July

తీర్పుల్లో పాండిత్యం..?

‘ది ట్రాజెడీ ఆఫ్‍ హమ్లెట్‍’లో షేక్స్పియర్‍ క్లుప్తత గురించి ఇలా అంటాడు. ‘‘తెలివిగల వారి ఆత్మ క్లుప్తత.’ ఈ విషయం సాహిత్యానికే కాదు, చాలా విషయాలకి వర్తిస్తుంది. జీవితాలకి కూడా వర్తిస్తుంది. తీర్పులకి కూడా వర్తిస్తుంది.చాలా తీర్పులు పేజీలకు పేజీలు వుంటాయి. చాలా మంది న్యాయమూర్తులు ఈ క్లుప్తత అంశాన్ని మర్చిపోయారు. ఒకే విషయం మీద ఒక ప్రముఖమైన తీర్పుని ఉదహరించాల్సిన సమయంలో అలాంటి పది పదిహేను తీర్పులని ఉదహరిస్తారు. మరి కొంతమంది న్యాయమూర్తులు అవసరం లేని …

తీర్పుల్లో పాండిత్యం..? Read More »

సమస్త పార్శ్వాల ప్రక్షాళనకే కులగణన

కులగణనే భారతీయ వాస్తవికతకు దర్పణంకులగణనే భారతీయ వాస్తవికతకు దర్పణంగా నిలుస్తుంది. కులం ఒక వాస్తవికత. కులం, కుల వ్యవస్థ, కుల సంస్క•తి ఒక జీవన విధానం. రెండున్నర వేల యేళ్ళుగా అనేక మలుపులు తీసుకొని గణతెగలు హరప్పన్‍ ప్రజలు, నాగులు, ఆర్యులు, ద్రవిడులు తదితర జాతులు, ఆదివాసులు అందరు క్రమక్రమంగా భారత ఉపఖండంలో ఏవో కులాల కింద స్థిరీకరించబడ్డారు. భాషలు వేరైనా, ప్రాంతాలు వేరైనా, దేశాలు వేరైనా కులాలు, కుల సెంటిమెంట్లు ప్రజలను కలుపుతున్నాయి. తమవారిని ఎదిగించాలని …

సమస్త పార్శ్వాల ప్రక్షాళనకే కులగణన Read More »

చరిత్రలో కొండపాక

మెదక్‍ జిల్లాలోని మండల కేంద్రమైన కొండపాక అపూర్వమైన చరిత్రపూర్వయుగ పురావస్తు సంపదతో, ఒక కళ్యాణీ చాళుక్యుల శాసనం, రెండు కాకతీయ శాసనాలతో ప్రఖ్యాతమైన పురాతన నగరం. ఇటీవల తెలంగాణా చరిత్రబ•ందం సభ్యులు వేముగంటి మురళీక•ష్ణ, అహోబిలం కరుణాకర్‍, మహమ్మద్‍ నసీరుద్దీన్‍, సామలేటి మహేశ్‍, అరవింద్‍ ఆర్య, సునీల్‍ సముద్రాల, బీవీ భద్రగిరీశ్‍, కొలిపాక శ్రీనివాస్‍, శ్రీరామోజు హరగోపాల్‍ పరిశీలనలో కొండపాక గ్రామానికి దక్షిణ దిశలో పారే ‘దక్షిణ గంగ’ అంచున చిన్నరాతిబోడు మల్లన్నగుట్ట వద్ద వున్న చెలకలలో …

చరిత్రలో కొండపాక Read More »

