2022

మేడారం మహా జాతర ఓ అద్భుతం. ఇది ఆసియా ఖండంలోనే అతిపెద్ద గిరిజన ఉత్సవం. గత ఎనిమిది వందల ఏళ్లుగా ఒక తరం నుంచి మరొక తరానికి అందిస్తున్న ఆదివాసీల ఆరాధ్యదైవాల సజీవ సంస్కృతుల సమ్మేళనం. అడవిబిడ్డల ఆరాధ్యదేవతలైన సమ్మక్క-సారలమ్మ పోరాట పటిమకు.. ధిక్కారస్వరానికి.. ఆత్మగౌరవానికి ప్రతీకలు. ఆదివాసీల పరిభాషలో పంచభూత ప్రకృతి దైవాలుగా విరాజిల్లుతున్న సమ్మక్క, సారలమ్మ, గోవిందరాజు, పగిడిద్దరాజు, నాగులమ్మల కలయికే మేడారం జాతర. కీకారణ్యంలో రెండేళ్లకోమారు ప్రతిష్ఠాత్మకంగా జరిగే ఈ జాతరకు రాష్ట్ర …

తెలంగాణ గిరి‘జనం’ జాతర Read More »

సంక్రాంతి సందర్భంగా ‘రైతు బంధు’ సంబరాలు ఎలా సాగినా కూడా ఒక అంశంలో ప్రభుత్వ చర్యను అభినందించాలి. అది రైతుల జీవిత బీమా పథకం. మ•తుల కుటుంబాలకు ఇది చీకట్లో చిరు దీపం. రూపశిల్పి కల్వకుంట్ల చంద్రశేఖర్‍రావుకు ప్రత్యేక అభినందనలు.తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం 2018లో ప్రారంభించిన రైతు బీమా ఒక ఉదార ప్రయత్నం Farmers Group Life Insurance Scheme పేరిట రూపొందించిన ఈ పథకం వల్ల గడిచిన మూడున్నరేళ్ళలో దాదాపు 72 వేల రైతులకు పరిహారం …

‘రైతు బీమా’ – రూపశిల్పి తెలంగాణ రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రి కె. చంద్రశేఖర్‍రావు Read More »

గ్లాస్గో సదస్సులో ప్రధాని మోదీ భారతదేశం రాబోయే యాభైయేళ్ళలో శూన్యస్థాయి కర్బన ఉద్గారాల లక్ష్యాన్ని సాధిస్తుందని ప్రధాని మోదీ గ్లాస్గో సదస్సులో ఇచ్చిన హామీ పర్యావరణ ప్రేమికులను ఆనందాశ్చర్యాల్లో ముంచెత్తింది. పారిస్‍ ఒప్పందానికి కట్టుబడి ఉన్నది మేమేనంటూ భారత్‍ ఈ దిశగా వేసిన అడుగులను వివరించారు ప్రధాని. ప్రపంచ జనాభాలో 17శాతం ఉన్న దేశం, కర్బన ఉద్గారాల వాటాలో మాత్రం ఐదుశాతంగానే ఉందని గుర్తుచేస్తూ, పునరుత్పాదక ఇంధన సామర్థ్యంలో భారత్‍ ప్రపంచంలో నాలుగోస్థానంలో ఉన్నదని గుర్తుచేశారు. పర్యావరణ …

పర్యావరణ హితంగా భారతదేశం Read More »

ఏకైక బహుళ సాంస్కృతిక వారసత్వం జూలై 8, 2017న గుర్తింపు భారతదేశంలోని సబర్మతీ నది తూర్పు ఒడ్డున 15వ శతాబ్దంలో సుల్తాన్‍ అహ్మద్‍ షా స్థాపించిన గోడల నగరం అహ్మదాబాద్‍. ఈ నగరం సుల్తాన్‍ కాలం నాటి గొప్ప నిర్మాణ వారసత్వాన్ని అందిస్తుంది. ముఖ్యంగా భద్ర కోట, కోట నగరం యొక్క గోడలు, ద్వారాలు తదితర నిర్మాణాలు ఎంతో అద్భుతంగా ఉంటాయి. మసీదులు, సమాధులు అలాగే తరువాతి కాలంలో ముఖ్యమైన హిందూ, జైన దేవాలయాలు, దిగుడు బావులు, …

భారతదేశపు మొట్టమొదటి యునెస్కో వారసత్వ నగరం అహ్మదాబాద్‍ (గుజరాత్‍) Read More »

గాజులు అంటే ఇష్టపడని మహిళలు ఉండరు. బీరువాలో ఎన్ని డిజైన్లలో గాజులు ఉన్నా.. మళ్లీ ఇంకో డజన్‍ గాజులు తీసుకుందాం అనిపిస్తుంది వారికి. ప్రతి చీరకు కూడా మ్యాచింగ్‍ గాజులు తీసుకోవాలని వారికి ఉంటుంది. బంగారు గాజులను వేసుకోవాలనే కోరిక అందరికీ ఉంటుంది. కానీ, వారి వారి ఆర్థిక స్థితిగతులను బట్టి కొందరు బంగారు గాజులు చేయించుకుంటే, మరికొందరు వజ్రాల గాజులు కూడా చేయించుకుంటారు. అయితే, మట్టి గాజులు అందరికీ అందుబాటులో ఉంటాయి. డబ్బులతో సంబంధం లేకుండా …

మహిళల మదిని దోచే మట్టి గాజులు Read More »

