November

రంగారెడ్డి జిల్లా గ్రామ నామాలు – ఒక పరిశీలన

ఉమ్మడి రంగారెడ్డి జిల్లా దక్కన్‍ పీఠభూమిగా పేరుగాంచినది. ఇక్కడ విష్ణు కుండినులు, శాతవాహనులు, బాదామి చాళుక్యులు, కళ్యాణి చాళుక్యులు, రాష్ట్రకూటులు, కాకతీయులు పరిపాలించిన చారిత్రక ఆధారాలున్నవి. ఈ జిల్లాని 1948కి ముందు అత్రాప్‍-ఇ-బల్దా అనే పేరుతో వ్యవహరించారు. 1948 నుండి 1978 వరకు హైదరాబాదు జిల్లాగా పిలువబడింది. 1978లో కె.వి.రంగారెడ్డి గారి పేరు మీదుగా రంగారెడ్డి జిల్లాగా ఏర్పడింది. తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తరువాత జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణలో భాగంగా 2016లో రంగారెడ్డి, మేడ్చల్‍ మల్కాజ్‍ గిరి, వికారాబాద్‍ …

రంగారెడ్డి జిల్లా గ్రామ నామాలు – ఒక పరిశీలన Read More »

మహబూబ్‍నగర్‍ జిల్లా – బడిపిల్లల కథలుబాలచెలిమి కృషి

పిల్లల్లోని స్నేహం, సౌశీల్యం, శాంతి, జిజ్ఞాస,భావుకత, అమాయకత్వం, వినయం వంటి గుణాలు పెద్దలకు, దేశానికి ఆదర్శం కావాలి. తెలుగు మాతృభాషగా గల బాలలందరిలోను ఒక సమగ్ర సంఘటిత చైతన్యశక్తిని పెంపొందించవలసిన అవసరం ఎంతో ఉంది. బాలల ఆలోచనలు, అభిరుచులు, ఆశలు, ఆశయాలు జాతి జీవన గతిని నిర్ణయిస్తాయి. వాళ్ళ ఆటపాటలు, చదువు సంధ్యలు, వాళ్ళ మనోవికాసానికి ముఖ్య సాధనాలు. ఒక విధంగా బాల్యం వంటిదే బాల వ్మాయం. బాల్యంలో సూచన ప్రాయంగా గోచరించిన లక్షణాలే తరువాత దశలలో …

మహబూబ్‍నగర్‍ జిల్లా – బడిపిల్లల కథలుబాలచెలిమి కృషి Read More »

నీటి బిందువు – రైతు బంధువు

తెలంగాణ రాష్ట్రం ఏర్పడిన తరువాత కట్టిన ప్రొజెక్టుల వలన నీటి కొరత తీరింది. అందువలన రైతులు అధిక ఆదాయం గల పంటలు పండిస్తున్నారు. తక్కువ నీటితో ఎక్కువ పంట పండించడం సూక్ష్మ సేద్య పథకం (MIP) ముఖ్య ఉద్దేశం. తెలంగాణ రాష్ట్ర ప్రభుత్వం, తెలంగాణ మైక్రో ఇరిగేషన్‍ ప్రాజెక్టు-TSMIP(తెలంగాణ సూక్ష్మ సేద్య పథకం) ద్వారా రైతులకు డ్రిప్‍ ఇరిగేషన్‍ సౌకర్యం కలిపిస్తూంది. డ్రిప్‍ లేదా బిందుసేద్యం వలన ఉపయోగాలు: డ్రిప్‍ పద్దతి ద్వారా మొక్కల నీటి అవసరాలకు …

నీటి బిందువు – రైతు బంధువు Read More »