హైదరాబాద్ క్రికెట్‍

బ్రిటిష్‍ సైన్యం హైదరాబాద్‍ ప్రజానీకానికి క్రికెట్‍ను పరిచయం చేసింది. సుమారుగా 1880 ప్రాంతంలో నగరంలో క్రికెట్‍కు బీజాలు పడ్డాయి. మొయినుద్దౌలా గోల్డ్ కప్‍ 1930/31కు పూర్వం హైదరాబాద్‍లో ఫస్ట్ క్లాస్‍ క్రికెట్‍కు సంబంధించి ఏ రికార్డులు లభ్యం కావడం లేదు. 19వ శతాబ్ది చివరికాలం, 20వ శతాబ్ది మొదట్లో రాజా లోచన్‍ చంద్‍ ఈ ఆటకు ప్రధాన పోషకుడిగా ఉన్నట్లు చెబుతారు. మసూద్‍ అహ్మద్‍, అహ్మద్‍ అలీ, నజీర్‍ బేగ్‍, ఖుర్షీద్‍ బేగ్‍ లాంటి క్రికెటర్లు అప్పట్లో …

హైదరాబాద్ క్రికెట్‍ Read More »

కరీంనగర్‍ జిల్లాలో కనుగొన్న పురాతన నాణేల చారిత్రక ప్రాముఖ్యత

(గత సంచిక తరువాయి)ఈ నాణేలను కనుగొన్న ఘనత పక్కనే ఉన్న పట్టణంలో పోస్ట్ మాస్టర్‍గా ఉన్న నరహరికి చెందుతుంది. ఈ విషయంపై పరబ్రహ్మ శాస్త్రి, నేను, నా సహోద్యోగి సూర్యనారాయణరెడ్డి వ్యాసాలు, పుస్తకాలు రాశాం. ఈ నాణేల మొదటి నివేదిక సామాన్య శకం 1978లో ఉంది. తదుపరి తవ్వకాలు సామాన్య శకం 1979-1983లో నిర్వహించబడ్డాయి, అయితే నివేదిక మాత్రం 2006లో ప్రచురించబడింది.ఇది గొప్ప ఆవిష్కరణ. కోటలింగాల వద్ద సామగోప పాలన తరువాత శాతవాహనుల పాలన వచ్చినట్లుగా నిరూపించబడింది. …

కరీంనగర్‍ జిల్లాలో కనుగొన్న పురాతన నాణేల చారిత్రక ప్రాముఖ్యత Read More »

కనకాయి జలపాత సమూహం

ఆదిలాబాద్‍ జిల్లాలో రెండు కొండల వరుసలు పశ్చిమం నుంచి తూర్పుకు సమాంతరంగా సాగుతాయి. పై కొండల వరుస (ఉత్తరపుది) పేరు సత్మల కొండలు కాగా కింది కొండల వరుస (దక్షిణపుది) పేరు నిర్మల కొండలు. రెండు వరుసల మధ్య లోయ(వ్యాలీ)లో గోదావరికి ఉపనది అయిన కడెం నది పారుతుంది. సత్మల కొండల్లో సుమారు పదివాగులు పుట్టి కడెం నదిలో కలుస్తాయి. అయితే పారేటప్పుడు కొండల మీద నుంచి దుంకుతూ వస్తాయి కాబట్టి అవన్నీ… అంటే ప్రతి ఒక్క …

కనకాయి జలపాత సమూహం Read More »

ప్రకృతే సౌందర్యం! 26 ప్రకృతే ఆనందం!! వృక్షజాతి పునరుత్పత్తికి అసలైన వారసులం!

నిర్దిష్ట ప్రామాణికతతో ఏర్పడిన భూమిపై పురుడు పోసుకున్న జీవజాతుల మనుగడకు ప్రకృతి ఓవైవిధ్యభరితమైన విధానాల్ని ఏర్పర్చుకుంది. వృక్షాలుగా, జంతువులుగా ఏర్పడిన జీవుల మధ్యన జీవసంబంధ అవినాభావ బంధం జీవుల మనుగడకు, పునరుత్పత్తికి తోడ్పడం ప్రకృతి ఏర్పర్చుకున్న నిబద్దతకు తార్కాణం! మొక్కలు స్వయంపోషకాలే అయినా, వాటిని భవిష్యత్‍ తరాలకు అందించే బృహత్తర బాధ్యతను నిర్వహించేది కొంతమేర పక్షులుకాగా, అత్యధికంగా దోహదపడేది మాత్రం కీటకాలు కావడం గమనార్హం! తాము బతుకుతూ, యావత్‍ ప్రపంచానికి తిండిపెట్టేది వ్యవసాయదారుడే అయినా, సాగుకు, రక్షణకు, …

ప్రకృతే సౌందర్యం! 26 ప్రకృతే ఆనందం!! వృక్షజాతి పునరుత్పత్తికి అసలైన వారసులం! Read More »

ప్రకృతి సౌందర్యాల కాణాచి డల్హౌసీ!

