యునెస్కో అస్సాంలోని అహోమ్‍ రాజవంశానికి చెందిన మొయిదమ్స్ను భారతదేశ 43వ ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా పేర్కొంది. అహోం రాజులు, రాణులు మరియు ప్రభువుల శ్మశానవాటికలను అస్సాం పిరమిడ్‍లుగా కూడా పిలవబడే మొయిడమ్‍లు యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో చేర్చబడ్డాయి.
న్యూ ఢిల్లీలో జరిగిన యునెస్కో 46వ ప్రపంచ వారసత్వ కమిటీ సమావేశంలో అస్సాంలోని అహోం రాజవంశానికి చెందిన మొయిదమ్‍లను భారతదేశ 43వ ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా శుక్రవారం (జులై 26) ప్రకటించారు. 2023-24 కోసం యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాకు భారతదేశ అభ్యర్థిగా మొయిదమ్‍లు నామినేట్‍ అయ్యారు. విద్య, శాస్త్రీయ మరియు సాంస్కృతిక అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించడానికి కృషి చేసే ఐక్యరాజ్యసమితి ఏజెన్సీ నుండి ఈ ప్రతిష్టాత్మక గుర్తింపు పొంది ఈశాన్య భారతదేశం నుండి మొదటి సాంస్కృతిక ఆస్తిగా నిలిచింది.
అహోం రాజవంశానికి చెందిన మొయిదమ్‍లు ఏమిటి?
మొయిదమ్‍లు (మైదామ్‍ అని కూడా పిలుస్తారు) అస్సాంలోని అహోం రాజులు, రాణులు మరియు ప్రభువుల సమాధి దిబ్బలు. అస్సాం ప్రభుత్వ విద్యా నివేదిక ప్రకారం, ‘‘మొయిదమ్‍’’ అనే పేరు తాయ్‍ పదాలు ‘‘ఫ్రాంగ్‍-మై-డ్యామ్‍’’ లేదా ‘‘మై-తమ్‍’’ నుండి వచ్చింది, అంటే పాతిపెట్టడం మరియు చనిపోయినవారి ఆత్మ.
మోయిడమ్స్ యొక్క ప్రాముఖ్యత
- మొయిదమ్‍లు 13వ శతాబ్దం నుండి 19వ శతాబ్దం ప్రారంభం వరకు అస్సాంలో అహోం రాజవంశం పాలకులచే నిర్మించబడిన ప్రత్యేకమైన శ్మశానవాటికలు.
- ఈ మట్టిదిబ్బలు వాటి నిర్మాణ శైలికి భిన్నంగా ఉంటాయి మరియు అహోమ్‍ యొక్క విదేశీ ప్రభావాలను ప్రతిబింబిస్తాయి.
- మొయిదమ్‍లు ప్రధానంగా అహోం రాజులు, రాణులు మరియు ప్రభువుల శ్మశాన వాటికలు.
- అవి ఎగువ అస్సాం అంతటా కనిపిస్తాయి, మొదటి అహోం రాజధాని చారైడియో ప్రధాన శవపేటిక.
- చారైడియో సాంప్రదాయ తై-అహోం ఆచారాలను అనుసరించి అహోం రాయల్టీని ఖననం చేసిన పవిత్ర ప్రదేశంగా మారింది.
మొయిదమ్‍కు ఏమి ఉంది?
ప్రతి మొయిదమ్‍ మూడు ప్రధాన భాగాలను కలిగి ఉంటుంది:
- శరీరం ఉంచబడిన ఖజానా లేదా గది.
- గదిని కప్పి ఉంచే అర్ధగోళాకార మట్టి దిబ్బ.
- వార్షిక నైవేద్యాల కోసం పైన ఒక ఇటుక నిర్మాణం (చావ్‍-చలి) మరియు ఒక ఆర్చ్ గేట్‍వేతో అష్టభుజి సరిహద్దు గోడ.
మరణించిన వ్యక్తి యొక్క స్థితి మరియు వనరులను బట్టి మొయిడమ్‍ల పరిమాణం చిన్న గుట్టల నుండి పెద్ద కొండల వరకు ఉంటుంది. వాస్తవానికి, సొరంగాలు చెక్క స్తంభాలు మరియు దూలాలతో తయారు చేయబడ్డాయి, అయితే రాజు రుద్ర సింహ (CE 1696-1714) పాలనలో రాయి మరియు ఇటుకలతో భర్తీ చేయబడ్డాయి.
ఖజానా లోపల, చనిపోయిన వారిని బట్టలు, ఆభరణాలు, ఆయుధాలతో సహా వారి వస్తువులతో పాతిపెట్టారు. ఖననంలో విలువైన వస్తువులు మరియు కొన్ని సమయాల్లో జీవించి ఉన్న లేదా చనిపోయిన పరిచారకులు కూడా ఉన్నారు. ప్రజలను సజీవంగా పాతిపెట్టే పద్ధతిని రాజు రుద్ర సింహ రద్దు చేశారు.
మొయిదమ్‍ ఖననం సంప్రదాయం ఎలా ప్రారంభమైంది ఎలా ముగిసింది?
మొయిదమ్‍ సమాధి సంప్రదాయం మొదటి అహోం రాజు చౌ-లుంగ్‍ సియు-కా-ఫాతో ప్రారంభమైంది, తై-అహోం ఆచారాల ప్రకారం చరైడియోలో ఖననం చేయబడ్డాడు. అహోం రాయల్టీ కోసం ఈ ఆచారం కొనసాగింది, వారి 600-సంవత్సరాల పాలనలో చారైడియోను పవిత్ర స్థలంగా మార్చారు.
కాలక్రమేణా, హిందూమతం ప్రభావంతో, అహోమ్‍లు వారి మ•తదేహాలను దహనం చేయడం ప్రారంభించారు. అయినప్పటికీ, మొయిదమ్‍ ఖననం ఇప్పటికీ కొన్ని పూజారి సమూహాలు మరియు చావో-డాంగ్‍ వంశం (రాయల్‍ అంగరక్షకులు)చే ఆచరిస్తున్నారు.
‘‘మొయిడమ్స్’’ అని పిలవబడే పిరమిడ్‍-వంటి నిర్మాణాలకి ప్రాతినిధ్యం వహించే ప్రత్యేకమైన శ్మశానవాటికలను దాదాపు 600 సంవత్సరాల పాటు అస్సాంను పాలించిన తాయ్‍-అహోం రాజవంశం ఉపయోగించింది.
-సువేగా, ఎ : 9030 6262 88