కళాకారులు మానవ హృదయ నిర్మాతలు. ప్రకృతి అద్భుతమైన సహజ సౌందర్యాల నిర్మాత, కన్నతల్లి. కళాకారుల సృజన ఆనాటి నాగరికతకు, నైపుణ్యాలకు ప్రతీక. ప్రకృతి సృజన స్వాభావికమైనది, సహజమైనది. వాటిని ప్రకృతి మార్పులు, చేర్పులు చేయలేదు. గాలి, నీరు, అగ్ని, భూమి, ఆకాశం ఈ పంచభూతాల సమ్మిళతమే ప్రకృతి. ఈ పంచభూతాల సంచలిత క్రియలు వాతావరణాన్ని మార్పుకు గురిచేస్తాయి. పెల్లుబికిన లావా చల్లబడి వివిధ నిర్మాణ రూపాలు తీసుకుంటాయి. శిలలు, కొండలు, గుహలు, దిబ్బలు, సొరంగాలు ఇలా ప్రకృతి …
స్వాతంత్య్రోద్యమంలో, నిజాం వ్యతిరేక పోరాటంలో అక్షరాలనే ఆయుధాలుగా మలచి పోరాటం చేసిన యోధుడు వెల్దుర్తి మాణిక్యరావు. నేటి తరానికి పెద్దగా తెలియకపోయినా తన కలానికి పదును పెట్టి అక్షరాలకు ప్రాణం పోసిన యోధుడు. ఒక ప్రక్క ఆంగ్లేయులపై మరో ప్రక్క నిజాం పాలకులపై పోరాటం సాగించాడు. తెలంగాణ సంస్క•తిలో, చరిత్రలో, నిజాం వ్యతిరేక స్వాతంత్య్ర సమరంలో, తెలుగు సాహిత్యంలో ఒక ప్రత్యేకతను, శైలినీ, స్థాయిని సాధించిన బహుభాషా పండితుడు వెల్దుర్తి మాణిక్యరావు. తెలుగు, ఇంగ్లీష్‍, హిందీ, కన్నడ, …
సమాజానికి అండగా నిలబడవలసిన అనివార్యత ఏర్పడి నప్పుడు కాలం ఒక కవిని ఉద్భవింపజేస్తుంది. అట్లాంటి చారిత్రక అవసరం ఉన్న తెలంగాణ మహోద్యమ కాలంలో ఆవిర్భవించిన సామాజిక, రాజకీయ పత్రిక ‘దక్కన్‍ల్యాడ్‍’. పేరులోనే ఉన్నతమైన ప్రాంతీయ అస్తిత్వాన్ని నిబిడీకృతం చేసుకున్న దక్కన్‍ల్యాండ్‍ నేడు దశాబ్దికాలాన్ని పూర్తి చేసుకోవడం పత్రికారంగంలో ప్రధాన విషయంగా చర్చించుకోవచ్చు. తెలంగాణ ఉద్యమం అనేక మలుపులు తిరిగిన కీలకమైన దశలో ప్రారంభమైన దక్కన్‍ల్యాండ్‍ తెలంగాణ ప్రజల హృదయస్పందనలను లోకానికి వినిపించింది. ఇంతటి చారిత్రక బాధ్యతను మోసుకుంటూ …
‘‘మేరానామ్‍ రాజుఘరానా అ నామ్‍బహతీహై గంగాజహాఁ మేర ధాఁమ్‍’’(జిస్‍ దేశ్‍ మే గంగా బహతీ హై సీన్మా పాట)నిజమే. ఎవరి పేరు వారికి గొప్ప. ఎవరి ఊరు వారికి మహాగొప్ప. మరి నేను మాత్రం తక్కువా?లోకానికేలోకేశ్వరుడినిముచికుందానదితీర నివాసినినా నామకరణం కూడా వీనుల విందైన కథనే. గాన! సుజనులారా అవధరించండి. ఆలకించండి. జూన్‍ పది 1951వ సంవత్సరం అర్థరాత్రి పెద్ద దవాఖానా అని లోకులు పిలిచే ఉస్మానియా జనరల్‍ హాస్పిటల్‍ లేబర్‍ రూం టేబుల్‍ మీద పురుటి నొప్పులు …
పీవీనరసింహారావుగారికి చిన్నప్పటి స్నేహితులు, పరిచయస్తుల్లో రాగి భద్రయ్య ఒకరు. ఆయనది, అప్పటి కరీంనగర్‍ జిల్లా, హుజూరాబాద్‍ తాలూక, గొడిశాల గ్రామం. గొడిశాలను గుజ్జులపల్లి అని కూడ పిలుస్తారు. రాగిభద్రయ్య తరచూ నేను పనిచేసిన పురావస్తుశాఖకు వస్తూ ఉండేవారు. గొడిశాలలోని శిథిల శివాలయాలను బాగు చేయమని అప్పటి పురావస్తుశాఖ సంచాలకులు, డా.వి.వి. కృష్ణశాస్త్రిగారిని, 1990 ఆగస్టులో కలిసి విజ్ఞప్తి చేశారు. శాస్త్రిగారు నన్ను పిలిచి, ఆ ఆలయాలు మన రక్షిత కట్టడాలు, వాటిని ఎలా బాగు చేయాలో చూచి, …
