Day: October 1, 2024

దామగుండంను కాపాడుకుందాం!

ఈ మధ్య బాగా వినిపిస్తున్న పదం పర్యావరణం. మేధావులనుంచి సామాన్య ప్రజల దాకా, అంతర్జాతీయ సంస్థల నుంచి గ్రామీణ యూనిట్స్ దాకా ఏనోట విన్నా ఈ పర్యావరణం అన్న పదమే. ఇది విషాదకరమూ, ఆనందకరమూనూ. రోజురోజుకీ విధ్వంసమవుతున్న పర్యావరణ సమతుల్యత గురించి నిరంతరం ఆందోళన చెందవలసిరావటం విషాదకరం. అన్ని విపత్తులకీ ఈ విధ్వంసమే కారణమనే స్ప•హ సామాన్య ప్రజలలో కూడా పెరిగి పర్యావరణ పరిరక్షణకు కృషి చేయడం ఆనందకరం. ప్రజల జీవన వికాసానికి వివిధ రంగాలలో సమగ్రాభివృద్ధి …

దామగుండంను కాపాడుకుందాం! Read More »

ఎం.ఎస్‍. ఆచార్య

మాడభూషణం శ్రీనివాసాచార్య అనే పేరు చాలా మందికి పూర్తిగా తెలియదు. అందరికీ ఆయన ఎం.ఎస్‍.ఆచార్యగా మాత్రమే తెలుసు. ఆయన వరంగల్లు పత్రికారంగపు కురు వృద్ధులు. ‘మాట కటువు మనసు వెన్న’ అని చాలమంది విజ్ఞులచేత ప్రశంసించబడ్డ ఆచారిగారితో మాట్లాడుతున్నప్పుడు కాస్త ఒళ్ళూ మనసూ దగ్గరపెట్టుకుని స్ప•హతో మాట్లాడ్తే మంచిది అని ఎవరికి వారు తడుముకునేట్టు చేస్తూనే ఎన్నడూ ఎవరినీ భయపెట్టకనే భయపెట్టిన అమృత హృదయుడు. నాకు తెలిసి ఆయన అచ్చమైన మహా మానవుడు. నా వెంటబడి అద్భుతమైన …

ఎం.ఎస్‍. ఆచార్య Read More »

ప్రాకృతిక బసాల్ట్ స్తంభాలు

దక్కన్‍ పీఠభూమిలో పశ్చిమదిశగా మహారాష్ట్ర కేంద్రంగా చుట్టు పక్కల రాష్ట్రాలలో దాదాపు 5 లక్షల చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో వ్యాపించి ఉన్న బసాల్ట్ పొరలు ఉంటాయి. ఇవి తక్కువ ఎత్తులో ఉన్న చదునైన గుట్టలరూపంలో ఉంటాయి. వీటి ఆకారం మెట్లవలె ఉన్నందున ఇంకా అవి దేశంలో దక్షిణం వైపు ఉన్నందున వీటిని ‘‘దక్కన్‍ ట్రాప్‍’’లు అంటారు. తెలంగాణ రాష్ట్రంలో ఆదిలాబాద్‍ నిజామాబాద్‍ కరీంనగర్‍ మెదక్‍ రంగారెడ్డి మరియు మహబూబునగర్‍ జిల్లాలో ఈ దక్కన్‍ ట్రాపులు వ్యాపించి ఉన్నాయి. …

ప్రాకృతిక బసాల్ట్ స్తంభాలు Read More »

నాడు రాచమర్యాదలందుకొన్న ఏకవీరాలయం నేడు చేయిచాచి ఎదురుచూస్తున్న శిథిలాలయం

‘కాకతమ్మ సైదోడు ఏకవీర’ అన్న క్రీడాభిరామం పద్యపాదం, ఓరుగల్లులో గానీ, సమీపంలో గానీ ఈ ఇద్దరు దేవతలను పక్కపక్కనే ప్రతిష్టించారన్న సమాచారాన్నందిస్తుంది. కాకతమ్మ విగ్రహం, దేవతాలయం ఉనికి ఇంకా వెలుగు చూడాల్సి ఉంది. అయితే, ఏకవీర దేవాలయం మాత్రం, వరంగ ల్లుకు కూతవేటు దూరంలో ఉన్న మొగిలచర్ల (మొగలి పొదలున్న చెరువుల)లో ఉంది. క్రీ.శ.12వ శతాబ్ది తొలినాళ్లలో అంటే కాక తీయులు స్వతంత్రులుగా అప్పుడే కుదురుకుంటున్న రోజుల్లో తమ ఇలవేలుపుగా ప్రతిష్టించుకొని, ఆలయాన్ని నిర్మించుకొన్నారు. కాకతీయ ప్రభువులందరూ …

