deccanland

రంగస్థలాన్ని రక్తి కట్టించిన రాగ సుగంధాలు – తొలి తెలుగు సినీ గేయాలు

చందాల కేశవదాసు పాటలు చిన్నతనంలోనే తండ్రిని కోల్పోయి తల్లడిల్లిన పాట. తల్లి చేయి పట్టుకొని ఊరూర తిరిగిన పాట. అన్న తపోదీక్షతో జీవితాన్ని అవగాహన చేసుకున్న పాట. భక్తి తత్వాన్ని, పరమార్థిక చింతనను గానం చేసిన పాట. మదినిండ శ్రీరామ తత్వాన్ని నింపుకొని తమ్మర సీతారామచంద్ర స్వామికే అంకితమైన పాట. దేహమే దేవాలయంగ ఉత్సవ విగ్రహాలను ఊరేగించిన పాట. హరికథా సుగంధాలను వెదజల్లిన పాట. మొట్టమొదటి మాటల సినిమాకు పాటలు రాసిన తొలి తెలుగు సినీ గేయకవి …

రంగస్థలాన్ని రక్తి కట్టించిన రాగ సుగంధాలు – తొలి తెలుగు సినీ గేయాలు Read More »

1938లో హైదరాబాద్‍కు మొదటి రంజీ ట్రోఫీ

సౌత్‍ ఇండియాలో ట్రోఫీ అందుకున్న మొదటి రాష్ట్రం     నవనాగర్‍ జట్టుపై అద్భుత విజయం అదొక అండర్‍డాగ్స్ రంజీ జట్టు.. స్టార్‍ ప్లేయర్లు లేకుండా, ఎలాంటి అంచనాల్లేకుండా ఆటను ప్రారంభించింది. బరిలోకి దిగి ఒక్కో ప్రత్యర్థి జట్లకు దిమ్మదిరిగే షాక్‍ ఇస్తూ ఫైనల్‍ వరకు దూసుకొచ్చింది. ఫైనల్‍ మ్యాచ్‍లో డిఫెండింగ్‍ ఛాంపియన్‍ ప్రిన్స్లీ స్టేట్‍ ఆఫ్‍ నవనాగర్‍ జట్టుపై అద్భుతమైన విజయం సాధించి చరిత్ర సృష్టించింది.  1938వ సంవత్సరంలో హైదరాబాద్‍ రంజీ క్రికెట్‍ జట్టు ఈ రికార్డును నెలకొల్పింది. భారత క్రికెట్‍ కంట్రోల్‍ …

1938లో హైదరాబాద్‍కు మొదటి రంజీ ట్రోఫీ Read More »

నలభై వసంతాల మాభూమి

1950లలో భారతదేశంలో నవ్య సినిమా ప్రారంభమై దాని ప్రభావం క్రమంగా మరాఠి, ఒరియా, అస్సామి రంగాలకు పాకినా దక్షిణాదిని తాకింది 1970 ప్రారంభంలో. అదీ మలయాళ రంగాన్ని. అప్పటికే రామూ కారియత్‍ వంటివారు ‘నీలక్కుయిల్‍’ (1954), ‘చెమ్మీన్‍’ (65), పి.రాందాస్‍ ‘న్యూస్‍పేపర్‍ బాయ్‍’ (1954) వంటి ఆలోచనాత్మక చిత్రాలు మలయాళంలో వచ్చినవి. అయితే ఆదూర్‍ గోపాల కృష్ణన్‍ మలయాళ చిత్రరంగ ప్రవేశం మలయాళ సినిమా రంగాన్ని మహత్తరమైన మలుపు తిప్పింది. వీటన్నింటి ప్రభావం మద్రాసును తాకలేదు కానీ హైదరాబాదును తాకి. అది సికిందరాబాదు ఆల్వాల్‍లో పుట్టి పెరిగిన ‘శ్యాం …

నలభై వసంతాల మాభూమి Read More »

