Day: February 1, 2025

జీవ వైవిధ్యాన్ని కాపాడుకుందాం

జీవ వైవిధ్యం సమస్త ప్రకృతికి సంబంధించిన విలువైన ఒక విలువ. భూమి, గాలి, నీరు అడవుల వంటి సహజ సిద్ధమైన ప్రకృతి వనరుల ఆధారంగానే సకల మానవజాతి, జీవరాశుల మనుగడ సాగుతున్నది. ప్రకృతి అందిస్తున్న అందమైన జీవితాన్ని అందిపుచ్చుకోవడం కాకుండా తన గుప్పిట పట్టుకుని తన ఒక్కరి జేబులోనే వేసుకోవాలనే అత్యాశ మనిషిని, మనిషి జీవితాన్ని వికృతం చేస్తుంది. అడవి ఆదివాసులకే పరిమితమై ఉన్నప్పుడు ప్రకృతి విధ్వంసం జరగలేదు. జీవ వైవిధ్యానికి ముప్పు రాలేదు. ఆదివాసులూ, అడవిలోని …

జీవ వైవిధ్యాన్ని కాపాడుకుందాం Read More »

మంత్రి శ్రీనివాసరావు

నిజాం కళాశాలలో సాధారణ విద్యార్థిగా ఓ తెలంగాణ యువకుడు చదువుతోపాటు నాటకాలపై దృష్టి సారించాడు. ఆ అభిరుచి అంతటితో ఆగిపోకుండా లండన్‍ వెళ్ళి నాటక రంగంలో అధ్యయనం చేసేలా బాటలు వేసింది. నటశిక్షణలో ఉన్నత విద్యనభ్యసించిన ఆయన తెలుగు నాటకం రంగంలో ఆధునిక నాటక ప్రయోగాలకు మార్గదర్శకుడయ్యాడు. అంతేకాకుండా దక్షిణ భారతదేశంలో తొలిసారిగా ఏర్పడిన రంగస్థలం విభాగానికి యూనివర్శిటీ స్థాయిలో అధిపతి అయ్యారు. ఆయన ఎవరోకాదు మంత్రి శ్రీనివాసరావు.మంత్రి శ్రీనివాసరావు రంగారెడ్డి జిల్లా కందుకూరు సమీపంలోని బచ్చుపల్లిలో …

మంత్రి శ్రీనివాసరావు Read More »

దీప్తిమాన వజ్రః

‘‘దీప్తిమాన వజ్రః’’ ప్రకాశవంతంగా ఉండటం వజ్రం యొక్క లక్షణం అని బుద్ధభటుడు తన రత్న పరీక్షలో పేర్కొన్నారు.వజ్రపరీక్ష:వజ్రాలను పరీక్షించటానికి ముఖ్యంగా దాని రంగు (•శీశ్రీశీ•తీ), ఖండన (•••), బరువు (••తీ•••స్త్రవ), స్వచ్ఛత (•శ్రీ•తీఱ••)లను పరిశీలించడం ద్వారా దాని విలువ నిర్ణయిస్తారు. వీటిని సంక్షిప్తంగా వజ్రాల వ్యాపారంలో 4సి (4•) అని కూడా అంటారు. అయితే వజ్రం యొక్క విలువ, నాణ్యత నిర్ణయం చేయడానికి 4సిలే కాకుండా దాని ప్రదీప్తి (ఖీశ్రీశీతీవ••వఅ•వ), నునుపు (•శీశ్రీఱ•ష్ట్ర), క్యూలెట్‍ (••శ్రీవ•) అనే …

దీప్తిమాన వజ్రః Read More »

జీవితంలో సైన్స్ యొక్క ప్రాముఖ్యతఫిబ్రవరి 28న నేషనల్‍ సైన్స్ దినోత్సవం

భూమిపై ప్రతి ఒక్కరి జీవితంలో సైన్స్ ముఖ్యమైనది. కొన్నిసార్లు మనకు తెలియనప్పుడు కూడా, మనం సైన్స్ మరియు దాని అనువర్తనాలను మన దైనందిన జీవితంలో ఉపయోగిస్తూఉంటాము. సైన్స్, దాని అనువర్తనాలు మన జీవితాలను సరళీకరించిన మార్గాలను, అది మనకు విషయాలను ఎంత సులభతరం చేసిందో గుర్తించడం చాలా ముఖ్యం. మన జీవితంలో సైన్స్ యొక్క ప్రాముఖ్యత గురించి అవగాహన పెంచుకోవడానికి, మన జీవితాలను సరళతరం చేయడానికి అహర్నిశలు శాస్త్రవేత్తలు చేస్తున్న ప్రయత్నాలను గుర్తించడానికి ప్రతి సంవత్సరం జాతీయ …

