May

పిల్లలమర్రి దేవాలయంలో ఉన్న ఆ ఒక్క వర్ణచిత్రాన్నీ కాపాడుకోలేమా?

ఆది మానవుని అడుగుజాడలకు అద్దం పట్టిన తెలుగు నేలపై శిలాయుగంలోనే చిత్రకళ పురుడుపోసుకుంది. తెలంగాణా – రాయల సీమ జిల్లాల్లో దాదాపు 45కుపైగా స్థావరాల వద్ద గుహల్లోనూ, కొండ చరియలపైనా ఆనాటి వర్ణచిత్రాలు అప్పటి సృజనకు ఆనవాళ్లుగా నేటికీ నిలిచేవున్నాయి. కరీంనగర్‍ జిల్లాలో రేగొండ, వరంగల్‍ జిల్లాలో పాండవుల గుట్ట, కర్నూలు జిల్లాలో కేతవరం, మహబూబ్‍నగర్‍ జిల్లాలో సంగనోన్‍ పల్లి, కడప జిల్లాలో చింతకుంట, నెల్లూరు జిల్లాలో నాయుడుపల్లి శిలాయుగపు చిత్రకళకు కొన్ని ఉదాహరణలు.మళ్లీ శాతవాహనుల కాలంలో …

పిల్లలమర్రి దేవాలయంలో ఉన్న ఆ ఒక్క వర్ణచిత్రాన్నీ కాపాడుకోలేమా? Read More »

దక్కన్‍ తాజ్‍ మహల్‍!

తాజ్‍ మహల్‍లాగానే అనిపిస్తుంది. ఇది ఆగ్రా కాదు. చూస్తున్నది తాజ్‍ మహలూ కాదు. తాజ్‍మహల్‍ లాంటిదే కట్టాలన్న ఓ ప్రయత్నం. పేరు బీబీ కా మఖ్బారా. ఔరంగా బాద్‍లో ఉంది. అందుకే దక్కన్‍ తాజ్‍గా వాడుకలోకి వచ్చింది. బీబీ కా మఖ్బారాలో తాజ్‍ మహల్‍లో ఉండే తేజం కనిపించదు, కానీ నిర్మాణ నైపుణ్యంలో తాజ్‍మహల్‍కు ఏ మాత్రం తీసిపోదు. ఔరంగజేబు భార్య దిల్‍రాస్‍ బానుబేగమ్‍ సమాధి నిర్మాణం ఇది. బాను బేగమ్‍ కొడుకు అజమ్‍ షా దగ్గరుండి …

దక్కన్‍ తాజ్‍ మహల్‍! Read More »

ప్లాస్టిక్‍ విముక్త సముద్రాలు – మానవాళి మనుగడ

సముద్రాలలో చేపల కన్నా ప్లాస్టిక్‍ అధికంగా పెరుగుతూ ఉన్నదని ఆందోళన చెందుతూ ఉంటారు పర్యావరణ వాదులు, శాస్త్రవేత్తలు. ఎక్కడో మనకు దూరంగా ఉన్న సముద్రంలోన నేనొక్కడినే ప్లాస్టిక్‍ను విడుదల చేస్తున్నానా? ఏమిటనే ప్రశ్నతో మనమేమీ ప్లాస్టిక్‍కు ‘నో’ చెప్పం. కనీసం వాడకమైనా తగ్గించాలని అనుకోం. ప్లాస్టిక్‍ వాడకం నెలకింత చొప్పున తగ్గించాలని భావించం. అయితే బారీ కామనర్‍ అనే సామ్యవాద పర్యావరణ వేత్త ‘ది క్లోజింగ్‍ సర్కిల్‍’ అనే ఓ గ్రంథం రాశాడు. దాన్లో ఆయన పర్యావరణ …

ప్లాస్టిక్‍ విముక్త సముద్రాలు – మానవాళి మనుగడ Read More »

యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించిన పింక్‍ సిటీ జైపూర్‍ (రాజస్థాన్‍)

