సుందర్బన్స్ జాతీయ ఉద్యానవనం పశ్చిమ బెంగాల్‍ రాష్ట్రంలోని సౌత్‍ 24 పరగనాస్‍ అనే ప్రాంతంలో దాదాపు 1,355 కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉంది. ఈ ఉద్యావనానికి సుందర్బన్ అనే పేరు సుందర్బన్ అనే మడ చెట్టు నుండి వచ్చింది. ఈ ఉద్యానవనాన్ని 1984లో జాతీయ ఉద్యానవనంగా ప్రకటించారు. ఈ ఉద్యానవనం 1973లో సుందర్బన్ పులుల సంరక్షణ కేంద్రంగా, 1977లో వన్యప్రాణుల సంరక్షణ ప్రాంతంగా, మే 4, 1984న దీనిని జాతీయ ఉద్యానవనంగా ప్రకటించారు. 1987లో యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించింది. 2001 నుండి వరల్డ్ నెట్‍వర్క్ ఆఫ్‍ బయోస్పియర్‍ రిజర్వ్ (మ్యాన్‍ అండ్‍ బయోస్పియర్‍ రిజర్వ్) గా ఉంది. ఇందులో కొంత భాగం గంగా డెల్టా ప్రాంతం కిందికి వస్తుంది. ఈ డెల్టా ప్రాంతం మడ అడవులతో నిండి ఉంటుంది.
సుందర్బన్ నేషనల్‍ పార్క్ బయోస్పియర్‍ రిజర్వ్, నేషనల్‍ పార్క్, టైగర్‍ రిజర్వ్, ఈ మడ పర్యావరణ వ్యవస్థ యొక్క గొప్పతనంతో, భారత్‍ – బంగ్లాదేశ్‍ మధ్య 40,000 చ.కి.మీ.లో విస్తరించి ఉన్న ఒక పెద్ద డెల్టా! ఇది భారత దేశంలోని పశ్చిమ బెంగాల్‍లోని హుగ్లీ నది నుండి బంగ్లాదేశ్‍లోని బాలేశ్వర్‍ నది వరకు విస్తరించి ఉంది. మడ చెట్లు తక్కువ ఆటుపోట్ల సమయంలో కనిపిస్తాయి. ఎత్తులో బురదపై మునిగిపోయే సోమరితనంగా నిలబడి ఉంటాయి. దీని పేరు స్థానిక భాషలో ‘అందమైన అడవులు’ అని అర్ధం. ఈ మడ ప్రాంతంలో ఎక్కువగా ఉండే సుందరి చెట్లు మరొక కారణం. ముఖ్యంగా వర్షాకాలంలో నీటి ఎద్దడి సమయంలో శ్వాసక్రియ కోసం పైకి షూట్‍ చేసే వాటి మూలాల్లో ప్రత్యేకత ఉంది.
సుందర్బన్స్ పర్యావరణ వ్యవస్థ దక్షిణ ఆసియా, భూగోళంలో ఒక ప్రత్యేకమైన సహజ అద్భుతం. ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద హాలోఫైటిక్‍ మడ అడవుల హోదాను పొందుతోంది. ఇది రెండు గొప్ప భారతీయ నదులు గంగ, బ్రహ్మపుత్ర యొక్క డెల్టా, ఇది బెంగాల్‍ బేసిన్లో కలుస్తుంది. ఈ ప్రాంతం మొత్తం ప్రసిద్ధ రాయల్‍ బెంగాల్‍ టైగర్ల రాజ్యం.
జంతు సంరక్షణ
ఈ ఉద్యానవనంలో 400కి పైగా బెంగాల్‍ పులులు ఉన్నాయి. నవంబర్‍, ఫిబ్రవరి మధ్య నది ఒడ్డున పులుల సంచారాన్ని పర్యాటకులు చూడవచ్చు. ఈ ఉద్యానవనంలో బెంగాల్‍ పులులతో పాటు, ఫిషింగ్‍ పిల్లులు, చిరుతపులులు, అడవి పంది, నక్క, జంగిల్‍ క్యాట్‍, ఫ్లయింగ్‍ ఫాక్స్ వంటి అనేక జాతుల జంతువులు అడవి సంరక్షణలో ఉన్నాయి.
