Day: February 1, 2020

తెలంగాణ కుంభమేళ.. మేడారం సమ్మక్క-సారక్క జాతర

ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద గిరిజన పండుగ మేడారం సమ్మక-సారక్క జాతర. తెలంగాణ కుంభమేళగా పిలుచుకునే ఈ విశిష్ట జాతర ప్రకృతి రమణీయతకు, పర్యావరణ సమతౌల్యానికి అద్దం పడుతుంది. తెలంగాణ చరిత్ర, సంస్కృతి, సంప్రదాయాలను ప్రతిబింబించేలా నెలరోజులపాటు ఈ మహోత్సవం అత్యంత వైభవంగా జరుగుతుంది. ప్రకృతి అంటే ప్రాణమిచ్చే ఆదివాసీలు వాళ్లే పూజారులై ప్రతి రెండేళ్లకు ఒకసారి ఈ జాతరను ఎంతో వైవిధ్యంగా,మరెంతో అపురూపంగా తమ ఆచార సంప్రదాయాల ప్రకారం జరుపుకుంటారు. సమ్మక్క – సారక్క జాతరకు సుమారు …

తెలంగాణ కుంభమేళ.. మేడారం సమ్మక్క-సారక్క జాతర Read More »

జమాలుద్దీన్‍

1970-80 దశకం వరకు మన హైదరాబాదు నగరంలో సయీద్‍ జమాలుద్దీన్‍ పేరు బాగా వినిపిస్తూ ఉండేది. ఆయన చెప్పిన హాస్యోక్తులు ఆయన ఆశువుగా చెప్పిన షాయరీలు, చురకల్లాంటి చెళుకులూ తరచూ వినిపిస్తూ ఉండేవి. నిజానికి ఈయన ఎవరు? నిజాం రాజు ఆస్థానంలో విదూషకుడా? కాదు. ఆయన ఆస్థానంలో అలాంటివారు ఎవరూలేరు. కానీ జమాలుద్దీన్‍ అనధికారంగా అంతటివాడే. అక్బర్‍ ఆస్థానంలో బీర్‍బల్‍లాగా, శ్రీకృష్ణదేవరాయల ఆస్థానంలో తెనాలి రామలింగ కవిలాగా, మన హైదరాబాద్‍ సంస్థానాధీశుడు లేడు. కానీ, ఆయన దగ్గరే …

జమాలుద్దీన్‍ Read More »

చరిత్రలో వెలుగు చూడని చీకటి కోణాలు

(గత సంచిక తరువాయి)సలాబత్‍ జంగ్‍ అతని సైన్యం గుల్బర్గాలో మకాం వేసిన సమయంలో బుస్సీ అనారోగ్యం పాలయిండు. వైద్యుల సలహా మేరకు సేదదీరడం కోసం మచిలీపట్నంకు వెళ్ళిండు. అయితే ఫ్రెంచ్‍ సైన్యం అంతా నిజాం యిలాకాలోనే ఉండింది. ఆ తర్వాత కొద్దిరోజులకు సలాబత్‍ జంగ్‍ హైదరాబాద్‍ చేరుకుండు. ఈ దశలో దివాన్‍ లష్కర్‍ఖాన్‍ ఫ్రెంచ్‍ వారికి వ్యతిరేకంగా పనిజేసిండు. మొదటి నిజాం ప్రభుత్వంలో సర్వసైన్యాధ్యక్షుడిగా పనిజేసిన లష్కర్‍ఖాన్‍ ఫ్రెంచ్‍ వారి ప్రాబల్యం పెరిగి పోయిన తర్వాత తనకు …

చరిత్రలో వెలుగు చూడని చీకటి కోణాలు Read More »

కల్లోల కలల కాలం (సలాం హైదరాబాద్‍ – రెండవ భాగం : నవలా పరిచయం)

ఒక మనిషి – అనేక జీవితాలునవల సమకాలీన సమాజ చరిత్రను, జీవన సంబంధాలలోని వైరుధ్యాలను, మానవ జీవిత సంబంధాలలోని సంఘర్షణలను, విలువలను వ్యాఖ్యానించే ఆధునిక వచన సాహిత్య కళా పక్రియ నవల. దీనినే సాంఘిక నవల అంటున్నాం. ఇందులో సమకాలపు చరిత్ర ఘటనల గతిక్రమం నేపథ్యంగా ఉండవచ్చు. పాత్రలు, ఇతివృత్తం కల్పితాలై ఉంటాయి. కానీ కథ కల్పితమైనా సమకాలపు వాస్తవ సామాజిక ఆర్ధిక రాజకీయ సాంస్కృతిక పరిణామాలు గుర్తించదగిన పోలికలతో ఇతివృత్తంలో భాగమైతే అది డాక్యుమెంటరీ నవల. …

కల్లోల కలల కాలం (సలాం హైదరాబాద్‍ – రెండవ భాగం : నవలా పరిచయం) Read More »

ప్రేమావరణం

‘‘నేను నీవైనీవు నేనైనా శ్వాస నీదైనీ శ్వాస నాదైమనిద్దరిదీ ఒకటే ధ్యాసై’’ఇవన్నీఒన్లీ ఇల్యూజన్సాఫ్‍ ఎమోషన్స్ వద్దుమనకొద్దుఈ అసంబద్ధ అసంగతాలు మనకొద్దు… నీవు నీవులా వుంటూనేను నేనులా వుంటూమనం మనంలా వుందాంకలిసుందాం…విడిపోదాం…కలిసుందాం…మనకిఎప్పుడుఏది యిష్టమైతే అలా వుందాం… ఆధిపత్యానికీ బానిసత్వానికీచోటులేని చోటు కదా..ఈ ప్రేమావరణం.. -జుగాష్‍ విలిఎ : 98482 66384