నాడు రాచమర్యాదలందుకొన్న ఏకవీరాలయం నేడు చేయిచాచి ఎదురుచూస్తున్న శిథిలాలయం Read More »

అలనాడు మామంచి సర్కారీ దవాఖానాలు

మా చిన్నప్పుడు మాకు ఊఁ అంటే రోగాలు, ఆఁ అంటే రోగాలు.మా అమ్మ మొత్తం తొమ్మిది మందిని కన్నది. పోయినోళ్లు పోంగ చివరకు మిగిలింది ఆరుగురం. మొదటి ముగ్గురు ఆడపిల్లలు. తర్వాత ముగ్గురం మొగ నలుసులం. మా అమ్మ మాటలలో మేం ముగ్గురం ‘‘పోంగ జిక్కినోళ్లం’’.ఇంట్లో ఎప్పుడూ ఎవరికో ఒకరికి జ్వరాలు, రోగాలు. ప్రతి ఇంట్లో ఒక టి.బి.పేషంటు. మలేరియా, టైఫాయిడ్‍, పోలియో, న్యుమోనియా, కక్కుడు – కాళ్లకు పెట్టటం సర్వసాధారణం. అరవై, డెబ్బై ఏండ్ల క్రింద …

అలనాడు మామంచి సర్కారీ దవాఖానాలు Read More »

జలాశయాల సంరక్షణ అందరి బాధ్యత మన నదులను కాపాడుకోవడానికి చేయి చేయి కలుపుదాం

ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍, Mark Angilo World Rivers Day కెనడా, సివిల్‍ సొసైటీ గ్రూపులు, హైదరాబాద్‍ ప్రభుత్వ సిటీ కళాశాల, దక్కన్‍ హెరిటేజ్‍ అకాడమీ, జేబీఆర్‍ ఆర్కిటెక్చర్‍ కళాశాల, సెయింట్‍ పాట్రిక్స్ హైస్కూల్‍, హిమాయత్‍నగర్‍ ఆక్స్ఫర్డడ్ గ్రామర్‍ స్కూల్‍ హైదరాబాద్‍, శ్రీసాయి విద్యా నికేతన్‍ హైదరాబాద్‍, తెలంగాణ సంయుక్తంగా ప్రపంచ నదుల దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని మేడ్చల్‍ జిల్లా శామీర్‍పేట లేక్‍ అవుట్‍ ఫ్లో సదరన్‍ బండ్‍ ఒడ్డున సెప్టెంబర్‍ 22న నిర్వహించారు. ఈ …

జలాశయాల సంరక్షణ అందరి బాధ్యత మన నదులను కాపాడుకోవడానికి చేయి చేయి కలుపుదాం Read More »

సుస్థిర ప్రగతికి ఊతం… బంగరు భవితకు మార్గం…!! @ రెన్యువబుల్‍ ఎనర్జీ

నింగినేల ఏకమైందా అన్న రీతిలో కుండపోత వానలూ, వరదలూ ఇటీవలి కాలంలో బాగా పెరుగుతున్నాయి. మండుతున్న ఎండలూ, ఉప్పెనలా విరుచుకుపడుతున్న వడగాలుల ధాటికి జీవరాశి చిగురుటాకులా వణుకుతోంది. ఓవైపు ధ్రువ ప్రాంతాలలో మంచుగడ్డలు తరిగిపోతోంటే మరోవైపు సముద్రమట్టాలు పెరగడమే కాదు, సాగరజలాలు వేడెక్కిపోతున్నాయి. ఇలా, విశ్వ మానవాళిపై మూకుమ్మడిగా దాడిచేస్తున్న ప్రకృతి విపత్తులకు ప్రధానకారణం శిలాజ ఇంధనాల వినియోగమేనన్నది నిష్ఠుర సత్యం. బొగ్గు, పెట్రోలియం లాంటి శిలాజ ఇంధనాల వినియోగం ఎంత పెరిగితే కర్బన ఉద్గారాలు అంతగా …

