Day: June 1, 2021

ఒకే విషయాన్ని పదేపదే మాట్లాడుకోవాల్సిరావడం అనివార్యమవుతున్నది. మనిషి మనుగడకు మూలమైన మౌలిక అంశాల ప్రస్తావన-చర్చ అధిక ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంటున్నది.ఒకటిన్నర సంవత్సరాలుగా మనల్ని భయకంపితుల్ని చేస్తున్న కరోనా నేపథ్యంలో మనల్ని మనం మరోసారి సమీక్షించుకోవాలి. ఆకాశం, వాయువు, అగ్ని, నీరు, భూమితో సమ్మిళితమైనదే ప్రకృతి. ఈ ప్రకృతి ఆవరణలో కోట్లాది సంవత్సరాలుగా, అనేక కోట్ల జీవజాతులు మనుగడ సాగిస్తున్నాయి. అందులో మానవజాతి కూడా ఒకటి. ఈ జీవజాతులకు ప్రకృతితో వుండే సమతుల్యతే జీవ వైవిధ్యం. అన్ని జీవజాతులు తమ …

ప్రకృతితో చెలిమి చేద్దాం… Read More »

సుబ్బయ్యా! ఎంత పనిచేశావయ్య. ఇదంతా ముఖ్యమంత్రిగా నేను చేయలేనిది నీవు చేశావు! అని ఆశ్చర్యపోయారు హైదరాబాద్‍ రాష్ట్ర మాజీ ముఖ్యమంత్రి డాక్టర్‍ బూర్గుల రామకృష్ణారావు. ఏమిటది…?1926 ఏప్రిల్‍ 23న నాగర్‍ కర్నూలు సమీపంలోని పాలెం గ్రామంలో వైదిక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించిన సుబ్బయ్య అసలు పేరు తోటపల్లి సుబ్రహ్మణ్యం. తండ్రి సత్యమూర్తి, తల్లి భగీరథమ్మ. బాల్యంలో ఆయనకు పాఠశాల చదువు అబ్బలేదు. పౌరోహిత్యం చేసినా అభివృద్ధికి ఆమడదూరంలో పాలమూరు జిల్లాలో ఆర్థిక పరిపుష్టి దొరకలేదు. జాతి, కుల, …

తోటపల్లి సుబ్రహ్మణ్యం Read More »

తెలంగాణ… హైదరాబాద్‍ నగరం.. రాజ్యం… తవ్విన కొద్దీ కొత్త మణులు, చారిత్రక వైఢూర్యాలు, సాంస్కృతిక రత్నాలను, సాహిత్య కెంపులను అందించే విలువైన నిక్షేపాలున్న నిధి. ఒకప్పుడు ఇది ‘కోహినూరు’కు ప్రసిద్ధి. ఇప్పుడు ఈ ప్రాంతం అంతకన్నా గొప్పదైనా చారిత్రక వారసత్వానికి వారధి. హైదరాబాద్‍ నగరం గురించి పర్షియన్‍, ఉర్దూ, ఇంగ్లీషు, తెలుగు, మరాఠీ, కన్నడ భాషల్లో.. శిలా శాసనాల్లో, రాగి రేకుల్లో, తాళపత్రాల్లో ఎంతో చరిత్ర నిక్షిప్తమై ఉన్నది.  కుతుబ్‍షాహీల కాలం నుంచి ఫ్రెంచ్‍, డచ్‍, బ్రిటీష్‍, పర్షియా, అరబ్బు, మద్రాసు ప్రాంతాల నుంచి గోలకొండ, హైదరాబాద్‍ నగరా …

బ్రిటీష్‍ సైన్యాన్ని ఓడించిన ప్రిన్స్ ముబారిజుద్దౌలా! Read More »

ముచికుందా నదికి దక్షిణ భాగాన కుతుబ్‍షాహీ నవాబులు నగర ప్రాకారాన్ని నిర్మించటం ప్రారంభించారు. కాని అది ఔరంగాజేబు దండయాత్రల వలన పూర్తి కాలేదు. ఆ తర్వాత వచ్చిన ఆసఫ్‍జాహీల కాలంలో ముఖ్యంగా రెండవ నిజాం కాలంలో 1802లో నగర ప్రాకారం – గోడ – పూర్తయ్యింది. ‘‘రంగ్‍మహల్‍ కే దస్‍ దర్వాజే’’ అన్నట్లు ఆ ప్రాకారానికి పన్నెండు తలుపులు. అందులో ఒకానొకటి ‘‘అలియాబాద్‍ దర్వాజా’’. రెండవ నిజాం పేరు ‘‘అలీఖాన్‍’’. ఆయన పేరు మీదనే అలియాబాద్‍ దర్వాజా, …

నా ‘మాల్గుడి డేస్‍’ అలియాబాద్‍ దర్వాజా Read More »

ప్రకృతి ప్రయోగించిన ఆయుధమే కరోనా వైరస్‍? ప్రకృతి ఓ గొప్ప ప్రయోగకర్త. అది ఎలా ప్రయోగాలు చేస్తుందని మీరు అనుకుంటున్నారా? ఒక్కముక్కలో చెప్పా లంటే సృష్టికి అండగా నిలువని జీవజాతులను అది వేరు చేస్తుంది. లక్షలాది ఏళ్లుగా అది అలా ప్రయోగాలు చేస్తూనే ఉంది. డైనోసార్లను అది పక్కకు తప్పించింది. సాబెర్‍ టూత్‍ పులిని కూడా అలానే చేసింది. మనిషికి పూర్వీకులుగా భావించే రామాపితెకస్‍ అనే జీవుల్ని కూడా ఉనికిలో నుంచి తొలగించింది. అదే విధంగా పురాతన …

