Uncategorized

తెలంగాణ గిరిజనుల సంప్రదాయ వాద్యాలు-వైవిధ్యం

తెలుగు రాష్ట్రాల్లో గిరిజన తెగలుగా గుర్తించబడిన 35 తెగలు తమ సంస్క•తిలో భాగంగా జరుపుకునే పండుగలు, దేవతల కొలుపులు, పెళ్లిళ్లు, చావు పుట్టుకలు, వినోదాలు వంటి సందర్భాల్లో సంగీత వాద్యాలను ఉపయోగిస్తారు. వీరు ఆయా సందర్భాన్ని బట్టి ప్రత్యేకమైన వాద్యాలను వాయించుకుంటూ తమ సాంస్క•తిక జీవనాన్ని గడుపుతున్నారు. అనాదిగా వాద్యం వారి జీవితంలో భాగమై ఆయా గిరిజనుల విభిన్న సాంస్క•తిక వైవిధ్యాన్ని తెలియజేస్తున్నవి. ఆంధప్రదేశ్‍లో కనిపించే భగత, వాల్మీకి, కొండదొర, నూకదొర, కమ్మర, గదబ, గౌడ, కొటియా, …

తెలంగాణ గిరిజనుల సంప్రదాయ వాద్యాలు-వైవిధ్యం Read More »

రాజస్థాన్‍ కొండ కోటలు

ఉనికి: రాజస్థాన్‍ప్రకటిత సంవత్సరం: 2013విభాగం: సాంస్క•తికం (సీరియల్‍ సైట్‍) ఈ సీరియల్‍ సైట్‍లో చిత్తోడ్‍ గఢ్‍, కుంభాల్‍ గఢ్‍, సవాయి మాధోపూర్‍ ఝలావర్‍, జైపుర్‍ మరియు జైసల్మేర్‍లలో ఆరు అందమైన కోటలు ఉన్నాయి, వీటిలో విస్త•తమైన ఆస్థాన సంస్క•తులు అభివ•ద్ధి చెందాయి. ఎనిమిదో శతాబ్దం నుండి పద్దెనిమిదవ శతాబ్దాల వరకు ఈ ప్రాంతంలో వర్ధిల్లిన రాజ్‍పుత్‍ రాచరిక రాజ్యాల శక్తికి కోటల పరిశీలనాత్మక వాస్తుశిల్పం సాక్ష్యంగా నిలుస్తుంది. రక్షణ గోడల లోపల ప్రధాన పట్టణ కేంద్రాలు, రాజభవనాలు, …

రాజస్థాన్‍ కొండ కోటలు Read More »

భూపరిమాణ శాస్త్రం – సర్వేల విధానం!(Geodesy – Method of Surveys)

ప్రకృతే నియంత్రిస్తుంది 11 ప్రకృతే శాసిస్తుంది!! ప్రకృతి దృగ్విషయాలు వింతగాను, ఆలోచించేవిగాను వుంటాయి. నేల, సముద్రం, ఆకాశం, కొండలు, పర్వతాలు ఎన్నో ప్రశ్నల్ని రేకెత్తిస్తాయి. తమలోతుల్ని చూడమంటాయి. ఓ ప్రదేశం నుంచి మరో ప్రదేశానికి గల దూరం, ఒక దేశం నుంచి మరో దేశానికి గల భూ, సముద్ర, ఆకాశ మార్గాల దూరాలు వేర్వేరుగా వుంటాయి. వీటి ప్రయాణ దూరాన్ని గంటల్లో కొలుస్తాం. అధిరోహించలేని పర్వతాల ఎత్తుల్ని, దాటలేని నదుల వెడల్పును, ఈదలేని సముద్రాల లోతుల్ని, వైశాల్యాల్ని …

భూపరిమాణ శాస్త్రం – సర్వేల విధానం!(Geodesy – Method of Surveys) Read More »