అప్పుడప్పుడు – 12

అప్పుడప్పుడు – ఏడేడు సముద్రాలు దాటిఏడేడు కొండలు గడిచిఏడేడు మంచు పర్వతాలు చుట్టిఏడేడు ఖండాలు పారిఏడేడు దుఖ్ఖపర్వతాలుఏడేడు సంతోష శిఖరాలుఏడేడు సంగీత సరస్సులుఏడేడు మానవ విస్పోటనాలుఏడేడు జీవజాల మాయాజాలాలుఏడేడు ప్రకృతి జనన రహస్యాలుఏడేడు మానవ మానసిక సరిగమలుఏడేడు సిద్ధాంత రాద్దాంతరాలుఏడేడు విజయోత్సవ పతాకలుఏడేడు అపజయపరంపరల అంపశయ్యలుఏడేడు నిన్నలు నేడులు రేపులుఏడేడు వాయుజనిత భావోద్రేకాలుఏడేడు భారతాలుఏడేడు రామాయణాలుఏడేడు భాగవతాలుఏడేడు ఉల్లాస గీతాలు ఏడేడు అగ్ని పర్వతాల ఆగ్రహాలుఏడేడు మంచు శిఖరాల మంటల శకలుఏడేడు ఛమ్కీకోట్లుఏడేడు జరీ ఖండువాలుఏడేడు పిల్లల …

అప్పుడప్పుడు – 12 Read More »

మనిషి భావాలకు రంగులద్దిన వర్ణధారి విజయ్‍కుమార్

దేశవిదేశాల్లో వందకుపైగా చిత్రకళా ప్రదర్శనలు మనిషిలోని సంఘర్షణకు అద్దం పట్టే మనోజ్ఞ చిత్రాలను గీసి ఔరా అనిపిస్తున్నారు ప్రముఖ చిత్రకారులు విజయ్‍ కుమార్‍. తన భావాలకు అనుగుణంగా రంగులు అద్దడం, ప్రకృతికి, మనిషికి విడదీయరాని సంబంధం ఉందంటూ మనిషిపడే తపన, ఎదుర్కొనే మానసిక సంఘర్షణలను ప్రకృతిలో వెతికి వైవిధ్యమైన చిత్రాలు గీయడం వంటివి ఆయన ప్రతిభను చాటిచెప్తున్నాయి. బరోడా విశ్వవిద్యాలయం నుంచి మెళకువలు:ఇద్దరి వ్యక్తుల మధ్య ఉన్న అనుబంధం భిన్నాభిప్రాయాలతో విడిపోవడాన్ని పడిపోయిన చెట్టుతో పోల్చి విభిన్న చిత్రాలు గీసి …

మనిషి భావాలకు రంగులద్దిన వర్ణధారి విజయ్‍కుమార్ Read More »

కొలాము గిరిజనుల పెండ్లి – పాటలు

కొలాం సంప్రదాయ వివాహంలో కొన్ని ఆచారాలు ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి.కొలాం వివాహ వ్యవస్థలో వరకట్నం అనేది ఉండదు. వరుడు గృహం వద్దనే వివాహం జరుగుతుంది. వివాహానికి అనేక దూర ప్రాంతాల వారిని ఆహ్వానించుతారు. ఆహ్వాన ఆనవాలుగా పసుపుతో కలిపిన జొన్న ధాన్యాలను తలూవల్‍ (అక్షింతలు)గా వారికి అందజేస్తారు.ఊరిలో కళ్యాణ మండపం నిర్మించడానికి గ్రామంలోని ప్రజలందరు సహకరిస్తారు. అడవి నుండి వెదురు (బొంగులు) పెళ్ళిపందిరి నిర్మాణానికి తీసుకొని వస్తారు.కళ్యాణానికి వచ్చే బంధువుల, చుట్టాల కోసం, భోజనం చేయడానికి, మోదుగు టేకు …

కొలాము గిరిజనుల పెండ్లి – పాటలు Read More »

మంచి సమాజం కోసం గొప్ప సాహిత్యం అవసరం

 తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ నందిని సిధారెడ్డిచిక్కడపల్లి సెంట్రల్‍ లైబ్రరీలో బడిపిల్లలు రాసిన బాలచెలిమి కథల పుస్తకాలు ఆవిష్కరణ మెదళ్లను కదలించే శక్తి ఒక్క సాహిత్యానికి మాత్రమే ఉంటుందని తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ నందిని సిధారెడ్డి పేర్కొన్నారు. బాలచెలిమి పిల్లల వికాస పత్రిక, చిల్డ్రన్స్ ఎడ్యుకేషనల్‍ అకాడమీ సంయుక్తాధ్వర్యంలో తెలంగాణ బడి పిల్లల కథల పుస్తకాల ఆవిష్కరణ సభ చిక్కడపల్లి కేంద్ర గ్రంథాలయంలో జరిగింది. ఈ కార్యక్రమానికి ముఖ్య అతిథిగా తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ …

