May

పత్రికలు అంటే ప్రజల గొంతుకలు.. భావప్రకటనా స్వేచ్ఛ వాటి ఊపిరి

పత్రికలు అనధికార చట్ట సభల వంటివి. చట్టసభల్లో ప్రతిపక్షాల వంటివి. కృష్ణాపత్రిక, ఆంధ్రపత్రిక ఆవిర్భావంతో 20వ శతాబ్దపు తెలుగు పత్రికల చరిత్ర మొదలైంది. నీలగిరి, గోలకొండ, పత్రికలు తెలంగాణలో ప్రముఖ పత్రికలు. ఇవన్నీ రాజకీయ పత్రికలే. నిష్పాక్షికంగా ప్రజల తరపున నిలబడిన పత్రికలే. ఇవి స్థానిక విషయాల నుండి అంతర్జాతీయ విషయాల దాకా నిజాయితీగా సమాచారాన్ని యివ్వడమే కాక విచక్షణాపూర్వక సంయమనంతో విశ్లేషణలు చేస్తుండేవి. కృష్ణాపత్రిక ముట్నూరి కృష్ణారావు, ఆంధ్రపత్రిక కాశీనాథుని, మీజాన్‍ అడవి బాపిరాజు, గోలకొండ …

పత్రికలు అంటే ప్రజల గొంతుకలు.. భావప్రకటనా స్వేచ్ఛ వాటి ఊపిరి Read More »

రామయ్య నిష్క్రమించే…వనమల్లా విలపించే..!

దరిపల్లి రామయ్య (వనజీవి రామయ్య) భారీగా మొక్కలను పెంచడం వల్ల వనజీవి రామయ్యగా వాడుకలో పిలవబడుతున్నాడు.దరిపల్లి రామయ్య ఖమ్మం జిల్లా రెడ్డిపల్లి గ్రామానికి చెందిన వారు. ఆయన భారీగా మొక్కలను పెంచడం వల్ల వనజీవి రామయ్యగా వాడుకలో పిలవబడుతున్నాడు. పర్యావరణ పరిరక్షణలో ఆయన చేసిన కృషికి భారత ప్రభుత్వం 2017లో పద్మశ్రీ పురస్కారంతో సత్కరించింది. కోటికిపైగా మొక్కలు నాటిన వ్యక్తిగా ఆయన ఘనత పొందాడు. బాల్యం, విద్యాభ్యాసంఆయన 1937 జూలై 1న లాలయ్య, పుల్లమ్మ దంపతులకు జన్మించాడు. …

రామయ్య నిష్క్రమించే…వనమల్లా విలపించే..! Read More »

వజ్రాకృతి భవతి ఛేదన..

భారత దేశం ఆది నుంచి వజ్రాలకు పుట్టినిల్లు. వీటిని రత్నాలుగానే కాక శుభఫలితాలు కలిగించేవిగా, ఇంకా ఆయుధాలుగా కూడా వాడేవారు. వజ్రాలకు ఆపాదించబడిన అతీంద్రియశక్తుల వల్ల వీటిని సహజరూపంలో ధరించటానికే అప్పుడు ఎక్కువ ఇష్టపడేవారు. క్రమక్రమంగా వజ్రాలను మలచటం, సానపట్టటం వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. అల్‍ బెరూని, మార్కొపోలో, టావర్నియర్‍ వంటి యాత్రికుల రచనలలో భారతదేశంలో వజ్రాలను మలచటం, సానపట్టటం వంటి పక్రియల గురించి ప్రస్తావనలు కనిపిస్తాయి.వజ్రవవృత్తం (గుండ్రని వజ్రం), వజ్రకుండం (అండాకార వజ్రం), వజత్రికూటం (త్రికోణాకార వజ్రం)వంటి …

వజ్రాకృతి భవతి ఛేదన.. Read More »

