Uncategorized

చెల్లా చెదురుగా పడి ఉన్న శిల్పాలు దిక్కూమొక్కు లేని దేవాలయాలు

ఆ వూరు ఎల్లకొండ. చుట్టుపక్కల ఊళ్ల కంటే ఎత్తైన కొండ. ఆ కొండ సానువుల్లో రాతిని తొలచి మలచిన గుహాలయాలు. కొన్ని శివాలయాలైతే, మరికొన్ని జైనాలయాలు. రాష్ట్రకూట శైలి శివలింగాలు, గణేశ శిల్పాలు ఒకవైపు, కళ్యాణీ చాళ్యుశైలి వర్ధమాన మహావీరుడు, పార్శ్వనాథుని శిల్పాలు మరోవైపు. నిత్యార్చనలతో కళకళలాడి, మంత్రోచ్ఛారణలతో వెలుగొందిన ఆ గుహాలయాలోని విగ్రహాలకు అభిషేక జలాన్నందించిన నలు చదరపు నడబావి. అక్కడ చక్కగా తీర్చిదిద్దిన ఆలయాలుండేవని సాక్ష్యం పలుకుతున్న ద్వారశాఖలు, గోడరాళ్లు, మధ్యయుగం కంటే ముందే …

చెల్లా చెదురుగా పడి ఉన్న శిల్పాలు దిక్కూమొక్కు లేని దేవాలయాలు Read More »

రాచిప్పల పచ్చిపులుసు

రాచిప్ప అంటే రాతి చిప్ప అని అర్థం. ముప్పై వేల సంవత్సరాలకు పూర్వం పాతరాతి యుగం దాటి కొత్త రాతి యుగంలకు ఆదిమ మానవుడు ప్రవేశిస్తున్నప్పుడు రాళ్లను చెక్కి, సానపట్టి పదునుగా నూరిన వాటిని కత్తులుగా, వేటాడే ఆయుధాలుగా, గుంటలుగా మారిన మిగిలిన రాళ్లను వేట మాంసాన్ని దాచుకునే పాత్రలుగా వాడుకునే వాడు. అవే రాచిప్పలుగా ఉనికిలోకి వచ్చాయి. అప్పటికింకా పశుపోషణ, వ్యవసాయం ప్రారంభం కాలేదు. రాచిప్పలు అట్లా వాడుకలోకి వచ్చి, మా చిన్నతనంల అంటే 75 …

రాచిప్పల పచ్చిపులుసు Read More »

మాకూ… జీవించే స్వేచ్ఛ నివ్వరూ… ఏ గ్రేట్‍ ఇండియన్‍ బస్టర్డ్

నింగి, నేల, నీరు, నిప్పు, గాలి… అనేవి పంచభూతాలు. మనిషి శరీరం పాంచభౌతికం అన్నది శాస్త్రం. ‘‘పంచభూతాల సమాహారమే ఈ ప్రకృతి’’ అంది ప్రాచీన సాహిత్యం. అయితే మనిషి ఈ పరమసత్యాన్ని విస్మరించాడు. పంచభూతాల్లో దేన్నీ సజావుగా, సహజంగా మననీయడం లేదు. మనిషి ఎక్కడున్నా విచ్ఛిన్నమే! అడుగిడిన ప్రతిచోటా పర్యావరణ విధ్వంసమే అని మనిషి – ప్రకృతి గ్రంథంలో పెర్కిన్స్ మార్ష్ చెప్పిన మాటలు అక్షర సత్యాలు. పచ్చటి అడవులన్నీ మటుమాయమై కాంక్రీట్‍ అరణ్యాలుగా మారుతూ… చెరువులు, …

మాకూ… జీవించే స్వేచ్ఛ నివ్వరూ… ఏ గ్రేట్‍ ఇండియన్‍ బస్టర్డ్ Read More »

కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని జియో హెరిటేజ్‍ స్థలాలు

కర్ణాటక రాష్ట్రంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం జియోలాజికల్‍ మాన్యుమెంట్స్గా గుర్తించిన స్థలాలు నాలుగు (4). 1) మరిడిహల్లి పిల్లో లావాస్ట్రక్చర్‍, చిత్రదుర్గా జిల్లా2) లాల్‍భాగ్‍, బెంగళూరులోని పెనిన్‍సులర్‍ గ్నైస్‍3) సేంట్‍ మేరీస్‍ ద్వీపంలోని కాలమ్‍నార్‍ జాయింట్స్ వల్కానిక్స్లో4) పెద్దపల్లిలోని పైరోక్లాస్టిక్‍ శిలలు, కోలార్‍ జిల్లాఈ జియోహెరిటేజ్‍ స్థలాలు వివరణ క్రింద ఇవ్వబడినది. మరిడిహల్లి పిల్లోలావా స్ట్రక్చర్‍మరిడిహల్లిలోని పిల్లోలావా స్ట్రక్చర్‍ చిత్రదుర్గా టౌన్‍కు 16 కి.మీ. దూరంలో సౌత్‍ ఈస్ట్ దిశలో మరియు ఆయమంగలం గ్రామానికి 4 కి.మీ. దూరంలో …

కర్ణాటక రాష్ట్రంలోని జియో హెరిటేజ్‍ స్థలాలు Read More »

సుందర నగరాల్లో ఛిద్రమౌతున్న బాల్యం

నేపథ్యం:వేగావంతమవుతున్న పట్టణీకరణతో పాటు పట్టణాలలో పేదలు నివసించే ప్రాంతాల జనాభా కూడా పెరుగుతుంది సుమారు ఆరు కోట్ల యాభై లక్షల మంది ప్రజలు అంటే పట్టణ జనాభాలో 27% మంది అరకొర వసతులున్న ఈ బస్తీలలో నివసిస్తున్నారని 2011 జనాభా లెక్కలు నివేదించాయి. 2011 తర్వాత అధికారికంగా మురికివాడల జనాభా లెక్కలు ఏమీ లేవు గాని ఈ 13 సంవత్సరాల కాలం లో గ్రామీణ శ్రామిక పేదలు నగరాలకు తరలడం పెరుగుతూనే ఉంది. గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ఉపాధి …

సుందర నగరాల్లో ఛిద్రమౌతున్న బాల్యం Read More »

మే 3న పత్రికా స్వేచ్ఛా దినోత్సవం

ప్రపంచ పత్రికా స్వేచ్ఛ దినోత్సవం ప్రతి సంవత్సరం మే 3న నిర్వహించబడుతుంది. పత్రికా స్వేచ్ఛ పరిరక్షణకు, పత్రికా స్వేచ్ఛపై అవగాహన కల్పించటానికి ఈ దినోత్సవం జరుపుకుంటారు. ఆఫ్రికాలోని చాలా దేశాల్లో పత్రికా స్వేచ్ఛపై ఆంక్షలు ఉండేవి. వాటికి నిరసనగా ఆఫ్రికన్‍ జర్నలిస్టులు 1991, ఏప్రిల్‍ 29 నుండి మే 3వ తేదీవరకు ఆఫ్రికాలోని నమీబియా దేశపు విండ్‍ హాక్‍ నగరంలో సమావేశం ఏర్పాటుచేసి, పత్రికా స్వేచ్ఛకు సంబంధించిన అనేక తీర్మానాలు వచ్చాయి. ఆఫ్రికన్‍ జర్నలిస్టుల నిరసనగా గుర్తుగా …

మే 3న పత్రికా స్వేచ్ఛా దినోత్సవం Read More »

జీవవైవిధ్యంతో పశ్చిమ కనుమలు

ఉనికి: మహారాష్ట్ర, కర్నాటక, తమిళనాడు, కేరళలో 39 సీరియల్‍ సైట్స్గుర్తింపు : 2012విభాగం : నేచురల్‍సార్వత్రిక విలువ:భారతదేశ పశ్చిమ తీరం పొడుగునా కొండల గొలుసుగా ఉండే పశ్చిమ కనుమలు హిమాలయ పర్వతాల గొలుసు కంటే ప్రాచీనమైనవి. ఇవి ఈ ప్రాంతపు ఉష్ణ వాతావరణాన్ని చల్లబరిచేలా భారతీయ రుతుపవనాల తీరుతెన్నులను మారుస్తాయి. వీటికి ఉన్న మరో విశిష్టత జీవపరమైన వైవిధ్యత, స్థానికంగానే కనిపించే కొన్ని జీవజాతులు. ఇవే వీటికి ప్రక•తి పరిరక్షణపరంగా అపరిమిత ప్రాధాన్యాన్ని కూడా అందించాయి. ప్రాథమ్యాలు: …