మంచి సమాజం కోసం గొప్ప సాహిత్యం అవసరం Read More »

పిల్లలను సాహిత్యంవైపు మళ్లించాలి : తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ నందిని సిధారెడ్డి

హిమాయత్‍నగర్‍ ఆక్స్ఫర్డ్ పాఠశాలలో బాలచెలిమి 23వ ముచ్చట్లు బాల చెలిమి పిల్లల వికాస పత్రిక, చిల్డ్రన్స్ ఎడ్యుకేషనల్‍ అకాడమీ సంయుక్తాధ్వర్యంలో ‘బాలచెలిమి’ తెలంగాణా బడి పిల్లల కథలు తెలుగు రాష్ట్రాల బాల సాహితీవేత్తలు, చిత్రకారులు, బాలవికాస కార్యకర్తలు-అంతరంగాలు అనే అంశంపై 23వ బాలచెలిమి ముచ్చట్లు హిమాయత్‍నగర్‍లోని ఆక్స్ఫర్డ్ గ్రామర్‍ పాఠశాలలో జనవరి 29న జరిగింది. ఈ కార్యక్రమానికి తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ నందిని సిధారెడ్డి ముఖ్య అతిథిగా హాజరై.. ప్రసంగించారు. తాను బాలసాహిత్యం చదివి తయారైన …

పిల్లలను సాహిత్యంవైపు మళ్లించాలి : తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమీ చైర్మన్‍ నందిని సిధారెడ్డి Read More »

జీదిమాజా ఒక ప్రపంచ కవి

2018 అక్టోబర్‍లో చైనాలోని బీజింగ్‍ నార్మల్‍ యూనివర్సిటీ వారి ఆహ్వానం మేరకు నేను చైనా వెళ్ళాను. 22 సాయంత్రం స్వాగత విందు (welcome Banquet) లో మొదటిసారి చైనీస్‍ మహాకవి జీదిమాజా (Jidi Majia)ను చూశాను. మనిషి స్ఫురద్రూపి, అందగాడు. ఆయన సాన్నిధ్యం వల్ల కడుపుకే కాదు కంటికీ విందు చేకూరినట్టనిపించింది. జీదిమాజా చైనాలోని 55 ఆదివాసీ తెగల్లో ఒకటైన ‘యీ’ తెగకు చెందినవాడు. ఆ తెగలో 90 లక్షల మంది జనాభా. ఆయన కవిత్వం 20 …

జీదిమాజా ఒక ప్రపంచ కవి Read More »

సంస్కృత సాహిత్యంలో డా. పెన్నా మధుసూదన్‍ సృజనాత్మక, పరిశోధనా వైదుష్యం

2019 సంవత్సరం వెళ్తూ వెళ్తూ తెలుగువారి విద్వత్తును ప్రశంసిస్తూ సంస్కృత భాషలో ‘ప్రజ్ఞాచాక్షుషం’ కావ్యాన్ని రచించిన ఆచార్య పెన్నా మధుసూదన్‍కు కేంద్ర సాహిత్య అకాడెమీ పురస్కారాన్ని అందించింది. తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని నల్గొండ జిల్లా నార్కట్‍పల్లి ప్రాంతవాసి మధుసూదన్‍ విద్యాయానం, సాహిత్య వ్యాసంగం అనేక మలుపులు తిరుగుతూ సాగింది. గ్రామీణ ప్రాంతంలో ప్రాథమిక విద్యను పూర్తి చేసిన మధుసూదన్‍ది పురోహిత కుటుంబం. పెన్నా నర్సింహాశర్మ, పెన్నా భారతీ దేవి దంపతులకు ఐదవ బిడ్డగా జన్మించిన వీరు బాల్యంనుండే భాషా, …

సంస్కృత సాహిత్యంలో డా. పెన్నా మధుసూదన్‍ సృజనాత్మక, పరిశోధనా వైదుష్యం Read More »