ఆదిమధ్యాంతరహిత నక్షత్రమండల విశ్వవీధులలో ఒక సూక్ష్మకాంతిపుంజంగా సంచలిస్తూ, సంచరిస్తూ, పరిభ్రమిస్తూ, పరిక్రమిస్తూ దిఙ్మండలంలో అనేకానేక రూపాంతరాలుగా పరిణామం చెందుతూ, లిప్తకాలం రవంతసేపు విశ్రమించి, సేదతీరటానికి ఈ పుడమిమీద వాలి, ఒక అమ్మగర్భంలో చేరి నవమాసాలు యోగనిద్ర ముద్రాంకితుడనై సుదీర్ఘ నిరీక్షానంతరం ముచికుందా నదీతీరాన 1910లో ఆరవ నిజాం నవాబు మీర్ ఉస్మాన్ అలీఖాన్ అను ‘‘మహబూబ్ అలీ పాషా’’ నిర్మించిన పెద్ద దవాఖానాలో (ఉస్మానియా హాస్పిటల్) 1951వ సంవత్సరం పదవ తారీఖు రాత్రి తొమ్మిది గంటలకు, నక్షత్రాలలో పందొమ్మిదోది ఐన ‘‘మూల నక్షత్రం’’ గడియలో కనులు తెరిచి, కెవ్వుమని అరిచి ఈ భూమండలాన్ని పప్రధమంగా సందర్శించాను.
సరిగ్గా 73 సంవత్సరాల క్రిందట జరిగిన నా జన్మవృత్తాంతం పూర్వాపరాల కథ ఇది. గాన సుజనులారా మిగతా కథను ఆలకించి, ఆదరించండి.
మా ఇంటిపేరు ‘‘పరవస్తు’’. ఈ వంశం మూల పురుషులు ఇహలోక చింతన, లౌకిక, భౌతిక విశయవాంఛాలంపటులు గాక నిత్యమూ, నిరంతరమూ ఆధ్యాత్మిక, తాత్విక చర్చలతో పరలోక పరమార్థాల గురించి, మృత్యానంతర• జీవితం గురించి ఆలోచించేవారనీ, తాత్విక చర్చలు చేసేవారని తెలిసి ఇహలోక ప్రపంచం వారందరినీ ‘‘పరవస్తు’’ వారుగా ముద్రవేసి గౌరవించింది. ఆ పరంపరకు చెందిన వారే, ఆ కోవకు చెందిన వారే శ్రీమాన్ పరవస్తు చిన్నయ సూరిగారు. వీరి జీవితకాలం 1806-1862. శ్రీపెరంబుదూర్లో జన్మించిన వీరు సుమారు 1834 ప్రాంతంలో చెన్నపట్నంలోని పచ్చయప్ప కళాశాలలో ఆంధ్రోపన్యాసకులుగా పనిచేసినారు. వీరు రచించిన బాలవ్యాకరణము, నీతిచంద్రిక గ్రంథాలు జగత్ప్రసిద్ధం. ‘‘ఇంగువ కట్టిన గుడ్డలాగా’’ నేను కూడా పరవస్తు వంశం వాడిని కావున నాకు రెండక్షరం ముక్కలు, ఇసుమంత లోకజ్ఞానం సంక్రమించిందని సవినయంగా విశ్వసిస్తున్నాను. మా పూర్వీకుల పరలోక, అధ్యాత్మిక చింతన నాకు అబ్బకున్నా వారి ఆదర్శవాదాలు, సంస్కరణాభిలాష నాకు సంక్రమించిందని విన్నవించుకుంటున్నాను.
‘‘కూచుంటే ఒక కథ లేస్తే మరొక కథ’’ అన్నట్లు నా పుట్టుక వెనుక కూడా చిట్టి, పొట్టి కథ ఒకటుంది. నన్ను కనడానికి మా అమ్మ షహరులోని పెద్ద దవాఖానాలో షరీకై ప్రసూతి వార్డులో బల్లపీటమీద పడుకుని, పురుటి నొప్పులు పడుకుంటనే ‘‘నాకు గాంధీ, నెహ్రు, సుభాష్, పటేల్’’ లాంటి కొడుకు పుట్టాలని ముక్కోటి దేవతలకు, దేవుండ్లకూ మనస్సులోనే మొక్కుకున్నదట. పేరుపేరునా ప్రార్థించిందట. అప్పటికే ఐదవ తరగతి కామ్యాబ్ అయిన ఆమెకు, హైద్రాబాద్ లాంటి పట్నంలో పుట్టి పెరిగిన ఆమెకు జాతీయోద్యమం గురించి, నగరాన్ని చైతన్య పరుస్తున్న ఆర్యసమాజం గురించి, నిజాంను పదవీచ్యుతుణ్ణి చేసిన 1948 సెప్టెంబరు పోలీసు యాక్షన్ గురించి రేఖామాత్రంగా ఐనా తెలుసు కావున ఒక లోకనాయకుడు లాంటి కొడుకు పుట్టాలని కోరుకోవడం తప్పేమీ కాదు కదా! కాని రోజులు మారాయి. రెండు పదుల సంవత్సరాలు నిండినాక అట్లా ఆశించడమే, కోరుకోవటమే తన స్వయంకృతాపరాధమై పోయిందని ఆమె తన జీవితాంతం అంగలార్చింది.