చరిత్ర
సుందర్బన్స్ చరిత్ర 200-300 క్రీ.శ. నాటిది. సుందర్బన్స్ అడవులను మొఘల్‍ కాలంలో సమీపంలోని నివాసితులకు లీజుకు ఇచ్చారని, వారు వాటిలో నివాసాలను నిర్మించారని నమ్ముతారు. ఆ స్థావరాలపై 17వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీస్‍, ఉప్పు స్మగ్లర్లు దాడి చేశారు. నేటికి మిగిలి ఉన్నది వాటి శిథిలాలు, వీటిలో చాలా వరకు నేటిధోపని అనే ప్రదేశంలో ఉన్నాయి.
అటవీ భౌగోళిక శాస్త్రం
సుందర్బన్స్ యొక్క ప్రత్యేక భౌగోళిక స్వరూపం. పర్యాటకులను ఆకర్షిస్తుంది. ఇది ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద డెల్టాలో ఒక భాగం, అతిపెద్ద మడ అడవులకు నిలయం. దాని ఉప్పునీటిలో, బురద ఫ్లాట్లు, చెట్లలో, నమ్మశక్యం కాని వివిధ రకాల వృక్షజాలం, జంతుజాలం ఉన్నాయి. విశాలమైన సుందర్‍బన్స్లో నదులు, ద్వీపాలు, గ్రామాలు కూడా ఉన్నాయి.
వృక్షజాలం:
సుందర్బన్స్ నేషనల్‍ పార్క్ యొక్క దట్టమైన అడవులలో అనేక రకాలవృక్షజాలం నివసిస్తుంది. అయితే కనిపించే 64 వృక్ష జాతులు ఉప్పునీటిలో మరియు లవణం ఉప్పెనలో జీవించడం నేర్చుకున్నాయి. సుందరి చెట్టు, గోల్పతి, చంపా, దుందుల్‍, గెన్వా, హతల్‍ వంటి కొన్ని సాధారణ జాతుల మొక్కలు కనిపిస్తాయి. ఈ అడవుల్లో దాదాపు 78 రకాల మడ అడవులు ఉన్నాయని అంచనా. సముద్ర జీవుల మనుగడలో ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తున్నందున అవి చాలా ముఖ్యమైనవి.
జంతుజాలం:
సుందర్‍బన్స్ను సందర్శించే పర్యాటకులకు వన్యప్రాణుల పర్యాటకం ప్రధాన అంశం. ఇది అనేక రకాల వన్యప్రాణులకు నిలయంగా ఉంది. రాయల్‍ బెంగాల్‍ టైగర్లు పెద్ద సంఖ్యలో ఉన్నాయి. పర్యాటకులకు పులిని చూసేంత ఉత్సాహాన్ని ఏదీ కలిగించదు. ఆ గంభీరమైన పులి ఖచ్చితంగా అందరి దృష్టిని ఆకర్షించడానికి అర్హమైనది. ఈ మడ అడవులు కూడా నివాసంగా ఇతర రకాల పక్షులు, వన్యప్రాణులు ఉన్నాయి.
రాయల్‍ బెంగాల్‍ టైగర్‍ కాకుండా, ఈ ప్రాంతాల్లో కనిపించే ఇతర జంతువులు ఫిషింగ్‍ పిల్లులు, మకాక్‍లు, చిరుతపులి పిల్లులు, ఇండియన్‍ గ్రే ముంగిస, అడవి పంది, ఫ్లయింగ్‍ ఫాక్స్, పాంగోలిన్‍, ఇండియన్‍ గ్రే ముంగిస. చిటాల్‍ జింక, రీసస్‍ కోతి మొదలైనవి.
సుందర్బన్స్ సముద్ర జీవులకు కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది, దానిలో చాలా గొప్పది. బురద చట్రం మీద తీరికగా కూర్చున్న మొసలి, మధ్యాహ్నపు ఎండలో తడుస్తూ, చూపరుల నుండి అనేక రకాల ప్రతిచర్యలను అందుకుంటుంది. ఉప్పునీటి మొసలి కాకుండా, ఇతర రకాల ఆక్వా లైఫ్‍లో రెడ్‍ ఫిడ్లర్‍ పీతలు, సన్యాసి పీతలు
ఉన్నాయి. చాలా మందికి దీని గురించి తెలియకపోవచ్చు. కానీ సుందర్బన్స్ నేషనల్‍ పార్క్ పెద్ద సంఖ్యలో సరీసృపాలకు నిలయం. వాటర్‍ మానిటర్‍, కింగ్‍ కోబ్రా, రాక్‍ కొండచిలువలు కొన్ని ప్రసిద్ధమైనవి.
