September

పక్షులు… రైతు నేస్తాలు!

మానవ కార్యకలాపాలు పక్షుల పాలిట పెను శాపంగా మారుతున్నాయి. అడవుల తరుగుదల, ఆవాసాల నష్టం వల్ల దేశీయంగా ఎన్నో జాతుల పక్షులు మనుగడ ప్రమాదాన్ని ఎదుర్కొంటున్నాయి. భారత్‍కు మాత్రమే ప్రత్యేకమైన కొన్ని జాతుల పక్షులు ఇప్పటికే అంతర్థానమయ్యాయి.అభివ•ద్ధి పేరిట సాగుతున్న కార్యకలాపాలు ఎన్నో రకాల పక్షుల ఉనికిని ప్రశ్నార్ధకంగా మారుస్తు న్నాయి. పదమూడు వందలకు పైగా పక్షిజాతులకు భారత్‍ నెలవు. ప్రపంచ పక్షి జాతుల్లో ఇవి 12.4శాతం. వీటిలో 78 జాతుల పక్షులు (అయిదు శాతం) కేవలం …

పక్షులు… రైతు నేస్తాలు! Read More »

ఆలేరు మా ఊరు

మావూరు ఆలేరు. మాది యాదగిరిగుట్ట-భువనగిరి జిల్లా. మావూరు ఒక నదీలోయ నాగరికత నింపుకున్న పల్లెదీవి. వూరు చుట్టూ వాగుల వడ్డాణం. ఆలేరు ఇపుడొక మండలకేంద్రం. మావూరు నుండి 202 జాతీయరహదారి వెళుతున్నది. తెలంగాణానేలిన అందరి పాలనలో ఆలేరు ఉన్నది.ఆలేరు పేరు కథ: చిన్నప్పుడు మా తాత ఈ వూరిలో పెద్దపులులనే తరిమేటన్ని ఆవుల మందలుండేవని అందువల్లే ఆవులున్న ఈ వూరు ఆవులూరు లేదా ఆవులేరుగా, రాను రాను ఆలేరుగా పిలువబడ్డదని చెప్పేవాడు. కాదు ఆరు ఏరులు పారే …

ఆలేరు మా ఊరు Read More »

బతుకమ్మ తోటిదే తీజ్‍

ఈ విశ్వాన్ని సృష్టించి దాని సంచాలనం చేస్తున్న తల్లి పరాశక్తి. అందరి జీవితాల్లో వెలుగులు నింపే జగన్మాత ఆమె. ఆ ఆదిశక్తి అంశగా ముగ్గురమ్మలు ఆవిర్భవించి లోకకళ్యాణం చేస్తున్నారు. పరాశక్తి నుంచి ఉద్భవించిన త్రిమూర్తులకు శక్తిని ప్రసాదిస్తూ ఆ చల్లని తల్లి అందరిని ప్రేమతో కనిపెట్టుకొని బతుకును పంచుతుంది. అందుకే ఆ అమ్మను బతుకమ్మ అని పిలుస్తున్నాం. బతుకమ్మ లాగే ప్రకృతితో ముడిపడిన పండుగ తీజ్‍. బంజారాలు వారి శ్రేయస్సు, యశోవృద్ధి కోసం తీజ్‍ను జరుపుకుంటారు. చెట్టు, …

బతుకమ్మ తోటిదే తీజ్‍ Read More »

ప్రకృతే సౌందర్యం! 18 ప్రకృతే ఆనందం!! మనిషే మాపాలిట మహా మమ్మారి

(గత సంచిక తరువాయి)నా దంతాలే (tusks) నాకు శత్రువులు:భూమిపై నడయాడే జంతువులలో అతిపెద్ద జంతువును నేనే! నన్ను ఇష్టపడని వారుండరు. పిల్లలైతే ‘భలే!భేలే!’ అంటూ కేరింతలు కొడుతారు. ఒకప్పుడు సర్కసుల్లో వినోదాన్ని అందించేదాన్ని. జంతుప్రేమికుల చొరవతో నాకు సర్కసుల నుంచి విముక్తి లభించింది. కాని బాహ్యసమాజంలో, అడవుల్లో మానవుల నుంచే ఇంకా విముక్తి లభించక పోగా నిత్యం ప్రాణసంకటంగా వుంది. నా ఆవాస ప్రాంతాల్ని, నడిచేదారుల్ని (corridors) అటవులను నరికి, గనులను తవ్వి, రైలు, రోడ్డు మార్గాల్ని …