నవంబర్‍ 14న బాలల దినోత్సవం

నవంబర్‍ 14న బాలల దినోత్సవాన్ని దేశవ్యాప్తంగా వేడుకలా జరుపుకొంటారు. బాలల దినోత్సవం అంటే.. భారత తొలి ప్రధాని పండిట్‍ జవహర్‍ లాల్‍ నెహ్రూ పుట్టిన రోజు. ఆయన జన్మదినాన్ని ‘చిల్డ్రన్స్ డే’గా నిర్వహించుకుంటారు. కాని ప్రపంచ దేశాలన్నీ నవంబర్‍ 20న బాలల దినోత్సవం జరుపుకొంటాయి. మన దేశ మొట్టమొదటి ప్రధాన మంత్రి జవహర్‍లాల్‍ నెహ్రూ. 1889 నవంబర్‍ 14న పుట్టిన నెహ్రూకు పిల్లలన్నా, గులాబీలన్నా అమితమైన ప్రేమ.నెహ్రు ఎక్కడికెళ్లినా.. పిల్లలను వెతికి మరీ ఆప్యాయంగా పలకరించేవారు. వారికి …

నవంబర్‍ 14న బాలల దినోత్సవం Read More »

అమ్మమాట కథ

తల్లికాకి ఆహారం తీసుకుని ఇంటికి వచ్చేసరికి పిల్లకాకి గూట్లో లేదు. తల్లి కాకికి బోలెడంత దిగులేసింది.‘‘ఎగరటం కూడా పూర్తిగా రాలేదు. ఎక్కడికి వెళ్ళిందో ఏమిటో!’’ అని బాధపడుతూ కిందకు వెళ్ళి చూసి వచ్చింది. ఎక్కడా లేదు. తల్లికాకి కళ్ళల్లో నీళ్ళు తిరిగాయి.తెచ్చిన ఆహారం వైపు చూస్తూ.. ‘‘తీసుకురాగానే గబగబా తినేసేది. ఎంత బాగుందో అమ్మా. కడుపు నిండిపోయింది’’ అని కూడా అనేది. అని కళ్ల నీళ్ళు పెట్టుకుంది. ఇంతలో మెల్లగా వచ్చింది పిల్లకాకి.దానిని చూడగానే చాలా ఆనందపడిపోయింది …

అమ్మమాట కథ Read More »

కాలుష్యానికి తెర

పిల్లలకు అత్యంత ఆనందానిచ్చేది ఆట బొమ్మలు.,కథల పుస్తకాలే. పాఠ్య పుస్తకాలు అందించే జ్ఞానానికి సమాంతరంగా మరెంతో లోకజ్ఞానాన్ని అందించేది బాల సాహిత్యమే. భాషకు సంబంధించిన ప్రాధమిక పరిజ్ఞానాన్ని అందించేవి కథలే. కొత్త కొత్త పదాలను పరిచయం చేసేది కథల పుస్తకాలే. పుస్తకాలు పిల్లల ఆలోచనా నైపుణ్యాలను పెంచుతాయి. వారి ఊహలకు ప్రాణం పోస్తాయి. వారిలో సృజనాత్మకతను పెంచుతాయి.పిల్లలలో నైతికతను, సక్రమమైన ప్రవర్తనను, మంచి చెడుల అవగాహనను పెంచే బాధ్యతను ఉమ్మడి కుటుంబాల్లో నాయనమ్మలు, అమ్మమ్మలు చెప్పే కథలు …

కాలుష్యానికి తెర Read More »

నదులను కాపాడుకునే బాధ్యత ప్రతి ఒక్కరిది

ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍ చైర్మన్‍ మణికొండ వేదకుమార్‍‘‘వరల్డ్ రివర్స్ డే’’ సందర్భంగా ‘మూసీ రివర్‍ ఫ్రంట్‍ వాక్‍’ నదులు కలుషితం కాకుండా కాపాడుకునే బాధ్యత ప్రతి ఒక్కరిపై ఉందని ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍ చైర్మన్‍, అర్బన్‍ అండ్‍ రీజినల్‍ ప్లానర్‍ మణికొండ వేదకుమార్‍ అన్నారు. ప్రపంచ నదుల దినోత్సవాన్ని పురస్కరించుకొని ఫోరం ఫర్‍ ఎ బెటర్‍ హైదరాబాద్‍, డెక్కన్‍ హెరిటేజ్‍ అకాడమీ సంయుక్త ఆధ్వర్యంలో సాలార్‍జంగ్‍ మ్యూజియం వద్ద ‘మూసీ రివర్‍ …

నదులను కాపాడుకునే బాధ్యత ప్రతి ఒక్కరిది Read More »

ప్రకృతే నియంత్రిస్తుంది! 15 ప్రకృతే శాసిస్తుంది!! నిర్వీర్యమౌతున్న నివేదికలు! శూన్యస్థాయిలో చర్యలు !!