బటాగూర్‍ బాస్కా అని పిలువబడే ఒక జాతి తాబేళ్లు (ఐయుసీఎన్‍ ద్వారా అంతరించి పోతున్నాయని వర్గీకరించ బడ్డాయి) మెచౌ బీచ్‍లో కనిపిస్తాయి. వాటిచిన్న తల, ఎల్లప్పుడూ పైకి వెళ్లే ముక్కు, ఆలివ్‍ బ్రౌన్‍ కలర్‍ కారపేస్‍ ద్వారా వాటిని గుర్తిస్తారు. మొరిగే జింక గురించి ప్రత్యేకంగా చెప్పుకోవాలి. ఎందుకంటే ఇది హాలిడే ఐలాండ్‍ అనే ప్రదేశంలో కనిపిస్తుంది.
నదులు:
గంగ, బ్రహ్మపుత్ర, మేఘన అనే మూడు నదుల కలయికతో సుందర్బన్స్ డెల్టా ఏర్పడింది. ఈ మూడు ప్రధాన నదులతో పాటు, మరో మూడు నదులు కూడా ఒక ప్రత్యేకమైన కాల్వలను (ఛానెల్‍)లను ఏర్పరుస్తాయి.
ద్వీపాలు:
ఈ ప్రాంతంలో అనేక ద్వీపాలు ఉన్నాయి. వాటిలో అత్యంత ప్రసిద్ధమైనవి కలాష్‍, హెన్రీ, నేటిధోపని.
గ్రామాలు:
పఖిరలే, దయాపూర్‍, బాలి, సజ్నేఖలి వంటి అనేక గ్రామాలు సుందర్బన్స్ నేషనల్‍ పార్క్కు సమీపంలో ఉన్నాయి. విలేజ్‍ వాక్‍లు పర్యాటకులలో ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఎందుకంటే అవి గ్రామస్తుల సాంప్రదాయ జీవనశైలిలో ఒక సంగ్రహావలోకనం అందిస్తాయి ఈ గ్రామాలలో సందర్శించినప్పుడు. మీరు తేనె సేకరణ యొక్క సాంప్రదాయ పద్ధతిని కూడా గమనించవచ్చు.
సుందర్బన్ పార్క్ని ఎప్పుడు సందర్శించాలి?
సుందర్బన్స్ సందర్శించడానికి అనువైన సమయం నవంబర్‍ నుండి మార్చి మధ్య ఉంటుంది. ఈ సమయంలో వాతావరణం చాలా ఆహ్లాదకరంగా ఉంటుంది. పులులను చూసేందుకు, ఇతర వన్యప్రాణుల కోసం సరైన పరిస్థితులను సృష్టిస్తుంది. మీరు వేసవి కాలం లేదా ఏప్రిల్‍ నుండి జూలై నెలలలో కూడా దీనిని సందర్శించ వచ్చు. అయితే ఈ సమయంలో చాలా వేడిగా ఉంటుంది. సగటు ఉష్ణోగ్రత 43 డిగ్రీలు ఉంటుంది. చాలా మంది పర్యాటకులు వేడిని ఎదుర్కోవడం చాలా కష్టంగా భావిస్తారు. మీరు దానితో సరేనంటే మీకు సమస్య ఉండదు. రుతుపవనాలు సుందర్‍బన్స్ను సందర్శించడానికి సరైన సమయం కాదు. ఎందుకంటే చాలా ప్రాంతాలు వరదలతో నిండి ఉంటాయి. పడవ ప్రయాణం చాలా అసంభవం.
బోట్లలో నదికి అడ్డంగా గ్లైడింగ్‍ చేయడం వల్ల మీరు వైవిధ్యమైన సాంస్కృతిక సాహసాలను చూస్తారు. పులులతో సన్నిహితంగా కలుసుకోవడం మీ కంటికి ఆకట్టుకునే జ్ఞాపకాలను కలిగిస్తుంది. నిర్మలమైన వాతావరణం, మీకు కొత్త శక్తిని, ఉత్సాహాన్ని అందిస్తుంది. నగరం యొక్క సందడి నుండి దూరంగా మీ మనస్సు, ఆత్మ ఇక్కడ ప్రకృతి అందాల ఒడిలో సేదతీరుతాయి. చురుకైన తేనెటీగలు, పక్షుల కిలకిలారావాలు మిమ్మల్ని భూమి మీదున్న ఏకైక సహజ అద్భుతానికి తీసుకువెళతాయి.
–సువేగా, ఎ : 9030 6262 88