జీవితంలో సైన్స్ యొక్క ప్రాముఖ్యతఫిబ్రవరి 28న నేషనల్‍ సైన్స్ దినోత్సవం Read More »

ప్రపంచ పాదయాత్రికుడు(గాస్పర్‍ ఒరేహేక్‍ – స్లోవేనియా)

అతను మనకు ఎదురవగానే అతని ముందు మోకరిల్లి ఆ పాదాలకు ప్రణామం చేయాలనిపిస్తుంది.అతనొక నిరంతర పాదయాత్రికుడు. లోకసంచారి, ఘుమక్కడ్‍, ఆవారాబాదల్‍.అతను ప్రపంచాన్ని తన పాదముద్రలతో గ్రంథస్థం చేస్తున్నవాడు.అతను గాస్పర్‍ ఓరెహెక్‍. స్లోవేనియా దేశస్తుడు. ఆ దేశం ఒకప్పుడు యుగోస్లావియాలో అంతర్భాగం.చరిత్రలో పోస్టు గ్రాడ్యుయేషన్‍ పూర్తి చేసి సరిగ్గా పైలా పచ్చీసు వయస్సులో ఇల్లు వదిలి 1984 జూన్‍ 29న మహాభినిష్క్రమణంగా ప్రపంచ మార్గం పట్టి నేటికి 23 సంవత్సరా లయింది. (ఈ కథ నేను 2005లో రాసాను). …

ప్రపంచ పాదయాత్రికుడు(గాస్పర్‍ ఒరేహేక్‍ – స్లోవేనియా) Read More »

తెలంగాణా తొట్టతొలి స్మారకచిత్రం

పాతరాతియుగపు మానవుడు, తోటి మానవుడు మరణిస్తే, ఆ మృత కళేబరాన్ని అతడు ఎక్కడ మరణిస్తే అక్కడే వదిలి పెట్టాడు. కొత్తరాతియుగంలో తమ కుటుంబ సభ్యుల్లో ఒకరు ఏకారణం చేత మరణించినా ఆ శవాన్ని తామున్న స్థావరంలోనే పూడ్చి పెట్టాడు. ఆ తరువాత మానవ జీవన వికాస క్రమంలో, ఇనుమును కనుగొనటం ఒక అద్వితీయ ఘట్టంగా పురావస్తు శాస్త్రవేత్తలు భావిస్తారు. క్రీ.పూ. 2000- క్రీ.శ.200 సం।।ల మధ్య కాలంలో తెలంగాణలో విలసిల్లిన ఈ కాలాన్ని ఇనుప యుగమనీ, మరణించిన …

తెలంగాణా తొట్టతొలి స్మారకచిత్రం Read More »

ప్రోటీన్‍ ఇంజినీరింగ్‍లో సంచలనం…!!ఏ రొసెట్టా, ఆల్ఫా ఫోల్డ్ 2

(గత సంచిక తరువాయి)ప్రోటీన్లపై పరిశోధనలో డేవిడ్‍ బెకర్‍ కృషి ఏమిటి??ప్రోటీన్ల యొక్క నిర్మాణాన్ని (structure) అంచనా వేయడానికి ప్రపంచ వ్యాప్తంగా ఉన్న శాస్త్రవేత్తలందరూ 1994 వసం।। నుండి మొదలుకొని ప్రతీ రెండు సం।।రాలకొకసారి సమావేశమై పరిశోధనలు జరిపేవారు. ఈ కార్యక్రమాన్ని క్రిటికల్‍ అసెస్‍మెంట్‍ ప్రోటీన్‍ స్ట్రక్చర్‍ ప్రిడిక్షన్‍ లేదా Critical Assement of structure prediction (CASP) అని పిలిచేవారు. దీనిలో డేవిడ్‍బెకర్‍ సహ సైంటిస్టుగా చేరి పరిశోధనలు కొనసాగించారు.ఇలా పరిశోధనలు కొనసాగిస్తూ 2003లో డేవిడ్‍బెకర్‍ ‘‘కంప్యూటేషనల్‍ …