సుస్థిర ప్రగతికి ఊతం… బంగరు భవితకు మార్గం…!! @ రెన్యువబుల్‍ ఎనర్జీ Read More »

బీటలు బారిన నేల- వనరుల వినియోగం

మానవ సమాజాలకు సహజ లేదా ప్రకృతి ప్రపంచానికి మధ్య ఉండాల్సిన సంబంధాలు ఎటువంటివి? అనే విషయంగా పర్యావరణ వేత్తలు తరుచుగా చర్చిస్తుంటారు. వాటికి ఒక సిద్ధాంత భూమికను, అవగాహన చేసుకోవలసిన దారులనూ చూపుతూ ఉంటారు. చాలాకాలం వరకు భారతీయ సామాజిక శాస్త్రవేత్తలు, చరిత్రకారులు మానవ జీవితాలకు సంబంధించి ఆవరణ వ్యవస్థల కోణాన్ని విస్మరించటం జరిగిందని పర్యావరణ అధ్యయన పరులు తరచుగా చెప్పేమాట భూస్వాములకు, రైతాంగ వర్గాలకు ఉన్న సంబంధం గురించి పలు అధ్యయనాలు కనిపిస్తాయి కానీ, వ్యావసాయిక …

బీటలు బారిన నేల- వనరుల వినియోగం Read More »

అస్తిత్వానికి ప్రతీక బతుకమ్మ

దేవుళ్లను పూలతో పూజించడం మనకు తెలుసు. పూలనే దేవుళ్లుగా కొలిచి పూజించే సంస్కృతి బహుషా ప్రపంచంలో ఎక్కడా ఉండకపోవచ్చు. అలాంటి పండుగ తెలంగాణలో ఉండటం గర్వకారణం. మరికొద్ది రోజుల్లో తెలంగాణ రాష్ట్ర పండుగ బతుకమ్మ సంబరాలు షురూ కానున్నాయి. తెలంగాణ ఉద్యమ కాలంలో పాటకు ఎంత ప్రాధాన్యత ఉండేదో.. బతుకమ్మ కూడా అంతే. మిలియన్‍ మార్చ్ నుంచి వంటావార్పు వరకు ఇలా చరిత్రలో ఎన్నో తెలంగాణ ఉద్యమాలకు బతుకమ్మ కేరాఫ్‍గా నిలిచింది. తెలంగాణ అస్తిత్వ పోరాట చిహ్నంగా …

అస్తిత్వానికి ప్రతీక బతుకమ్మ Read More »

అంతరించే ప్రమాదంలో బావోబాబ్‍ చెట్టు

ఈ చెట్టు పేరు బావోబాబ్‍ (Baobab). ప్రధానంగా మడగాస్కర్‍లో కనిపించడంతో పాటు ఆస్ట్రేలియాలో కూడా కనిపిస్తుంది. ఇవి 1,000 సంవత్సరాలకు పైగా జీవించగలవు. కొన్ని చెట్లు 3,000 సంవత్సరాల వరకు బతుకుతాయి. ఈ చెట్ల భారీ కాండంలో వేల లీటర్ల నీరు నిల్వ అవుతుంది. కాబట్టి కరువులను తట్టుకుని నిలబడగలవు. బావోబాబ్‍ చెట్లను నివాసంగా, ఆహారంగా, మరియు ఔషధాల తయారీ కోసం ఉపయోగిస్తారు. ఈ చెట్లు అంతరించే ప్రమాదంలో ఉన్న జీవుల జాబితాలో (ఎన్‍డేంజర్డ్ లిస్ట్లో) ఉన్నాయి. …

అంతరించే ప్రమాదంలో బావోబాబ్‍ చెట్టు Read More »