August

కొలాము గిరిజనుల పెండ్లి – పాటలు

కొలాం సంప్రదాయ వివాహంలో కొన్ని ఆచారాలు ప్రత్యేకంగా ఉంటాయి. కొలాం వివాహ వ్యవస్థలో వరకట్నం అనేది ఉండదు. వరుడు గృహం వద్దనే వివాహం జరుగుతుంది. వివాహానికి అనేక దూర ప్రాంతాల వారిని ఆహ్వానించుతారు. ఆహ్వాన ఆనవాలుగా పసుపుతో కలిపిన జొన్న ధాన్యాలను తలూవల్‍ (అక్షింతలు)గా వారికి అందజేస్తారు.ఊరిలో కళ్యాణ మండపం నిర్మించడానికి గ్రామంలోని ప్రజలందరు సహకరిస్తారు. అడవి నుండి వెదురు (బొంగులు) పెళ్ళిపందిరి నిర్మాణానికి తీసుకొని వస్తారు.కళ్యాణానికి వచ్చే బంధువుల, చుట్టాల కోసం, భోజనం చేయడానికి, మోదుగు …

కొలాము గిరిజనుల పెండ్లి – పాటలు Read More »

యే షెహర్‍ మేరా హై! తోడ పురానా హై!

నేను, నా కల్చరల్‍ సిటీ హైదరాబాద్‍ వర్షంలో తడిసి అలా నిద్రపోయాం. రాత్రి కురిసిన వర్షం నేలకు ప్రశాంతతను బహూకరించింది. ఆరు బయట చల్లగా ఉంది. హాయినిచ్చే చల్లదనం. గరం చాయ్‍ ఉదయాన్ని మరింత రాగరంజితం చేస్తుంది. జస్ట్ ఇప్పుడే తెలవారింది. లేత ఉదయం, రాత్రి కురిసిన వానలో చెట్లు స్నానం చేసి, ఆకుపచ్చదనంతో కళకళలాడుతున్నాయి. తురాయి చెట్టు అయితే మరీనూ. నా ముందు హొయలు పోతుంది. ఆటిట్యూడ్‍, సో మచ్‍ ఆటిట్యూడ్‍. ఎర్రగా వికటించి నా ముందు అందంగా నిలబడింది. పోనీలే …

యే షెహర్‍ మేరా హై! తోడ పురానా హై! Read More »

పిల్లల సాహిత్య సృజన – పాఠ్య పుస్తకాలు(ఒకటి నుంచి ఐదవ తరగతి వరకు)

రెండువేల పద్నాలుగు నుంచి తెలుగులో బాల సాహిత్యాన్ని గురించిన సోయి గతంలో ఎప్పుడూ లేనంతగా పెరిగింది. పెద్దవాళ్ళు పిల్లలకోసం రాయడంతో బాటు పిల్లలు కూడా బాల సాహిత్యంలో కథలు, కవిత్వం విస్తృతంగా రాస్తున్నారు. వాళ్ళ రచనలు కూడా పుస్తకాలుగా అచ్చయి వెలుగులోకి వస్తున్నాయి. దాదాపు అన్ని తెలుగు పత్రికలు పిల్లల రచనలను ప్రచురిస్తున్నాయి. బాలసాహిత్యం వికసించడానికి అవసరమైన వాతావరణాన్ని కొన్ని సాహిత్య సంస్థలు, స్వచ్ఛంద సంస్థలు, బాల సాహిత్యవేత్తలు, బాల సాహిత్య అభిమానులు పోత్సహిస్తున్నా తెలంగాణ సాహిత్య అకాడమి …

పిల్లల సాహిత్య సృజన – పాఠ్య పుస్తకాలు(ఒకటి నుంచి ఐదవ తరగతి వరకు) Read More »

నక్క – ముతాయి రాజు

చాలా కాలం క్రితం చైనాలో ముతాయి అనే ఒక పేదరైతు ఉండేవాడు. అతనికి ఒక చిన్న గుడిసె, కొద్దిపాటి పొలం మాత్రం ఉండేవి. అతని పొలంలో ఒక దానిమ్మ చెట్టు ఉండేది. ఆ చెట్టు విరగకాసినప్పుడు అతను సంతోషంతో గంతులు వేసేవాడు.ఒకసారి అతని దానిమ్మచెట్టు బాగా కాసింది. ముతాయి ఆనందానికి పట్టపగ్గాలు లేవు. అయితే అతని సంతోషం ఎక్కువకాలం నిలవలేదు. రోజూ రెండు దానిమ్మ పండ్లు చెట్టునుంచి మాయమవసాగాయి. ముతాయికి ఏమీ అంతుపట్టలేదు. ఎలాగయినాసరే దానిమ్మ పళ్ళని …

నక్క – ముతాయి రాజు Read More »

దళిత బహుజన మేధావి, ప్రజాస్వామికవాది ఉ.సా.

దళిత బహుజన మేధావి, ఉద్యమాల ఉపాధ్యాయుడు ఉ.సా. జులై 25న కరోనాతో మరణించడం అత్యంత విషాదకరం. ఉ.సా. అసలు పేరు ఉప్పుమావులూరి సాంబశివరావు. ఉ.సా. గుంటూరు జిల్లాలోని బ్రాహ్మణ కోడూరులో ఉన్నత మధ్యతరగతి, వైద్యరంగ కుటుంబంలో జన్మించారు. ఆ కుటుంబం ఆయుర్వేద వైద్యంలో ఆ చుట్టు పక్కల ప్రాంతమంతా పేరు ప్రఖ్యాతలు సంపాదించుకున్నది. ఉ.సా.ను మెడిసన్‍ చదివించాలనేది కుటుంబ ఆకాంక్ష. 1968లో ఉ.సా. పి.యు.సి. విద్య కోసం తెనాలి వి.ఎస్‍.ఆర్‍. కాలేజీలో చేరే టప్పటికే నాస్తికవాది, హేతువాది. తెనాలి విద్యార్థి …

దళిత బహుజన మేధావి, ప్రజాస్వామికవాది ఉ.సా. Read More »

నిర్మల్‍ బొమ్మలు

నిర్మల్‍!ఈ పేరు చెబితేనే చాలు…సహజత్వం ఉట్టిపడేలా ఉండే కొయ్య బొమ్మలు, విలక్షణ శైలికి పేరొందిన పెయింటింగ్స్ గుర్తుకు వస్తాయి. ఆదిలాబాద్‍ జిల్లా నిర్మల్‍ కొయ్య బొమ్మలు దేశీయంగానే గాకుండా అంతర్జాతీయంగా కూడా ఎంతగానో పేరు ప్రఖ్యాతులు పొందాయి. స్థానికంగా అడవిలో లభించే పొనికి కర్రను ఉపయోగించి వనమూలికలు, సహజరంగులతో ఈ బొమ్మలను రూపొందిస్తారు. ఇదీ నేపథ్యంనిర్మల్‍ సంస్థానాన్ని పాలించిన నిమ్మనాయుడు పద్మనాయక వంశానికి చెందిన వాడు. అప్పట్లో ఆయన దేశం నలుమూలల నుంచి కళాకారులను నిర్మల్‍కు రప్పించి …

నిర్మల్‍ బొమ్మలు Read More »