బాడ్ ల్యాండ్స్, గల్లీలను, సమాజం, పర్యావరణంపై వాటి ప్రభావాలను స్పష్టంగా వేరుచేసే భూ నిర్వహణ విధానం భారతదేశానికి అవసరం.
2030 నాటికి ఐక్యరాజ్యసమితి భూ క్షీణత ఎజెండాను నెరవేర్చడానికి, 77 జిల్లాల (దీనిలో 70 శాతం తూర్పు, దక్షిణ భారతదేశంలో ఉంది) గల్లీ కోతపై భారతదేశం జోక్యం చేసుకోవాల్సిన అవసరం ఉందని నేచర్లో ప్రచురించబడిన 2025 శాస్త్రీయ నివేదిక పేర్కొంది.
ప్రపంచవ్యాప్తంగా భూమి క్షీణిస్తోంది. ఐక్యరాజ్యసమితి ఎడారీకరణను ఎదుర్కోవడానికి సమావేశం (UNCCD) ప్రకారం, ప్రపంచంలోని మొత్తం విస్తీర్ణంలో 20 నుండి 40 శాతం భూమి క్షీణతకు గురవుతోంది. ఇది పంట భూములు, పొడి భూములు, చిత్తడి నేలలు, అడవులు, గడ్డి భూములతో అనుసంధానించబడిన జనాభాలో దాదాపు సగం మందిని ప్రభావితం చేస్తుంది.
‘భూ క్షీణత’ను UNCCD ‘‘శుష్క, పాక్షిక-శుష్క మరియు పొడి సబ్హెమిడ్ ప్రాంతాలలో భూముల జీవ లేదా ఆర్థిక ఉత్పాదకత, సంక్లిష్టత తగ్గింపు లేదా నష్టం’’గా నిర్వచించింది, ఇటీవల వాతావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్యసమితి యొక్క మరొక సంస్థ అయిన ఇంటర్ గవర్నమెంటల్ ప్యానెల్ ఆన్ క్లైమేట్ చేంజ్ ద్వారా భూమి క్షీణతను నిర్వచిస్తుంది, దీనిని ‘‘దీర్ఘకాలిక తగ్గింపు లేదా కింది వాటిలో కనీసం ఒకదాని నష్టంగా వ్యక్తీకరించబడిన భూ స్థితిలో ధోరణి: జీవ ఉత్పాదకత’’గా నిర్వచించింది.
2025 నివేదిక రచయితల ప్రకారం, ‘‘భారతదేశం యొక్క భూ క్షీణత తటస్థత మిషన్లో గల్లీ కోత తీవ్రమైన అడ్డంకి.’’ ఇది ప్రపంచ భూ క్షీణతకు ఒక ప్రధాన కారణం. భారతదేశంలో, గల్లీ కోత మూడు విభిన్న భౌగోళిక లక్షణాలను కలిగి ఉంది – గల్లీ వ్యవస్థలు, బ్యాడ్ల్యాండ్లు మరియు నగ్నమైన కొండ వాలులు.

దీర్ఘకాలిక గల్లీ కోత ‘బ్యాడ్ల్యాండ్స్’ అని పిలువబడే లోతుగా విచ్ఛిన్నమైన ప్రక•తి ద•శ్యాలను ఉత్పత్తి చేస్తుందని రచయితలు అన్నారు. భారతీయ బ్యాడ్ల్యాండ్లు వ్యవసాయ ఉత్పాదకత, నీటి కొరత మరియు కరువులను ప్రభావితం చేస్తాయని, దీనివల్ల గ్రామం నుండి మొత్తం వలసలు జరుగుతాయని నివేదిక పేర్కొంది. భారతీయ బ్యాడ్ల్యాండ్లను మ్యాప్ చేయాలనే ఆలోచన ఎందుకు వచ్చిందో రచయితలు గమనించారు. కానీ ప్రస్తుత పని గల్లీ వ్యవస్థల మ్యాపింగ్పై ఉంది, ఎందుకంటే ఇవి భూమి క్షీణతపై చాలా ఎక్కువ ప్రభావాన్ని చూపుతాయి.