పర్యావరణం – శాస్త్రం – నైతికత – తాత్విక దృక్పథాలు

(గత సంచిక తరువాయి)Environmental Ethics (పర్యావరణ నైతికత)“Environmental ethics is a systamatic account of the moral relations between human beings and their natural relations between human beings and their natural environment” (page:11, Environmental philosophy)మనుషులు తమచుట్టూ ఉన్న సహజ పర్యావరణంతో కలిగి ఉండే నైతిక సంబంధాల క్రమ పరిగణననే పర్యావరణ నైతికత అనవచ్చు.Environmental ethics ఏమి భావిస్తుందంటే నైతిక నియమాలు సహజ ప్రపంచాన్ని మానవ ప్రవర్తన గౌరవించేట్లు …

పర్యావరణం – శాస్త్రం – నైతికత – తాత్విక దృక్పథాలు Read More »

మూడు రాతియుగాల రాతిచిత్రాలతో గుండ్లపోచంపల్లి ఆవాసాలు

హైదరాబాదుకు 30 కి.మీ.ల దూరంలో కొంపెల్లి గ్రామానికి చేరువలో మేడ్చల్‍ మండలంలో వున్న గుండ్లపోచంపల్లికి 2 కి.మీ.దూరంలో ప్రభుత్వ అటవీభూముల అంచున 3శిలాశ్రయాలలో(Rock Shelters) కొత్తగా రాతిచిత్రాలు (Rock Arts) కనుగొనబడ్డాయి. ఈ చిత్రిత శిలాశ్రయాలు భౌగోళికంగా 17.5820 డిగ్రీల అక్షాంశాలు, 78.4617 డిగ్రీల రేఖాంశాలపై, సముద్రమట్టానికి 545మీ.ల ఎత్తున వున్నాయి. గుండ్లపోచం పల్లికి చెందిన సాయికృష్ణ, దక్కన్‍ యూనివర్సిటి చారిత్రక పరిశోధక విద్యార్థి, యువ ఇంజనీర్‍ చరిత్రపై ఆసక్తితో తన అన్వేషణను తనవూరి నుండే మొదలుపెట్టి …

మూడు రాతియుగాల రాతిచిత్రాలతో గుండ్లపోచంపల్లి ఆవాసాలు Read More »

ఆమెదే

ఊరుఏరుమేల్కోకముందేలేచిఇల్లూ వాకిలి ఊడ్చికల్లాపు చల్లిముగ్గులెట్టిస్నానించిధవళ వస్త్రాలు ధరించిపిలిస్తేకొలిస్తే –గగనతలం సంధించినతొలికిరణం ఆమెదే… కోటం చంద్రశేఖర్‍ఎ : 9492043348

సుస్థిరమైన సమాజ అభివృద్ధిలో సాహిత్యం, కళల కీలక పాత్ర

సినిమాలు నిజజీవితాన్ని ప్రతిబింబించాలి – ప్రముఖ సినీ దర్శకులు ఆదూర్‍ గోపాలకృష్ణన్‍ ఘనంగా ముగిసిన హైదరాబాద్‍ సాహితీ ఉత్సవాలు ఆకట్టుకున్న సృజనాత్మక కళారూపాలు, చర్చలు, ప్రదర్శనలు సుస్థిరమైన సమాజ నిర్మాణం కోసం సాహిత్యం, కళలు, సంస్కృతి, వారసత్వ సమ్మేళనాలు, కళాత్మకమైన ఉత్సవాలు కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి. హైదరాబాద్‍ సాహితీ ఉత్సవం 2020, జనవరి 24 నుండి 26 వరకు మూడు రోజులపాటు విద్యారణ్య పాఠశాలలో ఘనంగా జరిగింది. విద్యార్థులు, కవులు,చిత్రకారులు, రచయితలు, సినీ కళాకారులు, విద్యావేత్తలు, సాహితీవేత్తలు, సామాజికవేత్తలను …

సుస్థిరమైన సమాజ అభివృద్ధిలో సాహిత్యం, కళల కీలక పాత్ర Read More »

పాటమ్మను విడువక ప్రజల గుండెల్లో చెరగని ముద్ర వేసుకున్న పదాలకొండ దేవరకొండ బిక్షపతి పాట

కూలినాలి చేసుకొని బతికే కష్టజీవుల కుటుంబంలో ఉద్భవించిన పాట. ప్రజా కవుల అడుగుజాడల్లో పయనించిన పాట. కడుపుల పేగులు మాడినా, కాలికి బలపం కట్టుకొని పల్లవించిన పాట. నిర్బంధాల్ని, జైలుగోడల్ని లెక్కచేయని పాట. ఉద్యమానికి ఊపిరూదిన పోరుపాట. స్వరాష్ట్ర సాధనే ధ్యేయంగా ధూంధాం చేసిన పాట. తెలంగాణ గుండెల్లో మోగిన పాట. గుండెల్ని పిండిన పాట. అది పాటమ్మ బిడ్డ భిక్షపతి పాట. తెలంగాణ ప్రజా ఉద్యమాన్ని ఉర్రూతలూగించిన ప్రజాకవి, గాయకుడు దేవరకొండ బిక్షపతి గురించి నేటి …

పాటమ్మను విడువక ప్రజల గుండెల్లో చెరగని ముద్ర వేసుకున్న పదాలకొండ దేవరకొండ బిక్షపతి పాట Read More »