కందూరి మల్లికార్జునచోడుని అవురవాణి (అవిరువాణ్డి) శాసనం

కందూరుచోడులు క్రీ.శ.1060 నుంచి 1160 వరకు అంటే వందేండ్లు మహబూబ్‍ నగర్‍ జిల్లా జడ్చర్ల, అచ్చంపేట ప్రాంతాలు, నల్లగొండ జిల్లాలోని నల్గొండ, మిర్యాలగూడ ప్రాంతాలతోకూడిన కందూరునాడును పరిపాలించేవారు. కోడూరు, పానగల్లులు వీరి రాజధానులుగా వుండేవి. కందూరిచోడుల వంశానికి మూలమైన వారిని గురించి ఒల్లాల శాసనం (ఎపిగ్రాఫియా ఆంధ్రికా, శా.సం.8, పే.55 -పీవీపిశాస్త్రి పరిష్కర్త) వల్ల తెలుస్తున్నది. ఎక్కడో ఒఱయూరుకు చెందిన ప్రధాన చోడరాజుల శాఖ ఏఱువప్రాంతాన్ని ఏలింది. ఏఱువప్రాంతం కృష్ణానదికి రెండువైపుల వ్యాపించివుండేదని కొందరు చరిత్రకారుల అభిప్రాయం. …

కందూరి మల్లికార్జునచోడుని అవురవాణి (అవిరువాణ్డి) శాసనం Read More »

జీవాల్ని పోషించే పద్ధతులు

జీవాల పెంపకందార్లు మన రాష్ట్రంలో గొర్రెలు, మేకల్ని మూడు రకాల పద్ధతుల్లో పెంచుతున్నారు. ఆ పద్ధతులు, వాటిని ఆచరించడంవల్ల ఒనగూరే లాభాలు, నష్టాల గురించి వివరంగా తెల్సుకుందాం. ఎ) విస్తృత పద్ధతి: మన రాష్ట్రంలో 90% జీవాల్ని 6-8 గంటలపాటు బయట మేతకై తిప్పుతూ, రాత్రికళ్లా ఇంటిదగ్గర లేదా ఊరిచివర పొలాల్లో నిలిపిఉంచుతారు. పగలంత బయళ్లలో, అడవుల్లో, యజమాని స్వయంగా జీవాల్ని మేపుతుంటారు. దీనినే ‘‘విస్తృత పద్ధతి లేదా సాంప్రదాయ పద్ధతి’’ అని వ్యవహరిస్తారు. ఈ విధానంలో …

జీవాల్ని పోషించే పద్ధతులు Read More »

తీర్పు

‘‘ఈ తగువులు నేను తీర్చలేను’’ అంటూ విసుగ్గా బరువైన పదార్థమేదో విసిరేసి లోపలికి వెళ్లిపోయింది సుందరరామయ్య భార్య. అది తిన్నగా వచ్చి సుందరరామయ్య వొడిలో పడింది.అదేమిటా అని కుతూహలంగా చూశాడు సుందరరామయ్య. అందమైన అట్టలు అయిదు కనిపించాయి. అవి పిల్లల పరీక్షల్లో వాడుకునే రైటింగ్‍ పేడ్స్. అందులో నాలుగు అట్టలు ఒకే తీరుగాఉన్నాయి. ఒక అట్ట మాత్రం తక్కిన నాలుగింటి కంటె పెద్దది. దాని మీద వేసిన కాగితం అందమైనదీ ఖరీదైనదీ పైగా దానికి కాలికోతో చేసిన …

తీర్పు Read More »

తానొకటి తలిస్తే….