సామాన్య జనజీవనంలో నుండి ఆవిర్భవించి వర్ధిల్లినవి జానపద కళలు. ఇవి స్వయంభువులు. సామాన్య ప్రజల ఆశలకూ, ఆశయాలకూ, ఆలోచనలకూ, ఆవేదనలకు ప్రతిబింబాలు కావడం వల్ల ఇప్పటికీ సజీవంగానే నిలిచి ఉన్నాయి. జానపద కళలు మన సంస్కృతికి, సంప్రదాయాలకు ప్రతీకలు కాబట్టి ఎంతకాలం మన ఆలోచనల మీద ప్రభావాన్ని చూపుతాయో అంతకాలము అవి నిలిచి వుంటాయి. జానపద కళలలో యక్షగాన వాఙ్మయము అతి ప్రాచీనమైనది. దీనిని ప్రజాసాహిత్యమని చెప్పవచ్చు. ఇతివృత్తం పౌరాణికాలు గానీ, సాంఘికాలుగానీ, ఏదైనప్పటికీ ఆబాల గోపాలాన్ని …

యక్షగాన సాహిత్యంలో కల్పిత కథలు Read More »

అడివిలో నివసించే మనుషులకు, వ్యవసాయం చేస్తున్న వారికి భూమి అమ్మ. పిల్లలకు జన్మనిస్తున్న స్త్రీలను, పంటలనిస్తున్న భూమిని పోల్చుకున్నారు. ఇద్దరికి వున్న సంతానశక్తిని చూసి అచ్చెరువు పొందిన పురామానవులు భూమిని స్త్రీగా, అమ్మగా, స్త్రీని అమ్మదేవతగా చేసుకున్నారు. జంతువులలో, చెట్లలో, మనుష్యులలో పునరుత్పత్తి శక్తులను గమనించిన మానవులు వాటి ప్రజనన(ఫెర్టిలిటి) శక్తికి అబ్బురపడిపోయారు. సంతానం కోరి, పంటల్ని కోరి, ఉత్పత్తి కేంద్రాలైన స్త్రీలను, భూమిని, జంతువులను, చెట్లను ఆరాధించారు. అడివిని కోరిన తిండి యివ్వమని, రక్షణ కల్పించమని, …

అమ్మదేవతల కొలువు Read More »

విశ్రాంత ఆచార్యులు డా. ఈదా ఉదయ భాస్కర్‍ రెడ్డి, పర్యావరణ శాస్త్ర విభాగం,ఆంధ్రా విశ్వవిద్యాలయం అంతర్జాలంలో అందించిన వ్యాసం. భూగోళంలో 71 శాతం మేర నీరు ఆవరించి వుంది. అందుకే భూమిని ‘నీటి గోళం’ అని అంటుంటాం. జీవరాశుల ఉనికికి నీరే ప్రధాన కారణం. సుమారు 65 నుంచి 75 శాతం మేర జీవుల దేహాల్లో నీరే వున్నది. మన దేహంలో ఒక శాతం మేర నీరు తగ్గినట్లైతే దాహార్తిని కలిగిస్తుంది. అదే 10 శాతం మేర …

ఉప్పు నీరు ఎందుకు చొచ్చుకొస్తుంది? Read More »

సంగీత సేవలో దక్కన్‍ రేడియో ఫిబ్రవరి 13న ప్రపంచ రేడియో దినోత్సవం క్రికెట్‍ మ్యాచ్‍, భద్రాచలం రాములోరి కల్యాణం మనం ఒకప్పుడు ఎలా వినే వాళ్లం.. గుర్తుందా.. ఇంటర్నెట్‍, టీవీలు, ఓటీటీలు ఇవేవీ లేని రోజుల్లో రేడియో ఒక్కటే వార్తలను, వినోదాన్ని అందించిన ఏకైక సాధనంగా ప్రజల మన్ననలు చూరగొంది. రేడియో ఎన్నో సంచలనాలు సృష్టించింది. స్వాతంత్ర పోరాటంలో, గోవా సంగ్రామంలో, పలు ప్రజా ఉద్యమాల్లో రేడియో ప్రజలకు బాగా చేరువైంది. రోజూ నాలుగు పూటలా పలు …

ఆకాశవాణి హైదరాబాద్‍ కేంద్రం Read More »

ప్రకృతే నియంత్రిస్తుంది! 13 ప్రకృతే శాసిస్తుంది!! (గత సంచిక తరువాయి)గత ఆరు దశాబ్దాలుగా అంటార్కిటికాకు సంబంధించిన అనేక వాస్తవాలు, విషయాలు బాహ్య ప్రపంచానికి తెలుస్తున్నాయి. ఈ శ్వేత ఖండంపై అనేక పరిశోధనలు జరుగుతున్నట్లుగా చూస్తున్నాం. భూతాపం సముద్రాలపైననే కాకుండా, సహజసిద్ధమైన ఈ మంచు ఖండంపై ఎలా ప్రభావం చూపుతుందో, భవిష్యత్తులో యావత్‍ భూగోళం ఎంతటి విపత్తును ఎదుర్కోబో తుందో తెలుసుకుంటే కాళ్ళకింద భూమే కాదు మొత్తం భూగోళమే అతాలాకుతలం అవుతుంది.కరోనా కష్టకాలంలో యావత్‍ ప్రపంచం తనకుతానే (మనిషిని) …

ఇరు ధృవాలు – భూగోళపు రిఫ్రిజిరేటర్లు Read More »