ప్రదర్శించడమే కాకుండా కొత్త జాతులను కనుగొనే సామర్థ్యాన్ని, ఈ ప్రాంతపు సహజ ఆవాసాలను పరిరక్షించడం ప్రాముఖ్యతను అలాగే ఈ జన్యు వనరులను స్థల పరిరక్షణకు ఉన్న అవకాశాన్ని కూడా నొక్కి చెబుతుంది.

కంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ చాలా సంవత్సరాలుగా దాని జీవావరణ పక్రియలు, భూభాగ లక్షణాల సమ గ్రతను కాపాడుకుంది. ఈ ప్రాంతం తన అసాధారణ సార్వత్రిక విలువను ప్రదర్శించడానికి అవసరమైన అన్ని అంశాలను కలిగి ఉంది. వన్యప్రాణులకు మద్దతు ఇచ్చే ఉద్యానవనం విభిన్న సహజ ఆవాసాలు బాగా రక్షించబడ్డాయి. లోతట్టు ప్రదేశాలు మొక్కల సహజ పురోగతికి, జీవావరణ పక్రియలకు అవకాశాలను అందిస్తాయి. ఈ నేషనల్ పార్క్ ఒక ఆమోదిత నిర్వహణ ప్రణాళిక ద్వారా నిర్వహించబడుతోంది. ఇందులో ఉద్యానవనం జీవసంబంధ, భౌగోళిక వైవిధ్యం దీర్ఘకాలిక పరిరక్షణ కోసం విధానాలు, వ్యూహాలు ఉంటాయి. జాతీయ ఉద్యానవనం సరిహద్దుల్లో ఎటువంటి పెద్ద మార్పులు జరగలేదు. ప్రస్తుతం, జాతీయ ఉద్యానవనం భూభాగంలో 2 శాతం కంటే తక్కువ ప్రాంతాన్ని స్థానిక గిరిజనులు వ్యవసాయ అవసరాల కోసం ఉపయోగి స్తున్నారు. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ సరిహద్దులో కేవలం రెండు గిరిజన ఆవాసాలు మాత్రమే ఉన్నారు. ఈ గిరిజనులు తాము ఉపయోగించే వంట చెరకు, మేత, కలపేతర అటవీ ఉత్పత్తుల కోసం జాతీయ ఉద్యానవనంపై ఆధారపడతారు.

వైవిధ్యమైన, సంక్లిష్టమైన కార్సట్ లక్షణాలు, అద్భుతమైన భౌగోళిక వైవిధ్యంతో, కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ సమృద్ధిగా వృక్ష, జంతు జాతులకు నిలయంగా ఉంది. ఈ జీవవైవిధ్యంలో అరుదైన, అంతరించిపోతున్న, స్థానిక జాతులున్నాయి. ఈ సహజ అడవులు సహజ పక్రియలను నిర్వహించడానికి అనువైన పరిస్థితు లను అందిస్తాయి. భౌగోళిక వైవిధ్యం, జీవవైవిధ్యం రెండింటినీ వాటి అసలు ఆవాసాలలో పరిరక్షించడానికి ఉత్తమ అవకాశాలను అందిస్తాయి.
ఇతర సారూప్య లక్షణాలతో పోలిక
కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ను ఇలాంటి ప్రదేశాలతో పోల్చడం యొక్క ఉద్దేశ్యం దాని ప్రత్యేక లక్షణాలు, పరిరక్షణ ప్రయత్నాలు, సారూప్య వర్గానికి చెందిన ఇతర ప్రదేశాలతో పోల్చినప్పుడు దాని మొత్తం ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోవడం.
ఆగ్నేయాసియా ప్రాంతంలోని ఇతర ప్రదేశాలతో కాంగర్ వ్యాలీ జాతీయ ఉద్యానవనాన్ని పోల్చి చూసినప్పుడు భౌగోళిక, భౌగోళిక, వాతావరణ, జీవ పరిస్థితులలో విభిన్నమైన తేడాలు కనిపిస్తున్నాయి.
దక్షిణ చైనా కార్సట్ (చైనా):
దక్షిణ చైనా కార్సట్ ప్రపంచంలోని తేమతో కూడిన ఉష్ణమండలం మొదలుకొని ఉప ఉష్ణమండల కార్సట్ ప్రకృతి దృశ్యాలకు అత్యంత అద్భుతమైన ఉదాహరణలలో ఒకటి. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ తన నిర్దిష్ట భౌగోళిక నిర్మాణాలు, జీవవైవిధ్య ప్రత్యేక మిశ్రమం కారణంగా గణనీయంగా భిన్నంగా ఉంటుంది.