‘‘అడ్డాల నాటి బిడ్డ గడ్డాల నాడు కాదు’’ అన్నట్లు నాకు పైలా పచ్చీసు వయసు వొచ్చేసరికి ‘‘దేవుడూ దయ్యమూ లేవని, మతమూ గితము, కులమూ గిలమూ జాన్తానై అని, పెళ్లిగిళ్లి వద్దని చెప్పి నవసమాజమూ, సమసమాజమూ అని పిడికిళ్లు బిగిస్తూ, గొంతెత్తి నినదిస్తూ, సంజకెంజాయ కేతన ధారినై సర్కారీ నౌఖరీకి ఇస్తెఫా ఇచ్చి ముషీరాబాద్ జైల్ ఖానాలో చిప్పకూడు తింటున్నప్పుడు – ఏ అమ్మా ఐనా తను అట్లా కోరుకోవటమే మహా అపరాధమై పోయిందని అంగలార్చటంలో వింత ఏముంది?
ఇత్యాతి వివరములన్నీ ‘‘ముట్టుకుంటే పట్టుకునే ముచ్చట్లు’’ కావున మరికొన్ని ముచ్చట్లను కూడా విజ్ఞులైన పాఠక మహాశయులతో ముచ్చటించక తప్పదు కదా! గాన సుజనులారా వీనుల విందుగా వినవలెనని నా విన్నపములు.
నా పుట్టుక లాగే, నా పేరు పుట్టుక కూడా కించిత్తు విశేషమే. నాకొక గొప్ప పేరు పెట్టాలని మా అమ్మ దేవులాడటం ప్రారంభించింది. ఆ ఆలోచనలతోనే ఆర్నెల్లు దాటి పోయింది. ‘‘నానీ’’ అని ముద్దుపేరొకటి తగిలించారు. గాని ఎంతైనా అది టెంపరవరీనే కదా! అమ్మకు నా పేరు వెదకటం కొండంత సమస్యగా మారింది. జనాంతికంగా చెప్పుకుంటే సిగ్గుచేటు గాని నాపేరు వెదకటం నుండే ఆమెకు నా వల్ల కష్టాలు మొదలైనాయి.
ఖైర్. ఒకనాడు అమ్మ నన్ను సంకనేసుకుని ‘‘బారానంబరు’’ బస్సుమీద (అంటే కాలినడకన) పాతనగరం అలియాబాద్ నుండి తన తల్లిగారి ఇల్లయిన రైన్ బజార్కు బయలుదేరింది. ఆ రోజులలో నగర ప్రజలందరికీ కాలినడకల ప్రయాణాలు సర్వసాధారణం. సడక్లన్నీ ప్రశాంతంగా, రణగొణధ్వనులు లేక ‘‘సున్సాన్గా’’ ఉండేవి. అప్పుడప్పుడూ ఒక సైకిలో, రిక్షానో, ఒక గుర్రపు జట్కానో లేక ఎడ్లబండినో అపురూపంగా దర్శనమిచ్చేవి. ఇప్పటిలాగా ఏదోఒకటి గుద్దుకుని ‘‘టక్కర్’’ ఐతదన్న భయం, కాల్జేతుల బొక్కలు విరుగుతవన్న భయం ఆ రోజుల్లో లేదు. అలియాబాద్, సయ్యద్ అలీ చబూత్రా, శాలిబండా, చందూలాల్ బేలా, సుల్తాన్షాహీలో మీర్ మోమిన్ దాయెరా అను ఖబరస్తాన్ దాటి రాచెర్వు కట్ట మీదికి ఎక్కి నడుస్తుంది. మీర్జుమ్లా అను వజీరు త్రవ్వించిన చెరువు కావున రా చెరువు కట్ట అని ప్రజల నోళ్లల్ల నానింది. వర్తమానంలో దానిని తాలాబ్ కట్ట అని అంటున్నారు. నవాబుకాలంలో రాచెర్వు కట్ట ‘‘చీమలు దూరని చిట్టడివి కాకులు దూరని కారడివి’’లా వుండి నరమానవుల సంచారం లేక శూన్యంగా ఉండేది. మండే ఎండా కాలం కావున ఎండ దగడు నా పువ్వులాంటి ఒంటికి తగల వద్దని తన చీరెకొంగు నా నెత్తిమీద కప్పి చెప్పులు లేని తన బరి కాళ్లతో బిరబిరా నడుస్తుంది. అప్పటికి పాదరక్షలు వేసుకునే పట్నం పోకడల ‘‘షానతనం’’ (షాన్) ఆమెకు అలవాటు కాలేదు. మండుటెండల సూర్యుడిని లెక్కచేయక ఆమె నా పేరు గురించే ఆలోచిస్తూ ముందుకు, మున్ముందుకే నడుస్తుంది.

