బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍ అత్యంత అందమైన, చారిత్రాత్మక కళారూపం. బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍లు బట్టల ముక్కలపై గీసిన వివిధ బొమ్మలు, నమూనాలతో కూడిన కళ యొక్క అద్భుతమైన రూపాన్ని సూచిస్తాయి. ఈ పెయింటింగ్‍ల కళానైపుణ్యం ఇండోనేషియాలో పుట్టింది. బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍ అంటే ‘బట్టలపై చుక్కలు’ అని అర్థం. బాతిక్‍ వస్త్రాలలో ఉపయోగించే మైనపు-నిరోధక రంగు సాంకేతికతను సూచిస్తుంది. ఈ కళ దాదాపు రెండు వేల సంవత్సరాల నాటిది. జావా (ఇండోనేషియా), భారతదేశం, ముఖ్యంగా తెలంగాణ ప్రాంతంలో బాతిక్‍ ఆర్ట్ వర్క్ విస్తృతంగా అభ్యసించబడుతుంది. భారతదేశం బాతిక్‍ పెయింటింగ్స్లో గొప్ప సంప్రదాయానికి ప్రసిద్ది చెందింది. తెలంగాణ ప్రాంతం నుండి అద్భుతమైన బాతిక్‍ పెయింటింగ్స్ సృష్టించబడుతున్నాయి.
ఒక బాతిక్‍ కళాకారుడు రంగులు, నమూనాల గురించి మంచి అవగాహన కలిగి ఉండాలి. బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍ యొక్క ఆకర్షణీయమైన భాగాన్ని సృష్టించడం కోసం, బాతిక్‍ కళాకారుడు రంగులకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యతనిస్తూ పని చేస్తాడు. ఇందులో మైనపు మరియు రంగు యొక్క అనేక పొరలు ఫాబ్రిక్‍కు వర్తించబడతాయి.
బాతిక్‍ కళ పక్రియ!
బాతిక్‍ వాస్తవానికి వస్త్రాన్ని అలంకరించే పక్రియను సూచిస్తుంది. బాతిక్‍ కళ వాస్తవానికి మూడు-దశల పక్రియ. ఇందులో వాక్సింగ్‍, డైయింగ్‍, డీవాక్సింగ్‍ (మైనమును తొలగించడం) వంటి దశలు ఉంటాయి. వస్త్రాలు, డిజైన్స్లను సిద్ధం చేయడం వంటి ఇతర ఉప-పక్రియలు కూడా ఉంటాయి. ఇక్కడ వస్త్రాన్ని ఫ్రేమ్‍కి బిగించి, తర్వాత అద్దకం అవసరం లేని వస్త్రం యొక్క ప్రాంతాన్ని వ్యాక్సింగ్‍ చేయాలి. దీని తర్వాత రంగును సిద్ధం చేయడం, రంగులో వస్త్రాన్ని ముంచడం, చివరికి మైనంను తొలగించడం, రంగు వేసిన వస్త్రాన్ని సబ్బుతో కడగడం కోసం వస్త్రాన్ని ఉడకబెట్టడం జరుగుతుంది.
వాక్సింగ్‍, డైయింగ్‍ , డీ-వాక్సింగ్‍ యొక్క మొత్తం పక్రియ మొత్తం బాతిక్‍ డిజైన్‍ లేదా ఫ్యాబ్రిక్‍ పూర్తయ్యే వరకు అనేకసార్లు పునరావృతమవుతుంది. మైనంలో కనిపించే చక్కటి పగుళ్లు కారణంగా బాతిక్‍ యొక్క లక్షణాల నమూనాలు గమనించవచ్చు. చిన్న రంగుతో మొత్తం రూపు మారిపోయేలా చేస్తుంది.
బాతిక్‍ ప్రింట్‍ల కోసం ఉపయోగించే సాధారణ బట్టలు పాప్లిన్‍, వాయిల్స్, క్యాంబ్రిక్‍, స్వచ్ఛమైన పట్టు. బాతిక్‍ రంగులతో పాటు చెట్ల బెరడులు, పువ్వులు, ఆకులు, ఖనిజాల నుండి పొందిన సహజ రంగులను కూడా ఉపయోగిస్తారు. బాతిక్‍ స్క్రీన్‍-ప్రింటింగ్‍ పద్ధతి, స్ల్పాష్‍ పద్ధతి, కలంకారి పెన్‍ సహాయంతో హ్యాండ్‍ పెయింటింగ్‍ వంటి అనేక మార్గాల్లో కూడా తయారు చేయబడుతుంది. డై కలరింగ్‍, వాక్స్ ఎఫెక్టస్, ఫ్యాబ్రిక్‍ రకాలు యొక్క అంతులేని కలయికల ఫలితంగా బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍లోని ప్రతి భాగం ప్రత్యేకమైన అనుభూతిని కలిగి ఉంటుంది.