ఫోంగ్ న్హా-కే బ్యాంగ్ నేషనల్ పార్క్ (వియత్నాం):
ఫోంగ్ న్హా-కే బ్యాంగ్ నేషనల్ పార్క్ సున్నపురాయి పీఠభూమి, ఉష్ణమండల అడవులతో ఏర్పడింది. ఇది గొప్ప భౌగోళిక వైవిధ్యాన్ని కలిగి ఉంది. పెద్ద సంఖ్యలో గుహలు మరియు భూగర్భ నదులతో సహా అద్భుతమైన దృగ్విషయాలను అందిస్తుంది, అయితే కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ చిన్నదైనప్పటికీ అద్భుత సున్నపురాయి గుహలతో నిలుస్తుంది.
గునుంగ్ ములు నేషనల్ పార్క్ (మలేషియా):
గునుంగ్ ములు నేషనల్ పార్క్ లో మూడు ప్రధాన రాతి నిర్మాణాలు స్పష్టంగా కనిపిస్తాయిబీ పాలియోసిన్, ఈయోసిన్ షేల్స్ ములు నిర్మాణం, ఇసుకరాయి. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ ప్రాంతం ఒక ప్రత్యేకమైన కార్సట్ ల్యాండ్ఫార్మ్ను కలిగి ఉంది. ఇంద్రావతి సమూహంలోని రాతి నిర్మాణాల పూర్తి శిలా వారసత్వాన్ని సూచిస్తుంది. కాంగేర్ లోయ దాని భౌగోళిక కూర్పు, జీవవైవిధ్యంలో విభిన్నంగా ఉంటుంది, గునుంగ్ ములులో కనిపించే పెద్ద గుహ వ్యవస్థలకు భిన్నంగా ఉంటుంది. ఈ ప్రాంతంలోని వైవిధ్యమైన కార్సట్ ప్రకృతి దృశ్యాలను చాటి చెబుతుంది.

హా లాంగ్ బే (వియత్నాం):
హా లాంగ్ బే తీరప్రాంత కార్సట్ నిర్మాణాల మాదిరిగా కాకుండా, కాంగేర్ వ్యాలీ లోతట్టు సున్నపురాయి గుహలను కలిగి ఉంటుంది, ఈ ప్రాంతంలో కనిపించే వివిధ రకాల కార్సట్ ప్రకృతి దృశ్యాలను చాటిచెబుతుంది.
ప్యూర్టో-ప్రిన్సేసా సబ్టెర్రేనియన్ రివర్ నేషనల్ పార్క్ (ఫిలిప్పీన్స్):
కాంగర్ వ్యాలీ సంక్లిష్టమైన చిన్న గుహలను, ప్యూర్టో-ప్రిన్సేసా భూగర్భ నదీ వ్యవస్థకు భిన్నంగా అధిక జీవ వైవిధ్యాన్ని కలిగి ఉండటం ద్వారా విభిన్నంగా ఉంటుంది.
హువాంగ్లాంగ్ (చైనా):
హువాంగ్లాంగ్లోని ప్రత్యేకమైన టెర్రస్డ్ కొలనులు కాంగేర్ వ్యాలీలోని భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలకు భిన్నంగా నిలుస్తాయి.
ట్రాంగ్ యాన్ ల్యాండ్స్కేప్ కాంప్లెక్స్ (వియత్నాం):
వియత్నాంలో ఉన్న ట్రాంగ్ యాన్ ల్యాండ్స్కేప్ కాంప్లెక్స్ తేమతో కూడిన ఉష్ణమండల వాతావరణం, ఆటోజెనిక్ కార్సట్ వ్యవస్థ, సున్నపురాయి శిఖరాలు, లోయలు, గుహలలో టవర్-కార్సట్ ల్యాండ్స్కేప్ పరిణామానికి ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ సముదాయం అడవులు, వరి పొలాలు, నీటి వనరులతో సహా విభిన్న శ్రేణి పర్యావరణ వ్యవస్థలను కలిగి ఉంది. ట్రాంగ్ ఆన్ దాని సాంస్కృతిక, సహజ ప్రాముఖ్యతకు గుర్తింపు పొందింది, ఇది సహజ, సాంస్కృతిక వారసత్వం రెండింటికీ ప్రమాణాలను ప్రతిబింబిస్తుంది. కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ దాని అద్భుతమైన కార్సట్ లక్షణాలు, భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలు, గణనీయమైన జీవవైవిధ్యం, గొప్ప స్థానికతకు ప్రసిద్ధి చెందింది.

కాంగేర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ గణనీయమైన జీవవైవిధ్య విలువను కలిగి ఉంది. కియోలాడియో ఘనా నేషనల్ పార్క్ (రాజస్థాన్), కజిరంగ నేషనల్ పార్క్ (అస్సాం), మానస్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం (అస్సాం) లాంటి భారతదేశంలోని ఇతర ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలతో పోల్చదగినవి.
భూగర్భ సున్నపురాయి గుహలతో సహా ఈ నేషనల్ పార్క్ ప్రత్యేకమైన కార్సట్ లక్షణాలు దాని ప్రత్యేక మైన భౌగోళిక ప్రొఫైల్కు దోహదం చేస్తాయి. అంతేకాకుండా, ఈ ప్రాంతం గణనీయ జీవవైవిధ్యంతో వర్గీకరించ బడింది. ఇది వృక్షజాలం, జంతుజాలం గొప్ప శ్రేణిని ప్రదర్శిస్తుంది. స్థానిక జాతుల ఉనికి దాని పర్యావరణ ప్రాముఖ్యతను మరింత నొక్కి చెబుతుంది. దాని సహజ అద్భుతాలతో పాటు, కాంగర్ వ్యాలీ నేషనల్ పార్క్ అద్భుతమైన సుందరమైన ప్రకృతి దృశ్యాన్ని అందిస్తుంది, ధుర్వ తెగల ఉనికి, గుహలలో చరిత్రపూర్వ మానవ స్థావరాల రికార్డులు కూడా ముఖ్యమైన లక్షణాలు.
- ఆర్కిలాజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా,
వరల్డ్ హెరిటేజ్ సెక్షన్ (WHS) - ఎన్. వంశీమోహన్
ఎ : 98489 02520