ఆమె ముందు ఒక వృద్ద విప్రుడు అపసోపాలు పడుతూ ఆయాస పడుతూ అడుగులు భారంగా వేస్తున్నాడు. అతని బట్టతలపై మిట్టమధ్యాహ్నపు ఎండ పెళపెళా కాస్తుంది. దాహార్తి చింతతో అతని నోరు పిడచగట్టుక పోయింది. కారుతున్న చెమటలతో శరీరంలో నీరసం, నిస్సత్తువా చోటు చేసుకుంటుంది. ఆ ఎండ దెబ్బకు తట్టుకోలేని ఆ వృద్ధ బ్రాహ్మణ బాటసారి తన రెండు చేతులు పైకెత్తి, మొర పెట్టుకుంటున్న వాడిలా ‘‘హా లోకేశ్వరా! ఎక్కడున్నావయ్యా!!’’ అని ఎలుగెత్తి ఆక్రోశించాడట. అప్పుడు అమ్మకు తటిల్లున నా పేరు తట్టింది. ముందున్న విప్రుడిని ఉద్దేశించి ‘‘ఇగో లోకేశ్వరుడు నీ వెనకే ఉన్నాడు’’ అని గట్టిగ కేక వేసింది. అప్పుడు ఆ వృద్ధుడు వెనుతిరిగి నవ్వుతూ నన్ను ఎత్తుకుని ‘‘లోకేశ్వర్’’ అని నామకరణం చేసాడట.
అట్లా ఆ, మండుటెండల నిర్జనారణ్యంలో నా నామకరణ మహోత్సవం ఎటువంటి ఆర్బాటం, హడావుడిలేకుండా పంచబూతాల సాక్షిగా ఆ చెరువు కట్టమీద జరిగిపోయిందట.
ఏది ఏమైనా నా కిప్పటికీ లోకంతోనే సంబంధం కాని ఈశ్వరుడితో ఎటువంటి సంబంధం లేని లోకేశ్వరుడిని నేను. ఆజ్ఞేయ వాదిని. మూల నక్షత్రంలో పుట్టుక అరిష్టదాయక మని లోకుల భావన. మా అమ్మాబాపులు ఒక గుడిలోని అయ్యవారిని ఈ విశయమై సంప్రదిస్తే శాంతి చేయిస్తే సరిపోతుందని సలహా ఇచ్చి చివరికి ఈ పిల్లవాడు పెరిగి పెద్దయినాక ఇంట్లో ఉండేది తక్కువా అడవులు పట్టుకుని తిరిగేది ఎక్కువా అని భవిష్యవాణి చెప్పాడట. పైసలకు కటపిట అయ్యే ఆ రోజులలో శాంతి చేయించటం చిన్నమాట కాదు కదా! అమ్మ తన పాదాలకున్న వెండి కడియాలను అమ్మి శాంతి కార్యక్రమాలు చేయించిందట. కాని క్యా ఫాయిదా? అయ్యగారు సెలవిచ్చిన జోస్యం తర్వాత కాలంలో నిజమే అయ్యింది. నేను సంచార జీవిగా, రాహుల్ సాంకృత్యాయన్ భాషలో ఘమక్కడ్గా మారినాను. సందర్భానుసారం ఆ కథ కూడా ఉత్తరోత్తరా విన్నవిస్తాను.