(గత సంచిక తరువాయి)నివేదిక ప్రస్తావించిన ప్రధాన అంశాలు :కార్బన్‍డయాక్సైడ్‍ (co2) :గత రెండు వేల సంవత్సరాలతో పోలిస్తే ఈ వాయువు గాఢత 2019లో వాతావరణంలో అత్యధికమైంది. 1990 నాటి హరిత వాయువులతో పోల్చినప్పుడు ఈ వాయువు 59 శాతం కాగా, 2010- 2019 మధ్యకాలంలో ఏకంగా 64 శాతంకు పెరిగింది. దీనంతటికి కారణం బొగ్గు ఆధారిత విద్యుత్‍ ప్లాంట్‍ నుంచి జనించిన కార్బన్‍ యాక్సైడే! ఈ విధంగా బొగ్గు వాడకం సంవత్సరానికి రెండు బిలియన్‍ టన్నులు కాగా, …

ప్రకృతే నియంత్రిస్తుంది! 15 ప్రకృతే శాసిస్తుంది!! నిర్వీర్యమౌతున్న నివేదికలు! శూన్యస్థాయిలో చర్యలు !! Read More »

హాఫెజ్‍ కవిత్వం – సౌందర్య దృష్టి

పర్షియాకు చెందిన సుప్రసిద్ధ కవి హాఫెజ్‍. 14వ శతాబ్దానికి చెందిన హాఫెజ్‍ రచనలు పర్షియన్‍ సాహిత్యానికి పరాకాష్టగా భావిస్తారు. హాఫెజ్‍ రచించిన అనేక పద్యాలు, గజళ్ళు ప్రపంచ మంతటా ప్రఖ్యాతిగాంచాయి. ఆయన రచనల్లో ఎక్కువగా భావ కవిత్వం తొణికిసలాడుతుంది. ఆధ్యాత్మిక సుగంధం పరిమళిస్తుంది. అతని కవిత్వం విశ్వవ్యాప్తంగా విరాజమానమై పర్షియన్‍ కవిత్వాన్ని అజరామరం చేసింది. అతని కవిత్వాన్ని ఎందరెందరో ఇతర ప్రపంచ భాషల్లోకి అనువదించారు. ఇతని సాహిత్యాన్ని రాబర్ట్ బ్లై, లియోనేర్డ్ లెవిసాన్‍, మహ్మద్‍ ఖరీమీ హకాక్‍, …

హాఫెజ్‍ కవిత్వం – సౌందర్య దృష్టి Read More »

రైతుకు సిరులు… ఒంటికి సత్తువ!

(ఆల్‍ ఇండియా పోగ్రెసివ్‍ ఫోరం జాతీయ కార్యదర్శి సంగిరెడ్డి హనుమంత రెడ్డి అంతర్జాలంలో అందించిన వ్యాసం) ప్రపంచీకరణలో గ్రామీణ ఉపాధులు పోయాయి. ఐతే అతివృష్టి, లేకుంటే అనావృష్టి. వర్షపు నీరు సముద్రం పాలవుతోంది. భూగర్భ జల వనరులు పాతాళానికి దిగాయి. పంటలకు నీరుండదు. ఈ నేపథ్యంలో తక్కువ నీటితో పండే చిరుధాన్యాల పంటలే రైతుకు మేలు. జొన్న, రాగి, కొర్ర, సజ్జ (సొద్ద), సామ, అరికె, వరిగె, ఊద, ఓట్లు, బార్లీ వంటివి చిరుధాన్యాలుగా వ్యవహరిస్తారు. 1960ల్లో, …

రైతుకు సిరులు… ఒంటికి సత్తువ! Read More »