సాంప్రదాయకంగా, బాతిక్‍ పెయింటింగ్‍లు ముదురు గోధుమ, నీలిమందు, తెలుపు రంగుల కలయికతో స•ష్టించబడతాయి. ఇవి మూడు ప్రధాన హిందూ దేవుళ్లను సూచిస్తాయి. అవి బ్రహ్మ, విష్ణు, శివ. బాతిక్‍ ప్రింటెడ్‍ చీరలు, కుర్తీలు, రేపర్‍లు ఫ్యాషన్స్ను ఇష్టపడే వ్యక్తుల కోసం రంగులతో తయారు చేయబడతాయి.
‘బాతిక్‍’ చిత్రకారుడు యాసాల బాలయ్య
సిద్దిపేటకు చెందిన ప్రముఖ ‘బాతిక్‍’ చిత్రకారుడు యాసాల బాలయ్య చిత్రకళా రంగంపై ఆరు దశాబ్దాలకు పైగా తనదైన ముద్రవేశారు. ఈ కళతో సిద్దిపేట ప్రాంతానికి వన్నె తెచ్చారు. తెలంగాణ బతుకు చిత్రాలను అవిశ్రాంతంగా ఆవిష్కరించారు. చరిత్ర, సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు, పండుగలు, గ్రామీణ జీవన నేపథ్యం ఇతివృత్తంగా ఆయన గీసిన బాతిక్‍ చిత్రాలకు విమర్శకుల నుంచి ప్రశంసలు అందాయి. దేశంలో పలు రాష్ట్రాల్లో ఏర్పాటు చేసిన చిత్రకళా శిబిరాలతో పాటు అమెరికాలో సైతం వందకు పైగా చిత్ర ప్రదర్శనల్లో బాలయ్య పాల్గొన్నారు. సాలార్‍జంగ్‍ మ్యూజియం, స్టేట్‍ మ్యూజియం, కేంద్ర, రాష్ట్ర లలితకళా అకాడమీలు, లేపాక్షి ఎంపోరియం, చెన్నైలోని రీజనల్‍ సెంటర్‍, అమెరికాలోని లాస్‍ ఏంజిల్స్ మ్యూజియం తదితర ప్రధానమైన వేదికల్లో ఆయన కళ దర్శనమిస్తుంది. ‘సమాజంలో రక్షణ లేని స్త్రీ’ అనే చిత్రాన్ని చూసి దివంగత ప్రఖ్యాత చిత్రకారుడు ఎంఎఫ్‍ హుస్సేన్‍ బాలయ్యను అభినందించారు. బాతిక్‍ బాలయ్యగా ప్రసిద్ధి చెందిన ఈ 81 ఏళ్ల కళాకరుడు డిసెంబర్‍ 24, 2020న మరణించారు.
చిత్రకారుడు యాసాల ప్రకాష్‍
వీరు యాసాల బాలయ్య కుమారుడు. యానిమేషన్‍ రంగంలో ఒక దశాబ్దం పాటు పని చేసి తన జీవితాన్ని బాతిక్‍ కళను ప్రోత్సహించడానికి అంకితం చేశారు. పాఠశాల సమయం అయిన తర్వాత తన తండ్రి కొన్న డ్రాయింగ్‍ పుస్తకాలలో జంతువుల రూపురేఖలను గీయడం ఒక సాధారణ దినచర్య. బాలయ్య మొదట గీయడం మరియు తరువాత పెయింట్‍ చేయడం నేర్చుకోమని చెప్పేవాడు. సింహం యొక్క చిత్రపటం ప్రావీణ్యం సంపాదించడానికి, బాతిక్‍ కళా రూపానికి పునాది అని నమ్ముతారు. ప్రకాష్‍ ఇంట్లో పాత బట్టలపై బాతిక్‍ కళను అభ్యసించాడు. అతని తండ్రి ప్రోత్సాహకరమైన మాటలు అతనిని ప్రేరేపించాయి. బతుకమ్మపై ప్రకాష్‍ చేసిన కళాకృతి బాలయ్యకు తన కొడుకు తన వారసత్వాన్ని ముందుకు తీసుకువెళ్లగలదని హామీ ఇచ్చింది.