మాతృదేవోభవ. పితృదేవోభవ. కావున కుటుంబనేపథ్యం గురించి ‘‘ప్రవర’’ చెప్పుకోవాలి. మా బాపు పరవస్తు జియ్యరు స్వామి. ఆయనా, ఆయన తాత, ముత్తాతలు పుట్టి పెరిగిన ఊరు మడికొండ. ఈ గ్రామం ఖాజీపేట రైల్వేస్టేషన్కు 3 కి.మీ.ల దూరంలో హైద్రాబాదుకు వెళ్లే దారిల ఉంటది. కాకతీయుల కాలంలో ఈ గ్రామాన్ని మణిగిరి అనేవారు. ప్రారంభం నుండి కవులకు, కళాకారులకు పుట్టినిల్లు. ఆధునిక కాలంలో కాళోజీ సోదరులు, పల్లా దుర్గయ్య, వానమామలై వరదాచార్యులు, అనుముల కృష్ణమూర్తి, బిరుదురాజు రామరాజు మొదలగు సాహితీ వేత్తలంతా ఈ మడికొండ గ్రామానికి చెందినవారే.
‘‘జియ్యరు’’ తమిళ పదం. తెలుగులో ‘‘ఉపదేశికుడు లేదా బోధకుడు’’ అని అర్థం. నా మూలాలు మడికొండతో ముడిపడి వున్నాయి. అందుకే రెండక్షరం ముక్కలు కొంచెం జ్ఞానం వారసత్వ సంపదగా వచ్చిందని నా ఎరుక. ఇక్కడ మరొక మాట కూడా చెప్పాలి. మా అసలైన మూలాలు తమిళనాడులో ఉన్నాయి. మా పూర్వీకులు వైష్ణవ మత ప్రచారకులుగా రామానుజుడి సంస్కరణవాద బోధనలను వ్యాపింపచేస్తూ శ్రీరంగం, శ్రీపెరంబుదూరు, శ్రీవిల్లిపుత్తూరు, తిరుకొష్టియూరు, కంచిల నుండి అంచెలంచెలుగా, సంచరిస్తూ తిరుపతి, తిరుమలలో మజిలీలు చేస్తూ తెలంగాణంలోకి ప్రవేశించి బడుగు, బలహీన వర్గాల వారందరికి వైష్ణవాన్ని బోధించి, సమాశ్రయణం చేయిస్తూ చక్రాంకితాలు, ముద్రాకింతాలు వేస్తూ వారిని చాత్తాదర వైష్ణవులుగా ఉన్నతీకరిస్తూ తెలంగాణంలోని అనేక గ్రామాలలో స్థిరపడినారు. ఇక్కడి అమ్మాయిలనే వివాహమాడారు. వీరందరూ ‘‘మానవ సేవనే మాధవసేవ’’ అని త్రికరణ శుద్ధిగా నమ్మి ఆచరించారు. ఫలితంగా విద్య, వైద్యం వీరి వృత్తులుగా మారినాయి. వీరిలో చాలా మంది, ప్రముఖ ఆయుర్వేద వైద్య బిషక్కులుగా పేరు పొందారు. నైజాం కాలంలో కాన్గి (ప్రైవేటు) బడులు, వీధి అరుగు బడులన్నీ ఈ సాతాని పంతుళ్లవే. గాంధీజీకి ఇష్టమైన భజన:
‘‘వైష్ణవ జనతో తేనె కహియే
జో పీడపరాయే జాణేరే’’
ఇది గుజరాతీ భాషకు సంబంధించిన భజన. దీని అర్ధం ‘‘పేద ప్రజల కష్టాలను గుర్తించని వాడు ఎప్పుడూ నిజమైన వైష్ణవుడు కాలేడు’’. రామానుజుడి బోధనల సారాంశం కూడా ఇదే. గాంధీజీని ప్రభావితం చేసిన ఆ గుజరాతీ భజన సృష్టి కర్త ‘‘నర్సిమెహతా’’. 15వ శతాబ్దికి చెందిన గుజరాతీ కవి మరియు భక్తి ఉద్యమకారుడు. మా మూలాలు తమిళ దేశం అని చెప్పటానికి మరోమంచి ఉదాహరణ మా ఇంటి పేర్లన్నీ తమిళ గ్రామాలకు సంబంధించినవే. ఉదా।। శ్రీపెరంబుదూరు, శ్రీరంగం, తిరునగరి, తిరుక్కోవళ్లూరు మొదలగునవి. నా మూలాల గురించి ఇంత వివరణ ఎందుకంటే నాలోని సంచార తత్వం, ఆదర్శవాదం, తిరుగుబాటుతత్వం, జ్ఞానమార్గం ఇవన్నీ అక్కడి నుండి జన్యుపరంగా, వంశపారంపర్యంగా, రక్తం నుండి సంక్రమించినవి అని చెప్పటానికే! (తరువాయి వచ్చే సంచికలో)
(జూన్ నెల రచయిత జన్మదినం)
-పరవస్తు లోకేశ్వర్, ఎ: 91606 80847