జైపూర్‍ను 2019 జూలై 6న యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా పేర్కొనబడింది. ఇది అరుదైన యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో చేరింది. ప్రపంచ వారసత్వ సందర్శనీయ ప్రాంతంగా గుర్తింపు ఇచ్చింది. ఈ మేరకు UNESCO యునెస్కో (యునైటెడ్‍ నేషన్స్ ఎడ్యుకేషనల్‍, సైంటిఫిక్‍, కల్చరల్‍ ఆర్గనైజేషన్‍) 2019 జూన్‍ 06 ట్విట్టర్‍లో అధికారికంగా ఓ ప్రకటన చేసింది. జైపూర్‍ భారతదేశంలో అత్యంత సామాజికంగా గొప్ప వారసత్వ పట్టణ ప్రాంతాలలో ఒకటి.జైపూర్‍, రాజస్తాన్‍ రాష్ట్రానికి రాజధాని. రాష్ట్రంలో అతిపెద్ద నగరం. …

యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా గుర్తించిన పింక్‍ సిటీ జైపూర్‍ (రాజస్థాన్‍) Read More »

ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం వ్యవస్థాపక దినోత్సవం

7వ నిజాం ఫత్‍ జంగ్‍ మీర్‍ ఉస్మాన్‍ అలీ ఖాన్‍ ఆసఫ్‍ జా-Vll చే 1917, ఏప్రిల్‍ 26న స్థాపించబడింది ఓయూకు పూర్వవైభవం తీసుకొద్దాం గతవైభవాన్ని సైతం విద్యార్థులకు చాటిచెప్పేలా చర్యలు ఈ ఏడాది నుంచి ప్రతీ ఏటా ఘనంగా వ్యవస్థాపక దినోత్సవం సమావేశంలో వెల్లడించిన ఓయూ వీసీ ప్రొఫెసర్‍ రవీందర్‍ ఏప్రిల్‍ 26న ఠాగూర్‍ ఆడిటోరియంలో ఎస్సీ, ఎస్టీ, బీసీ సెల్స్ తో పాటు అంబేడ్కర్‍ రీసెర్చ్ సెంటర్‍, మైనార్టీ సెల్‍ ఆధ్వర్యంలో ఓయూ 105వ …

ఉస్మానియా విశ్వవిద్యాలయం వ్యవస్థాపక దినోత్సవం Read More »

400 ఏళ్ల నాటి సంప్రదాయ కళారూపం నిర్మల్‍ బొమ్మల తయారీ

నిర్మల్‍ బొమ్మలు, చిత్రాలు ప్రపంచవ్యాప్తంగా పేరుపొందాయి. ఈ బొమ్మలను నిర్మల్‍ కళాకారులు చాలా శ్రద్ధ, ఏకాగ్రతతో తయారు చేస్తారు. ప్రతి బొమ్మను శ్రద్ధగా తయారు చేయవలసిందే. మూసపోసి చేయటానికి వీలులేదు. అడవులలో దొరికే పొనికి అనే తేలికపాటి చెక్కతో ఈ బొమ్మలను తయారు చేస్తారు. వీటికి వేసే రంగులు కూడా సహజమైనవే. వీటిని కళాకారులే చెట్ల ఆకులు, బెరడులు, కూరగాయల నుండి స్వయంగా తయారు చేసుకుంటారు. నిర్మల్‍ బొమ్మలకు 400 సంవత్సరాల చరిత్ర కలదు. పరిచయంభారతదేశంలోని దక్షిణ …

400 ఏళ్ల నాటి సంప్రదాయ కళారూపం నిర్మల్‍ బొమ్మల తయారీ Read More »

వ్యక్తుల గుప్తత హక్కు – ఆటో శంకర్‍ ఆత్మ కథ

వ్యక్తులకి ఆంతరంగిక హక్కులు ఉన్నాయా? దీన్నే మరో రకంగా గుప్తత హక్కు అంటున్నాం. వ్యక్తి జీవిత చరిత్ర వల్ల ఇతరుల హక్కులకి భంగం వాటిల్లితే వాళ్ళు చర్యలు తీసుకోవచ్చా? పత్రికల్లో అలాంటి రాతలని నిలిపి వేయవచ్చా? ప్రైవేట్‍ వ్యక్తుల జీవిత చరిత్రలు ప్రచురించినప్పుడు ఇతరుల ఆంతరంగిక హక్కులకి ఇబ్బంది కలిగితే, నష్టం కలిగితే ఎలా ఉంటుంది?శంకర్‍ అలియాస్‍ గౌరీ శంకర్‍. అతన్ని ఆటో శంకర్‍ అని కూడా అంటారు. ఆరు హత్య కేసుల్లో అతను ముద్దాయి. ఆ …