1912లో ఏడవ నిజాం అసఫ్‍ జాహీ మీర్‍ ఉస్మాన్‍ అలీఖాన్‍ అంకురార్పణ ఒక కళాశాల వందేళ్ల పాటు నిరంతరాయంగా సేవలందించిం దంటే… దాని గొప్పదనం ఏమిటో అర్థమవుతుంది. మూసీ నది ఒడ్డున రాజసం ఒలకబోస్తూ ఠీవీగా, కళాత్మకంగా కనబడే ‘సిటీ కళాశాల’ శత వసంతాలను పూర్తి చేసుకుంది. దాని నీడలో విద్యను అభ్యసించి, దేశ విదేశాల్లో పేరు తెచ్చుకున్న ప్రముఖులు ఎంతోమంది ఉన్నారు. కేవలం విద్యా బోధనకే పరిమితం కాకుండా… అనేక సామాజిక ఉద్యమాలకు, పోరాటాలకు అండగా …
సామాజిక స్పృహను నేర్పిన సిటీ కళాశాలకు శత వసంతాలు Read More »
పల్లెవాసుల బతుకులో బతుకమ్మ కదలాడుతుంది. వారి ప్రతి పనిలో బతుకమ్మ పాట ఉంటుంది. కొత్త పంటలు చేతికొచ్చే వేళ ప్రతి ఇంట్లో ఒక సంబురం. కొత్త బట్టలు ధరించి బతుకమ్మను పేర్చి ఆడపడుచులంతా ఒక్క చోటుకు చేరి ఆడుతుంటే కళ్లార్పకుండా చూడాల్సిందే. తెలంగాణ సంస్కృతికి ప్రతిరూపంగా వెలుగొందే బతుకమ్మ పండుగ వేడుకలు మహాలయ అమావాస్యతో ప్రారంభమై ఆశ్వయుజ శుద్ధ పాడ్యమి నుంచి మహర్నవమి వరకు కొనసాగుతాయి.‘బతుకమ్మ బతుకు / గుమ్మడి పూలు పూయగా బతుకు / తంగెడి …
ఇప్పుడంటే ఇంటర్నెట్‍, ఓటీటీల హవా నడుస్తోంది గానీ, రెండు, మూడు దశాబ్దాల కిందట సామాన్య ప్రజానీకం వినోదం కొరకు ప్రధానంగా ఆధారపడే సాధనం టీవీ అని చెప్పవచ్చు. అప్పట్లో టీవీలు పరిమాణంలో చాలా పెద్దవిగా ఉండి, ఎక్కువ స్థలాన్ని ఆక్రమించేవి, కానీ ప్రస్తుతం మిల్లీమీటర్ల మందంతో గోడకు అతికించుకొనే విధంగా, పరిమాణం, చాలా తక్కువగా ఉండి పలుచని, అతి తక్కువ మందం కలిగిన టీవీలు అందుబాటులోకి వచ్చాయి. ప్రస్తుతం ‘ఇందుగలడందులేడని సందేహం వలదు’ అన్నట్లుగా విస్తరించిన కంప్యూటర్ల …
పరిమాణం గోరంత… ప్రయోజనం కొండంత @నానో టెక్నాలజీ..!! Read More »
‘దక్కన్‍ల్యాండ్‍’ పత్రికను పదేండ్లు సుదీర్ఘ కాలగమనంలో, ఇది సామాన్యంగా కన్పింపచవచ్చునేమో కానీ, సాహిత్య, సామాజిక, కళారంగాలకు చెందిన పత్రికా ప్రపంచంలో ఇది తక్కువేమీ కాదు. పత్రికను ప్రారంభించడం తేలిక! రెండు, మూడు సంచికలు వెలువడ్డాక, పత్రికా నిర్వాహకులు ఎదుర్కొనే పరిస్థితులు అనేకం. నిర్వహణ ఖర్చు ముఖ్యమైనా, దాన్నటుంచి, పాఠకుల్లోకి చొచ్చుకుపోయి, వారి మదిలో సుస్థిరస్థానం పొందడం తేలికైనపని కాదు. దీనికి ఎన్నోఉదాహరణలు మన అనుభవంలో చూశాం. ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడ్డాక, సాహిత్య, సాంస్కృతిక, సామాజిక అంశాలతో …
వెలుగుకు నోచుకోని అనేక విషయాలను వెలుగులోకి తెస్తున్న ‘దక్కన్‍ ల్యాండ్‍’ Read More »
ఆదిమ మానవుడు నివసించిన ప్రాంతం… భీముడు తలదాచుకున్న చోటు!!2003లో ప్రపంచ వారసత్వ సంపదగా యునెస్కో గుర్తింపుఅక్టోబర్‍ 6న వరల్డ్ జియో హెరిటేజ్‍ దినోత్సవం సందర్భంగా… భీమ్‍ బెట్కా భారతదేశంలో అత్యంత ప్రాధాన్యత సంతరించుకున్న గుహలు. ఈ గుహలకు అటు పురాణ ప్రాధాన్యతతో పాటు చారిత్రాత్మక ప్రాధాన్యత కూడా ఉంది. భీమ్‍ బెట్కా గుహలు మధ్యప్రదేశ్‍లోని భోపాల్‍కు కేవలం కేవలం 50 కిలోమీటర్ల దూరంలో అమర్‍ కంటక్‍ నదీ తీరంలో రతపాని వన్యప్రాణి అభయారణ్యంలో చూడవచ్చును. ఒకప్పుడు ఆదిమానవులకు, …
© 2020 Deccan Land Magazine. All rights reserved