జీవవైవిధ్యంతో పశ్చిమ కనుమలు Read More »

సంక్షోభంలో జ్ఞాన భాండాగారాలు మే 18న అంతర్జాతీయ మ్యూజియం దినోత్సవం సందర్భంగా

అంతర్జాతీయ మ్యూజియం దినోత్సవం (IMD) ప్రతి సంవత్సరం మే 18న జరుపుకుంటారు. ఏ సంస్క•తిలోనైనా మ్యూజియంల ప్రాముఖ్యతను హైలైట్‍ చేయడానికి ఈ రోజును పాటిస్తారు. మ్యూజియంలు సాంస్క•తిక మార్పిడి, సంస్క•తుల సుసంపన్నం, ప్రజల మధ్య పరస్పర అవగాహన, సహకారం మరియు శాంతి అభివ•ద్ధికి ముఖ్యమైన సాధనాలు. మ్యూజియంలు, వారు ఎదుర్కొంటున్న సవాళ్ల గురించి ప్రజలకు అవగాహన కల్పించే లక్ష్యంతో అంతర్జాతీయ మ్యూజియం దినోత్సవాన్ని జరుపుకుంటారు. ప్రతి సంవత్సరం అంతర్జాతీయ కౌన్సిల్‍ ఆఫ్‍ మ్యూజియమ్స్ (ICOM ఒక నిర్దిష్ట …

సంక్షోభంలో జ్ఞాన భాండాగారాలు మే 18న అంతర్జాతీయ మ్యూజియం దినోత్సవం సందర్భంగా Read More »

చరిగొండ చరిత్ర

చరికొండ గ్రామము పాత మహబూబ్‍ నగరం జిల్లా, కల్వకుర్తి తాలుకా, ఆమనగల్‍ మండలంలో వుండేది. ఇప్పుడది రంగారెడ్డి జిల్లా, కడ్తాల మండలానికి మార్చబడ్డది. గ్రామానికి ఉత్తరంగా మేడిపల్లి నక్కేర్త, తూర్పున కొలుకులపల్లి, దక్షిణాన నాగిళ్ళ, పడమర ముదివెన్ను గ్రామాలున్నాయి. చరికొండలో అడివి దాదాపు 5వేలఎకరాలలో విస్తరించి వుండేది. అడవిలో నీటివూటల కాలువలు, వూరి దగ్గర పారే కల్లెడ వాగు, గౌరమ్మ చెరువు చరికొండ నీటివనరులు. ఊరావల గుట్టల్లో నాగప్పచెరువు, పెరుమాండ్ల కుంట, కొత్తచెరువులు అదనపు నీటిసంపదలు. ఊరికి…

బి.పి. మండల్‍ (బిందేశ్వరి ప్రసాద్‍ మండల్‍)

బీహార్‍లోని బనారస్‍లోని ఒక యాదవ్‍ కుటుంబంలో 1918 ఆగస్టు 25న జన్మించాడు. మాధేపురా జిల్లాలోని మోరో గ్రామంలో పెరిగాడు. మండేపురంలో మండల్‍ తన ప్రాథమిక విద్యని, దర్భాంగాలో ఉన్నత పాఠశాల విద్యని, 1930లలో పాట్నా కాలేజీలో ఇంటర్మీడియేట్‍ పూర్తి చేసిండు. ఆ తరువాత పై చదువులకై అతను ప్రెసిడెన్సీ కళాశాల కలకత్తాలో చేరిండు. దురద•ష్టవ శాత్తు, ఇంట్లో కొన్ని అనివార్యమైన పరిస్థితుల కారణంగా, అతను తన చదువుని విడిచిపెట్టవలసి వచ్చింది. మండల్‍ తన 23వ యేటా జిల్లా …

బి.పి. మండల్‍ (బిందేశ్వరి ప్రసాద్‍ మండల్‍) Read More »