ఉద్యోగరీత్యా, ఇతరత్రా రాజధాని నగరం ఢిల్లీలో స్థిరపడిన మాకు ఇక్కడ ఎండలు భరించడం అలవాటయిపోయింది. కానీ ఏప్రిల్‍ మాసం నుండే ఎండలు తమ తీవ్ర రూపాన్ని ప్రదర్శించగా, జూన్‍లో ఏదైనా హిల్‍ స్టేషన్‍లో గడపాలన్న కోరిక నాకు, మా వారికి కలిగింది. అదివరకు ఎన్నోసార్లు చూసిన షిమ్లా, ముస్సోరి, నైనిటాల్‍కి కాకుండా ఇంతవరకు చూడని క్రొత్త ప్రదేశానికి వెడదామన్న ఆలోచన కూడా వచ్చింది. కొంత పరిశోధన తర్వాత హిమాచల్‍ ప్రదేశ్‍ రాష్ట్రంలో, చంబా జిల్లాలో ఉన్న డల్హౌసీ …

ప్రకృతి సౌందర్యాల కాణాచి డల్హౌసీ! Read More »

ఆరోగ్య ‘సిరి’ధాన్యాలు

ఆ రోజుల్లో తిండి వేరు.. ఇప్పుడంతా ఎరువుల తిండి.. తింటే రోగం.. తినకపోతే నీరసం.. ఇదీ పరిస్థితి.. అందుకే ప్రజల ఆహార అలవాట్లలో విప్లవాత్మక మార్పులు చోటు చేసుకున్నాయి.. ఆ‘పాత’ మధురం అంటున్నారు.. బామ్మలు, తాతయ్యలు ఒకప్పుడు తిన్న తిండినే ఇప్పుడూ మనమూ ఇష్టపడుతున్నాం.. చోడి జావ, జొన్న రొట్టె, సామలు, అరికెలు అంటూ వెంటపడుతున్నాం.. ఈ మార్పు ఆరోగ్యానికి ఎంతో మంచిదని వైద్యులు సైతం చెబుతున్నారు.. దీంతో జిల్లాలో ప్రతి ఒక్కరూ చిరు ధాన్యాలు తింటూ …

ఆరోగ్య ‘సిరి’ధాన్యాలు Read More »

మా భూమి

పిల్లలకు అత్యంత ఆనందానిచ్చేది ఆట బొమ్మలు.,కథల పుస్తకాలే. పాఠ్య పుస్తకాలు అందించే జ్ఞానానికి సమాంతరంగా మరెంతో లోకజ్ఞానాన్ని అందించేది బాల సాహిత్యమే. భాషకు సంబంధించిన ప్రాధమిక పరిజ్ఞానాన్ని అందించేవి కథలే. కొత్త కొత్త పదాలను పరిచయం చేసేది కథల పుస్తకాలే. పుస్తకాలు పిల్లల ఆలోచనా నైపుణ్యాలను పెంచుతాయి. వారి ఊహలకు ప్రాణం పోస్తాయి. వారిలో సృజనాత్మకతను పెంచుతాయి. పిల్లలలో నైతికతను, సక్రమమైన ప్రవర్తనను, మంచి చెడుల అవగాహనను పెంచే బాధ్యతను ఉమ్మడి కుటుంబాల్లో నాయనమ్మలు, అమ్మమ్మలు చెప్పే …

మా భూమి Read More »