ప్రఖ్యాత లాయర్‍ కిషన్‍ లాల్‍ ఇంటి మొదటి అంతస్తు నుండి మెట్లు దిగి గ్రౌండ్‍ ఫ్లోర్‍లో ఉన్నటువంటి తన చేంబర్‍ పుష్‍ డోర్‍ నెట్టుకుంటూ వెళ్లి ఎగ్జిక్యూటివ్‍ కుర్చీలో కూర్చుని రిమోటుతో ఏసీ వేశాడు. కొద్ది నిమిషాల్లో ఆయేషా పర్వీన్‍ తన ఆరుగురు పిల్లలతో చేంబర్‍లోకి వెళ్లి నమస్కారం చేసి ‘‘సర్‍, నా పేరు ఆయేషా పర్వీన్‍, నేనే మీకు కాల్‍ చేసి మీ అప్పాయింట్‍ మెంట్‍ తీసుకున్నాను’’ అంది. ప్రతి నమస్కారం చేస్తూ ‘‘కూర్చో అమ్మా’’ …

తానొకటి తలిస్తే…. Read More »

ఇద్దరు పిల్లలు

‘‘ఏడవకురా చచ్చినాడా! ఊరికే ఏడిస్తే వస్తదా? అన్నయ్య పోయి తేవాలి గదా!’’ అని తల్లి కేకలు వేసింది పసివాణ్ణి.ఆ ‘వస్తువు’ ఏడిస్తే వస్తుందో రాదో ఆ పసివాడికి తెలీదు. ఆ పసివాణ్ణి ఎలా సముదాయించాలో ఆ తల్లికి తెలీదు. వాడి ఏడుపుతో విసుగొచ్చి వీపు మీద రెండు దెబ్బలు వేసి ఇంట్లోకి తీసుకుపోయింది.సరిగ్గా అదే సమయంలో, ఆ తల్లి పెద్దకొడుకు, ఏడేళ్ళవాడు గోపాలం – వాళ్ల ఇంటికి కొంచెం దూరంలో అమ్మవారి గుడి దగ్గర వేపచెట్టు కింద …

ఇద్దరు పిల్లలు Read More »

మంచి పని

‘‘రాణక్కా! రోజూ ఒక మంచిపనయినా చెయ్యాలని మా టీచరు చెప్పారు’’ అన్నాను పాలుతాగుతూ.‘‘ఒక ముసలతన్ని రోడ్డు దాటించిన పిల్లాడి కథను మీ టీచర్‍ ముందుగా చెప్పారు కదా!’’ అని అడిగింది రాణక్క. అక్కకి పాలలో మీగడ గొంతు దిగదు. అందుకే పాలమీద తేలిన మీగడను తీసేయటంలో మునిగి ఉంది.‘‘నీకెలా తెలుసు?’’ ఆశ్చర్యంగా అడిగాను.‘‘మా టీచర్‍ కూడా చెప్పారులే. ఒక మంచిపనిచేసి, దాని గురించి రాసి చూపించమన్నారు’’‘‘అయితే ఈ రోజే ఇప్పుడే మొదలు పెడదామా’’ పాలుతాగేసి ఉత్సాహంగా అన్నాను.‘ఊ’ …

మంచి పని Read More »

కళావరు రెండు

గుహనిండా చెల్లా చెదరుగా పడి ఉన్న రాళ్ళ మధ్య వాళ్లు నలుగురూ, ప్రాణాలు అరచేతిలో పెట్టుకొని నించున్నారు. గుహ బయట ఉన్న రాళ్ళు, రప్పలు, తుప్పలు, ఆకుపచ్చని వెలుగులో తళ తళలాడిపోతున్నాయి. ఆ రాళ్ళ మధ్య వాళ్ళు వచ్చిన అంతరిక్ష నౌక ‘పినాకిని’ నిశ్చలంగా ఉంది. గుహ బయట వాళ్ళకు ఎదురుగా పర్వతంలా ఉన్న ఒక భయంకరమైన జంతువు నిలబడి ఉంది. ఆ జంతువు పెద్ద లోహపు ముద్దలా ఉంది. దాని వీపు నిండా ఉన్న ముళ్ళు …

కళావరు రెండు Read More »