ప్రోటీన్‍ ఇంజినీరింగ్‍లో సంచలనం…!!ఏ రొసెట్టా, ఆల్ఫా ఫోల్డ్ 2 Read More »

మనిషి భావాలను వ్యక్తపరిచేది మాతృభాషఫిబ్రవరి 21న మాతృభాష దినోత్సవం

అమ్మ మాటే మాత•భాష.. తెలుగు మాట్లాడితే 7200 నరాలు యాక్టివేట్‍ అవుతాయి అంటారు. మనిషి తన భావాలను వ్యక్తిపరిచేందుకు సాధనం భాష. మాత•భాషతోనే మనిషి జీవితం మొదలవుతుంది. అమ్మ నేర్పించే మాత•భాష అమ•తంలాగా ఉంటుంది. తేనె కంటే తియ్యగా ఉంటుంది. చిన్ననాటి నుంచి.. చివరి శ్వాస వరకూ.. మనిషి జీవితాంతం తోడు ఉండేది మాత•భాష. కమ్మనైన అమ్మపాట లాంటిది మన తెలుగు భాష. కొన్ని వందల ఏళ్ల చరిత్ర కలిగిన గొప్ప వారసత్వ సంపద. అందుకే అంతటి …

మనిషి భావాలను వ్యక్తపరిచేది మాతృభాషఫిబ్రవరి 21న మాతృభాష దినోత్సవం Read More »

గౌరాదేవి – చిప్కో ఉద్యమ బీజం

ఈ అడవి మా తల్లిగారిల్లు అన్నారు ఆ తల్లులు. ఈ ఇంటి నుంచే మేం కట్టెపుల్లలు తెచ్చుకుంటాం. గడ్డికోసుకుపోతాం. మూలికలు ఏరుకుంటాం. ఈ ఇంటి నుంచే కూరలు, కాయలు, పండ్లు ఫలాలు సంపాదించుకుంటాం. ఈ అడవిని నరొకొద్దన్నారు. ఈ అడవిని కొట్టివేస్తే కొండచరియలు విరిగి మా ఊరి మీద పడతాయి. వరదలొస్తాయి. మా పొలాలు కొట్టుకుపోతాయి. మా తల్లిగారింటిని ధ్వంసం చేయొద్దు. మా ఇల్లు కూల్చొద్దు అన్నారా మహిళలు. ఆ అన్నవారితో ఏభై ఏళ్ల గౌరాదేవి ఉంది. …

గౌరాదేవి – చిప్కో ఉద్యమ బీజం Read More »

తెలంగాణలో గంగిరెద్దులాట

పరిచయం:ప్రజల జీవనవిధానంలోనే పుట్టి, ఒక జాతి ఔన్నత్యాన్ని చాటేవి జానపదకళారూపాలు. ప్రాచీన సంస్క•తిని ప్రతిబింబించే జానపదకళలెన్నో ఇప్పటికే కాలగర్భంలో కలిసిపోయాయి. ఈ జానపదకళారూపాలు జాతిజీవనంలో పెనవేసుకొని ఒక దేశానికి ప్రాంతానికి పరిమితం కాకుండా ఏదేశంలో, ఏప్రాంతంలో ఉన్నా అక్కడి ప్రజల ఆశలకు, ఆశయాలకు ప్రతిరూపాలుగా ఉంటున్నాయి. మహోన్నత సంస్క•తికి పట్టుకొమ్మలైన కళలు కొన్ని కొనవూపిరితో కొట్టుమిట్టాడుతున్నాయి. అంతరించిపోతున్న ఒక వ•త్తికళావైభవ సౌందర్యాన్ని పరిచయం చేస్తున్న జానపద కళారూపాలలో గంగిరెద్దాటలు ఒకటి.గంగిరెద్దు – ఆటల పరిచయంపూర్వం కళారూపాలన్ని రాజాశ్రయాన్నిపొంది …

తెలంగాణలో గంగిరెద్దులాట Read More »