బుద్ధ పూర్ణిమ

గౌతమ బుద్ధుని జీవితంలోని మూడు ప్రధాన ఘట్టాలు: ఆయన జననం, జ్ఞానోదయం, మరణం సంవత్సరంలో ఒకే రోజున జరుగుతాయి. అందువల్ల, బుద్ధ పూర్ణిమ బౌద్ధులలో ఒక ముఖ్యమైన వేడుక. వరల్డ్ ఫెలోషిప్‍ ఆఫ్‍ బౌద్ధుల అంతర్జాతీయ సంస్థ 1960 మే నెలలో బైశాఖ పౌర్ణమి రోజున బుద్ధ పూర్ణిమ జరుపుకోవాలని నిర్ణయించింది. బుద్ధ పూర్ణిమ చరిత్ర గౌతమ బుద్ధుడు క్రీస్తుపూర్వం 563లో ప్రస్తుత నేపాల్‍లోని లుంబినీలో కపిలవస్తు యువరాజు సిద్ధార్థుడిగా జన్మించాడు. ఆయన శుద్ధోదన రాజు – …

బుద్ధ పూర్ణిమ Read More »

తెలంగాణా శీర్షమాణిక్యం

మొన్న ఆదివారం 29 సెప్టెంబర్‍ 2002 నాడు నేనొక జరూర్‍ పనిమీద ఆదిలాబాదు వెళ్ళి తెలంగాణా ‘‘శీర్షమాణిక్యం’’ శ్రీ సామల సదాశివగారిని కలుసుకున్నాను. ‘‘విద్యానగర్‍’’లో వారిల్లు. అదొక ‘‘మునివాటిక’’. గేటుతీసి మెట్లు దిగి లోపలికి వెళ్ళగానే చల్లటి చింతచెట్టు అమ్మలా మనకు స్వాగతం పలుకుతుంది. సరస్వతీ పుత్రులైన శ్రీ సదాశివగారి ‘‘దౌలత్‍ ఖానా’’కు అమ్మలాంటి ఆ చింతచెట్టు ఒక అందమైన చల్లని పందిరి. దాని చల్లని చత్రచ్ఛాయలలో పొందికగా వున్న ఆ కుటీరాన్ని చూస్తుంటే అమ్మ చీర …

తెలంగాణా శీర్షమాణిక్యం Read More »

బౌద్ధస్థూపానికి తొలి రూపాన్నిచ్చిన తెలంగాణ

ఈ నెల 12వ తేదీ బుద్ధ జయంతి. బుద్ధుడనగానే గుర్తుకొచ్చేది స్థూపం. స్థూపాన్ని చూడగానే గుర్తుకొచ్చేది బుద్ధుడు. బుద్ధుడు మహాపరినిర్వాణం చెందిన తరువాత ప్రపంచ మానవాళికి శాశ్వత ఆనందాన్నిచ్చే ధమ్మాన్నిచ్చిన బుద్ధ భగవానుని స్మృతిగా నీటి బుడగ ఆకారంలో స్థూపాన్ని నిర్మించటం ప్రారంభమైంది. అది క్రీ.పూ. 3వ శతాబ్దిలో పరమ పవిత్రంగా భావించే బుద్ధుని ధాతు అవశేషాలపై తొలిసారిగా స్థూపాలను నిర్మించారు. ఒక వృత్తాకార వేదికపై అర్థగోళాకారంలో ఇటుకలతో నిర్మించిన తొలి తరం స్థూపాలపై ఒక ఛత్రాన్ని …

బౌద్ధస్థూపానికి తొలి రూపాన్నిచ్చిన తెలంగాణ Read More »

వనరులు ఎవరివి?ఆధిపత్యం ఎవరిది?!

ప్రపంచంలోని భిన్న ప్రాంతాల నుండి విభిన్నమైన ప్రతిఘటనలను ఉద్యమాలు తలెత్తటం మనం చూస్తూ ఉంటాం. అభివృద్ధి అనే పేరిట ప్రపంచం నలుమూలల నుండి పర్యావరణానికి ముప్పు ఏర్పడింది. సంక్షోభాలు తలెత్తాయి. ఒకదాని తరువాత ఒకటిగా ఏదో ఒకరూపంలో నిరసనోద్యమాలు కొనసాగుతూ వస్తూనే ఉన్నాయి. ప్రకృతికి అభివృద్ధిని సాకుగా చూపి ఎంతగానే నష్టం కలిగిస్తూనే ఉన్నాం. ఉద్యమాలు ఎలా పెల్లుబుకుతూ ఉన్నాయో గ్లోబల్‍ స్థాయిలో స్వచ్ఛంద సంస్థలు వివిధ రకాలుగా పర్యావరణ సమస్యలను తీసుకుని పోరాడుతూనే ఉన్నాయి. కాలుష్యం, …