సిద్దిపేటలో జన్మించిన ప్రకాష్‍ ప్రస్తుతం రాష్ట్రంలో బాతిక్‍ కళను అభ్యసిస్తున్నాడు. ఇప్పుడు అతని తండ్రి కాన్వాస్‍పై దృష్టి పెట్టారు. బాల్యంలో అతని ఇల్లు అతను గ్రామంలో చూసిన వాటికి ప్రతిబింబం. అతని తండ్రి కళాకృతులు, జంతువులు, గిరిజన మహిళలు, చిందు యక్షగానం, సమ్మక్క-సారక్క, దేవుళ్ల చిత్రాలు, బౌద్ధ జీవన విధానానికి ప్రతిబింబం. ‘‘అప్పుడు వారు సమాజానికి ప్రాతినిధ్యం వహించేవారు. నేను ఇప్పుడు గీసినవి గతానికి లింక్‍గా మారాయి. ఈ రోజు ఈ కళ ప్రత్యమ్నాయ ఆదాయవనరుగా మారింది. అనేక ఇతర కళారూపాలు ఇప్పుడు ప్రబలంగా లేవు, భవిష్యత్తు తరానికి మన మూలాలను తెలియ జేయడానికి నేను నా కళను ఉపయోగిస్తాను,’’ అని వారు తెలిపారు.
ప్రకాష్‍ సైన్స్ గ్రాడ్యుయేట్‍, తెలంగాణలో బాతిక్‍ కళను కొనసాగించాలనే కోరిక అతనిని యానిమేషన్‍ పరిశ్రమలో తన వృత్తిని విడిచిపెట్టేలా చేసింది. నేను ప్రత్యేకంగా ఉండటం, మిగిలిన వారి నుండి ప్రత్యేకంగా నిలవడం చాలా ముఖ్యం’’అని అంటారు ప్రకాష్‍.
తెలంగాణ రాష్ట్ర ఆవిర్భావం తర్వాత ఆయన చేసిన కృషికి ప్రభుత్వం నుండి ఆర్థిక సహాయం లభించింది. తెలంగాణ ఆవిర్భావ దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని ఈ ప్రాంతంలోని ప్రముఖులు, కళారూపాలు, అభ్యాసాలను సంగ్రహించిన అతని రచనలు అతనికి గుర్తింపును తెచ్చిపెట్టాయి. ‘నాకు ప్రత్యామ్నాయ జీవనోపాధి ఉందని నేను నిర్ధారించుకుంటాను. కళారూపాన్ని జీవనోపాధికి సాధనంగా భావించడం ప్రారంభించినప్పుడు, సృజనాత్మకత చనిపోతుంది. మా గ్రామంలోని హైదరాబాద్‍లోని పిల్లలకు బోధించడం ద్వారా నేను ఈ రూపంలో ఒక ముద్ర వేయడానికి నా వంతు కృషి చేస్తున్నాను. ఒక్కో బాతిక్‍-ఆర్ట్ వర్క్ దాదాపు 15 రోజులు పడుతుంది. కాబట్టి, కళాకారులు ఓపిక లేకపోవడం వల్ల ఇతర రంగాలకు మారుతున్నారు.
ప్రకాష్‍ ఐసిసిఆర్‍లో నిర్వహించిన ఎగ్జిబిషన్‍లో తన రచనలను ప్రదర్శించారు. తిరుపతిలో మైనపు-నిరోధక అద్దకం సాంకేతికతను ఉపయోగించి కుడ్య చిత్రాలను రూపొందించారు. ఇది ఒక రకమైన మొదటి ప్రయత్నం. ‘బట్టతో సామర్థ్యం మెరుగ్గా ఉన్నప్పటికీ, దానికి భిన్నమైన స్పిరిట్‍ని అందించడానికి మా వంతు కృషి చేస్తున్నాము’ అన్నారు ప్రకాశ్‍. కాలేజ్‍ కోర్సుల్లో బాతిక్‍ కళను చేర్చి, మార్కెట్‍ చేయడానికి ప్రభుత్వం ప్రయత్నించాలని వర్ధమాన బాతిక్‍ చిత్రకళాకారుడు ప్రకాష్‍ ఆశిస్తున్నాడు.
-సువేగా,
ఎ : 9030 6262 88