‘ప్రపంచ నదుల దినోత్సవం’ సందర్భంగా ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍ ఆధ్వర్యంలో మూసీ నది పరివాహక ప్రాంతంలో నిర్వహించిన కార్యక్రమంలో సంస్థ అధ్యక్షులు యం. వేదకుమార్‍ పాల్గొని మాట్లాడారు.
ఐక్యరాజ్యసమితి (UN) 2005లో వాటర్‍ ఫర్‍ లైఫ్‍ దశాబ్దాన్ని ప్రారంభించింది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న నీటి వనరులను బాగా చూసుకోవాల్సిన ఆవశ్యకతపై మరింత అవగాహన కల్పించడమే దీని లక్ష్యమన్నారు. ఈ చొరవ తరువాత, అంతర్జాతీయంగా ప్రసిద్ధి చెందిన నదీ న్యాయవాది మార్క్ ఏంజెలో ప్రతిపాదనకు ప్రతిస్పందనగా ప్రపంచ నదుల దినోత్సవం (WRD) ప్రారంభించబడిందన్నారు. మొదటి ప్రపంచ నదుల దినోత్సవం 2005లో జరిగిందన్నారు. అప్పటి నుండి ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్‍ నాల్గవ ఆదివారం జరుపుకుంటున్నా మన్నారు. ప్రస్తుతం ప్రతి సంవత్సరం సెప్టెంబర్‍ చివరి ఆదివారం ప్రపంచ వ్యాప్తంగా 100 దేశాలలో మిలియన్ల మంది ప్రజలు జలవనరుల విలువలను మరోసారి జ్ఞాపకం చేసు కోవడం, ప్రపంచ నదుల దినోత్సవాన్ని జరుపుకోవడం ఆనవాయితీగా వస్తుందన్నారు. ఇందులో భాగంగా ‘ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍’ ఆధ్వర్యంలో ‘సేవ్‍ మూసీ నది’ కార్యక్రమం నిర్వహిస్తున్నట్లు పేర్కొన్నారు.
నదుల ఉనికి ప్రజల జీవితంలో గొప్ప ప్రాముఖ్యతను కలిగి ఉంది. నదుల ప్రాముఖ్యతను విస్మరించలేము. నదులు (నీరు) లేకుండా ప్రజలు త్రాగలేరు లేదా తినలేరు. కాబట్టి నదులు ప్రజల జీవితంలో ప్రాథమిక పాత్ర పోషిస్తాయి అని తెలియజేశారు. పరిశ్రమ నది నీటిపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ఎందుకంటే ఇది యంత్రాలకు విద్యుత్‍ వనరులను అందిస్తుంది. పంటలు పెరగడానికి నదులు నీటిని అందిస్తాయి. ఇది సారవంతమైన భూమిని, మళ్లీ సారవంతమైనదిగా చేయడానికి సహాయపడుతుందని తెలిపారు. కనుక ఇది వృక్షసంపద వృద్ధికి కూడా ఉపయోగపడుతుందన్నారు. దేశానికి వెన్నెముక అయిన వ్యవసాయాభివృద్ధికి నదులు ప్రాథమిక వనరులన్నారు.
పంటలపై ఎరువులు, పురుగుమందులు వర్షం ద్వారా మట్టి ద్వారా కరిగి నదులలో కలుస్తాయి. పురుగుమందులు, ఎరువులు హానికరం. అవి ఆల్గే పెరగడానికి కారణమవుతాయి. ఆల్గే నీటి మొక్కలను నాశనం చేస్తుంది. అలాగే, నదుల నుండి నీటిని ఉపయోగించే యంత్రాలు లేదా యంత్రాలను చల్లబరచడానికి ఉపయోగించే కర్మాగారాలు రసాయనాలను కలిగి ఉన్న నీటిని తిరిగి నదిలోకి పంపటం ద్వారా నదిలో కాలుష్యం ఏర్పడుతుంది. ఇది కాకుండా, ప్రజలు చెత్తను, సీసాలు, ప్యాకెట్ల వంటి ప్లాస్టిక్‍లను నేరుగా నదుల్లోకి వదులుతారు. ఈ కారకాలు నది కాలుష్యానికి దారితీస్తాయి అన్నారు.
ప్రతి దేశంలోని నదులు, సరస్సులు, ఇతర నీటి వనరులు ఇప్పుడు వాతావరణ మార్పు, కాలుష్యం, పారిశ్రామిక అభివృద్ధికి సంబంధించిన తీవ్రమైన ముప్పులను ఎదుర్కొంటున్నాయి. ఏది ఏమైనప్పటికీ, తాగునీటి నుండి వన్యప్రాణుల ఆవాసాల వరకు మరియు జలవిద్యుత్‍ వనరు నుండి యంత్రాలను నడప డానికి అనేక ప్రయోజ నాలను అందించే మన నదులను రక్షించడం, సంరక్షించడం మన అందరి కర్తవ్యమన్నారు.
తెలంగాణ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి కేసీఆర్‍ మూసీ రివర్‍ ఫ్రంట్‍ డెవలప్‍మెంట్‍ కార్పొరేషన్‍ను ఏర్పాటు చేసి రూ. 1600 కోట్ల నిధులు కేటాయించి మూసీ ప్రక్షాళన చేపట్టారు. మున్సిపల్‍ శాఖ మంత్రి కేటీఆర్‍ యుద్ధప్రాతి పదికన హైదరాబాద్‍, డ్రైనేజీ వ్యవస్థ, నీటి వ్యవస్థకు ప్రత్యేక చర్యలు చేపడుతున్నారని తెలిపారు.
అనంతరం సాలార్‍ జంగ్‍ మ్యూజియం నుంచి శివాజీ బ్రిడ్స్ వరకు (అప్జల్‍గంజ్‍లోని మూసీనది ఒడ్డున) ‘సేవ్‍ మూసీ’ వాక్‍ను నిర్వహించారు. నగరంలోని మూసీ నదిని కాపాడుతూ భవిష్యత్‍ తరాలకు అందించడానికి ప్రతి ఒక్కరు ముందుకు రావాలని తెలిపారు. నదులను సంరక్షించుకోవాల్సిన అవసరం ఉందన్నారు. కార్యక్రమంలో గ్రీన్‍ ఇండియా ఛాలెంజ్‍ కో-ఫౌండర్‍ రాఘవ, మూసీ రివర్‍ ఫ్రంట్‍ డెవలప్‍మెంట్‍ కార్పొరేషన్‍ డిప్యూటీ ఈఈ రౌజా బనోత్‍, ఫోరం ఫర్‍ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍ సభ్యులు, పర్యావరణ వేత్తలు, విద్యార్థులు పాల్గొన్నారు.