వ్యక్తుల గుప్తత హక్కు – ఆటో శంకర్‍ ఆత్మ కథ Read More »

నాగులంచలో 1687 నాటి తొలి స్వాతంత్య్ర పోరాటం

నాగులవంచ తెలంగాణ రాష్ట్రంలోని ఖమ్మంజిల్లాలో చింతకాని మండలానికి చెందిన ఒక గ్రామం. ఇది జిల్లా కేంద్రం ఖమ్మానికి 20 కిలోమీటర్లదూరంలో వుంటుంది. ఇప్పుడు రెండు రాష్ట్రాల సరిహద్దు ప్రాంతాల గ్రామం. 16వ శతాబ్దంలో మచిలీపట్నం గోలుకొండ పరిపాలనలో వున్న కాలంలో గోలుకొండనుంచి మచిలీపట్నం ఓడరేవుకు మర్గమధ్య రహదారి కేంద్రంగా ఎంచుకోబడినది ఆ తర్వాత VOC కి వ్యాపారస్థావరంగా ఎదిగింది. వస్త్రాలు నీలిమందు ఎగుమతుల్లో ప్రత్యేక స్థానాన్ని పొందింది. దానితో పాటు అనేక ఇతర ఉత్పత్తులకు ప్రధాన స్థావరం …

నాగులంచలో 1687 నాటి తొలి స్వాతంత్య్ర పోరాటం Read More »

చరిత్రకెక్కని బహుజన స్ఫూర్తి మూర్తులు

‘కొత్త తెలంగాణ చరిత్ర బృందం’ నిర్వహించిన 12వ జూమ్‍ మీటింగ్‍ ప్రసంగం… చరిత్రను ఆనాది నుంచి ఆధిపత్య కులాల వాండ్లే రాస్తూ వస్తున్నారు. దీంతో తమ సామాజికవర్గం చేసిన కృషిని వాళ్లు శ్రద్ధతో రికార్డు చేసిండ్రు. అదే సమయంలో బహుజన కులాల వారిని విస్మరించారు. లేదంటే తక్కువ చేసి చూపించారు. ఇదంతా ఒక క్రమపద్ధతిలో అమలు పరిచిన వివక్ష. ఈ వివక్షను అధిగమించి బహుజనులు ‘మేమూ చరిత్రకెక్కదగ్గ వాళ్ళమే’ అని నిరూపించు కోవడానికి ఇప్పుడు ఆధారాలు చాలా …

చరిత్రకెక్కని బహుజన స్ఫూర్తి మూర్తులు Read More »

చొప్పకట్లపాలెం శాసనం

తెలంగాణా రాష్ట్రంలో పాతపదిజిల్లాలలో లభించిన శాసనాలను పరిష్కరించి, వాటినుంచి నల్గొండ, మహబూబునగర్‍, మెదక్‍, వరంగల్‍, కరీంనగర్‍, నిజామాబాద్‍ జిల్లాల శాసనసంపుటులను రాష్ట్ర వారసత్వశాఖ ప్రచురించింది. ఇంకా ఖమ్మం, ఆదిలాబాద్‍, రంగారెడ్డి, హైద్రాబాద్‍ జిల్లాల శాసనాలు ప్రచురించబడాల్సిన అవసర మున్నది. చరిత్రకు ప్రత్యక్షసాక్ష్యాలు, ఆధారాలైన శాసనాలను పరిష్కరించి, ప్రచురిస్తే తెలంగాణ చరిత్ర మరింత కొత్తగా తెలిసే అవకాశాలున్నాయి. విడిగా కొందరు శాసనకారుల అధ్యయనంలో వెలుగుచూసిన శాసనాలు కొన్ని. తెలంగాణాలో ప్రభుత్వం తరపున జరిగిన శాసనాధ్యయనం కాక బిఎన్‍ శాస్త్రిగారి …

చొప్పకట్లపాలెం శాసనం Read More »