వనరులు ఎవరివి?ఆధిపత్యం ఎవరిది?! Read More »

ఇస్రో చేసిన అంతరిక్ష అద్భుతం@స్పేడెక్స్

ఇస్రో కీర్తి కిరీటంలో మరో కలికితురాయి చేరింది. అంతరిక్ష పరిశోధనల్లో ఒక విప్లవాత్మక పరిణామానికి శ్రీకారం చుట్టింది. భవిష్యత్‍లో చేపట్టబోయే భారీ అంతరిక్ష యాత్రలకు అవసరమైన కీలక పరిజ్ఞానాన్ని ఒడిసిపట్టింది. భూకక్ష్యలో రెండు ఉపగ్రహాల అనుసంధాన పక్రియ (డాకింగ్‍) కోసం, భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా సంస్థ (ఇస్రో) చేపట్టిన స్పేడెక్స్ (స్పేస్‍డాకింగ్‍ ఎక్స్పెరిమెంట్‍) మిషన్‍ అద్భుత విజయాన్ని సాధించింది. తద్వారా భవిష్యత్‍లో భారత్‍ సొంతంగా అంతరిక్ష కేంద్రాన్ని నిర్మించేందుకు మార్గం సుగమమైంది. ఈ మిషన్‍లో భాగంగా ప్రయోగించిన …

ఇస్రో చేసిన అంతరిక్ష అద్భుతం@స్పేడెక్స్ Read More »

మే డే

మే డే అనేది మే 1న జరుపుకునే అంతర్జాతీయ సెలవుదినం. అనేక ఇతర దేశాలలో మే డేకి కార్మిక దినోత్సవం, అంతర్జాతీయ కార్మికుల దినోత్సవంతో దగ్గరి సంబంధం ఉంది. కొన్ని యూరోపియన్‍ దేశాలు మే డేని అన్యమతవాదంతో, గేలిక్‍ పండుగ అయిన బెల్టేన్‍ యొక్క పురాతన వేడుకతో ఎక్కువగా అనుబంధిస్తాయి. కార్మికులకు ఒక రోజు1890ల నుండి మేడేను కార్మికుల దినోత్సవంగా, కార్యాచరణ, ప్రచార దినోత్సవంగా గుర్తించారు. అలెగ్జాండర్‍ ట్రాచ్టెన్‍బర్గ్ (సోషలిస్ట్ ప్రచురణకర్త, రచయిత) తన ‘‘ది హిస్టరీ …

మే డే Read More »

ఆకువిస్తర్లు అదృశ్యం

ఆకుపల్లెం అదృశ్యమై… పేపర్‍ ప్లేట్లు ప్రత్యక్ష మవుతున్నాయి. చేతి వృత్తుల కడుపుకొడుతున్న ప్లాస్టిక్‍ ప్లేట్లు. మోదుగాకు విస్తర్లు కనుమరుగు అవుతున్నాయి. అన్ని శుభాకార్యాల్లో పేపర్‍ ప్లేట్లు వినియోగం వల్ల పల్లె ప్రజలకు ‘ఉపాధి’ దూరం అవుతుంది.విస్తరాకులో భోజనం చేస్తే ఆ మజానే వేరు. అన్నానికి ఎక్కడ లేని రుచి వస్తుంది. కారణం ఏమైతేనేం, విస్త్తరాకుల వాడకం క్రమంగా తగ్గింది. మోదుగాకుల స్థానంలో పేపర్‍ ప్లేట్ల వాడకం పెరిగింది.మారుతున్న కాలానికి అనుగుణంగా ప్రజల జీవన విధానంలోనూ పలు మార్పులు …

ఆకువిస్తర్లు అదృశ్యం Read More »