ప్రకృతి మనల్ని ఈ సృష్టినుంచి తొలగించే ప్రయత్నం చేస్తోందా? Read More »

రాచెల్‍ కార్సన్‍ తన ‘సైలెంట్‍ స్పింగ్‍’ అనే గ్రంథంలో మూడవ అధ్యాయం పేరు ‘Elixirs of Death’. ప్రపంచ చరిత్రలో ప్రతి మనిషీ రసాయనిక పదార్థాల సంబంధంలోకి వచ్చాడని, గర్భస్థ శిశువు మొదలుకొని మరణం వరకు ఈ రసాయనాల ప్రభావానికి గురికాకుండా వుండటం దాదాపు సాధ్యం కాదంటుంది. రసాయనిక పదార్థాలు క్రిమి, కీటక నాశినులుగా మనకు ఇంచుమించు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధకాలం నుండి వినియోగంలోకి వచ్చాయి. కృత్రిమ రసాయనాలు సజీవ, నిర్జీవ ప్రపంచం అంతటా పంచబడి ఉన్నాయని …

ఆవరణ వ్యవస్థల పునరుద్ధరణ – అవగాహనా చైతన్యం Read More »

కరోనా వైరస్‍ చిన్నారులను ఏం చేయనుందనే విషయంలో మనం అంత అప్రమత్తంగా ఉండడం లేదు. వైరస్‍ మార్పు చెందుతూ మరింత తీవ్ర పరిణామాలు కల్పించేదిగా మారుతున్న కొద్దీ రేపటి నాడు పిల్లలపైనే దాని ప్రభావం అధికంగా ఉండే అవకాశం ఉంది. సింగపూర్‍లో ప్రాథమిక, మాధ్యమిక స్థాయి విద్యాసంస్థలన్నిటినీ మే 19 నుంచి తాత్కాలికంగా మూసివేశారు. భారత్‍ లో మొదటిసారిగా కనిపించిన వైరస్‍ రకం సింగపూర్‍లో కూడా బయటపడి పెద్దల కంటే ఎక్కువగా పిల్లలను ప్రభావితం చేస్తోందని ప్రకటించిన …

చిన్నారులను కాటేస్తున్న కరోనా Read More »

విరియాల కామవసాని గూడూరుకన్నడ-తెలుగు శాసనం (క్రీ.శ.1124) నిజానికి ఈ శాసనం విరియాల కామవసానిది కాదు. ఆమె విడుదల చేయలేదు. అయితే ఈ శాసనంలో ఆమె చేపట్టిన ఒక ఘనకార్యం కాకతీయుల చరిత్రను ఒక మలుపు తిప్పింది. కాకతీయులు కేవలం సామంతులుగానే మిగిలిపోకుండా, వారు స్వతంత్ర రాజులుగ నిలిదొక్కుకొని, తరువాతి కాలంలో ఒక విశాల సామ్రాజ్యాన్ని పాలించటానికి దోహదపడిన సంఘటనకు నాంది పలికింది. మరి ఇంతకీ ఈ శాసనం ఎవరిది? జయన్తీపురం నుంచి పాలిస్తున్న కళ్యాణ చాళుక్య ప్రభువు, …

అలనాటిమేటి తెలంగాణ శాసనాలు-10 Read More »

ప్రాచీన కాలం నుండి తెలంగాణలోని ఉత్తర తెలంగాణ జిల్లాల్లో ఇనుము ఉక్కు తయారీ విరివిగా జరిగింది. అనేక గ్రామాలల్లో, మారుమూల ప్రాంతాల్లో, కొండ ప్రాంతాల్లో ఇనుము ఉక్కు తయారీకి సంబంధించిన పరిశ్రమల ఆనవాళ్లు ఇప్పటికీ లభిస్తున్నాయి. అందునా నిర్మల్‍ జిల్లాలోని దిలావార్‍పూర్‍, కుబీర్‍, కడెం, మామడ, ఖానాపూర్‍, పెంబి తదితర మండలాల్లో విరివిగా ఇనుము, ఉక్కును మరియు వీటి ద్వారా వివిధ వ్యవసాయ పనిముట్లు యుద్ధాల కోసం ఉపయోగించే కత్తులు, బరిసెలు, బల్లెములు తదితర సామాగ్రి విరివిగా …

నిర్మల్‍లో ఫిరంగీల తయారి కేంద్రాలు Read More »

జూన్‍ 5న ప్రపంచ పర్యావరణ దినోత్సవం పర్యావరణ పరిరక్షణ కోసం దశాబ్దాలుగా ప్రభుత్వాలు చేయాలనుకుంటున్న పనులు, సాధించాలనుకున్న ప్రగతి కొన్ని రోజుల లాక్‍ డౌన్‍ వల్ల సమకూరింది. మనిషి ఎంత ఎత్తుకు ఎదిగినా దీనికి ఆధారం భూమి. గాలి, నీరు, నింగి, నిప్పు అనే పంచభూతాల వల్లే మానవ మనుగడ సాధ్యమవుతుంది. వీటిలో ఏ ఒక్కటి లోపించినా జీవనం అస్తవ్యస్తమవుతుంది. భూమిపై అన్ని వనరులూ సక్రమంగా ఉంటేనే మానవ అభివృద్ధి నిజమవుతుంది. కానీ, అంతులేని ఆధిపత్య దాహం …

పంచభూతాల వల్లే మానవ మనుగడ సాధ్యం Read More »