పశ్చిమ భారతదేశం బ్యాడ్ల్యాండ్లకు నిలయంగా ఉండగా, తూర్పు భారతదేశం ఎక్కువగా గల్లీ లక్షణాలను కలిగి ఉంది. ‘‘చాలా అధిక రిజల్యూషన్ (1 మీ) ఉపగ్రహ చిత్రాలను ఉపయోగించి గల్లీ కోత లక్షణాల స్థానం, విస్తీర్ణం మరియు నిర్వహణ పరిస్థితుల యొక్క అపూర్వమైన మ్యాపింగ్ ద్వారా భారతదేశంలో గల్లీ కోతకు సంబంధించిన మొదటి వివరణాత్మక ప్రాదేశిక జాబితాను రూపొందించడం మా మొత్తం లక్ష్యం. తరువాత మేము ఈ డేటాను ఉపయోగించి గల్లీ నిర్వహణ యొక్క ప్రస్తుత స్థితిని అంచనా వేస్తాము మరియు రెండు అత్యధిక ఉప-జాతీయ పరిపాలనా స్థాయిలు, అంటే రాష్ట్రాలు మరియు జిల్లాలలో మొత్తం గల్లీ భూభాగాన్ని అంచనా వేస్తాము. మా ఫలితాలను ఉపయోగించి, గల్లీ కోతను పరిష్కరించడానికి పునరావాస జోక్యం అవసరమయ్యే ప్రావిన్సులను మేము గుర్తించాము మరియు చివరకు జాతీయ భూ క్షీణత తటస్థత (LDN) డ్రైవ్ సందర్భంలో భారతదేశంలో గల్లీ కోత సమస్యను సముచితంగా నిర్వహించడానికి సంబంధిత విధాన (పునః)సూత్రీకరణ కోసం ఒక కేసును చేస్తాము, ’’అని అధ్యయనం పేర్కొంది.
ఈ శాస్త్రీయ పత్రం యొక్క ప్రధాన రచయిత అనింద్య మాఝి ఇలా అన్నారు: ‘‘భారతీయ బ్యాడ్ల్యాండ్లు గల్లీ కోతకు అత్యంత దారుణమైన ద•ష్టాంతాన్ని సూచిస్తాయనే ప్రజాదరణ పొందిన నమ్మకానికి విరుద్ధంగా, తూర్పు భారతదేశంలోని గల్లీ కోత మధ్య మరియు పశ్చిమ భారతదేశంలోని బ్యాడ్ల్యాండ్ల కంటే భారతదేశంలో భూమి క్షీణత తటస్థతకు మరింత తీవ్రమైన అడ్డంకిని కలిగిస్తుందని మేము కనుగొన్నాము. అయితే, అజాగ్రత్త బ్యాడ్ల్యాండ్ పునరుద్ధరణ పద్ధతులు తరచుగా అనేక హానికరమైన పర్యావరణ, పర్యావరణ మరియు సామాజిక ఆర్థిక పరిణామాలను కలిగి ఉన్నాయని పరిగణనలోకి తీసుకుంటే, అవి ఎక్కువగా ఉన్న ప్రాంతాలలో తగిన బ్యాడ్ల్యాండ్ పునరావాసం కూడా అవసరం.’’

గల్లీ కోత వల్ల కలిగే భూ క్షీణతను తిప్పికొట్టడం చాలా సవాలుతో కూడుకున్నదని నివేదిక పేర్కొంది. గల్లీ కోతకు సంబంధించిన 77 అధిక, చాలా అధిక నిర్వహణ ప్రాధాన్యత గల జిల్లాలను రచయితలు గుర్తించారు. నివేదిక ప్రకారం, జార్ఖండ్ మరియు ఛత్తీస్గఢ్ రాష్ట్రాలలో గరిష్టంగా గల్లీ కోత సంభవిస్తుంది, తరువాత మధ్యప్రదేశ్ మరియు రాజస్థాన్ ఉన్నాయి.
‘‘భారతదేశంలో గల్లీ కోత ప్రమాదం యొక్క ప్రాదేశిక వైరుధ్యం తూర్పు భారతదేశంలోని జార్ఖండ్ మాత్రమే గల్లీ నిర్వహణపై గరిష్ట ప్రాధాన్యత అవసరమయ్యే ఏకైక రాష్ట్రం అనే వాస్తవం ద్వారా బాగా నొక్కి చెప్పబడింది’’ అని ఆ వ్యాసం ధ•వీకరించింది.
భారతదేశానికి బ్యాడ్ల్యాండ్లు మరియు గల్లీలను మరియు సమాజం, పర్యావరణంపై వాటి ప్రభావాలను స్పష్టంగా వేరుచేసే భూ నిర్వహణ విధానం అవసరమని రచయితలు పేర్కొన్నారు.
వాతావరణ మార్పుల ప్రభావాల వల్ల వర్షపాతం తీవ్రత పెరగడం వల్ల రాబోయే సంవత్సరాల్లో గల్లీ కోత రేట్లు పెరుగు తాయని ఈ వ్యాసం స్పష్టంగా సూచిస్తుంది.
నివేదిక రచయితలు తయారుచేసిన ప్రాదేశిక జాబితా మరియు జిల్లా స్థాయి గల్లీ కోత పటాలు గల్లీ భూముల నిర్వహణలో ఉపయోగకరంగా ఉంటాయని వారు గట్టిగా భావిస్తున్నారు.
-సుష్మితా సేన్గుప్తా
అనువాదం: శ్రీహరి