ప్రకృతే సౌందర్యం! 18 ప్రకృతే ఆనందం!! మనిషే మాపాలిట మహా మమ్మారి Read More »

తెలంగాణ అస్తిత్వ ఆత్మగౌరవ పతాకం దక్కన్‍ ల్యాండ్‍

పత్రికొక్కటున్న పదివేల సైన్యముపత్రికొక్కటున్న మిత్ర కోటిప్రజకు రక్ష లేదు పత్రిక లేకున్న…..అంటారు పత్రికా రంగ వైతాళికుడు నార్ల వెంకటేశ్వరరావు. ప్రజాస్వామ్యం పరిఢవిల్లాలంటే పత్రికల పాత్ర అనివార్యం. మానవజీవన వికాసంలో పత్రికలు ఎప్పటికప్పుడు తమ వంతు పాత్రను నిరంతరాయంగా పోషిస్తూ వస్తున్నాయి. ఆ క్రమంలో 10 ఏళ్ల క్రితం ఆవిర్భవించిన దక్కన్‍ ల్యాండ్‍ సామాజిక రాజకీయ మాసపత్రిక తెలంగాణ అస్తిత్వ ఆత్మగౌరవ పతాకగా నిలిచింది. మలిదశ ప్రత్యేక తెలంగాణ రాష్ట్ర ఉద్యమానికి ఊపిరులూదింది. తెలంగాణ రాష్ట్ర సామాజిక ఆర్థిక …

తెలంగాణ అస్తిత్వ ఆత్మగౌరవ పతాకం దక్కన్‍ ల్యాండ్‍ Read More »

బి.ఎస్‍.రాములు 75వ జన్మదిన వజ్రోత్సవం

బి.ఎస్‍. రాములు సామాజిక తత్వవేత్తగా, సుప్రసిద్ధ రచయితగా, బీసీ కమిషన్‍ తొలి ఛైర్మన్‍గా, విశాలసాహిత్య అకాడమి, సామాజిక తాత్విక విశ్వవిద్యాలయం వ్యవస్థాపకులుగా, దళిత (బీసీ, ఎస్సీ, ఎస్టీ, మైనారిటీ) రచయితల కళాకారుల మేధావుల ఐక్యవేదిక వ్యవస్థాపక అధ్యక్షులుగా, సమకాలీన రాజకీయ విశ్లేషకులుగా అందరికి తెలుసు. తెలంగాణ రాష్ట్ర ఉద్యమంలో తనదైన విశిష్ఠ పాత్రను నిర్వహించారు.23 ఆగష్టు 1949న జగిత్యాలలో జన్మించిన బి.ఎస్‍. రాములు తొలి కథ 1968 జనవరి బాలమిత్ర సంచికలో జగిత్యాల కథగా ప్రచురించబడింది. అప్పటినుండి …

బి.ఎస్‍.రాములు 75వ జన్మదిన వజ్రోత్సవం Read More »

పర్యావరణ హిత పరమైన కథలు

ప్రక•తి అంతా పచ్చగా ఉండాలి. పక్షుల కిల కిల రావాలతో, పంట పొలాలతో, పాడి పంటలతో కళ కళ లాడాలి. అప్పుడే ప్రక•తి అందంగా ఉంటుంది. అదే పర్యావరణం అవుతుంది. ప్రక•తికి మరో పేరు గా నిలుస్తుంది.అంత గొప్ప పర్యావరణం నేడు ఆపదకు లోనవుతోంది. అనారోగ్యాలకు చిరునామాగా మారుతోంది. దీనికి కారణం ఎవరు?.. సరిగ్గా గమనిస్తే పర్యావ‘‘రణం’’లోనే ‘‘రణం’’ ఉంది. ప్రక•తికి అనుగుణంగా నడుచుకోక పోతే… ‘‘రణా’’నికి కారణం అవుతుంది. దీనిని కాపాడవలసిన బాధ్యత.. విచక్షణా జ్ఞానం …

పర్యావరణ హిత పరమైన కథలు Read More »

నిబద్దతకు నిలువుటద్దం – దక్కన్‍ల్యాండ్‍

దక్కన్‍ల్యాండ్‍ మాసపత్రిక అంటే నిబద్దతకు, వాస్తవికతకు నిలువుటద్దం. చరిత్రను, వర్తమానాన్ని నిశ్శబ్ధంగా రికార్డు చేస్తున్న సామాజిక, రాజకీయ పత్రిక. విజయవంతంగా పదకొండేళ్లు పూర్తిచేసుకుని పన్నెండవ ఏట ప్రవేశిస్తున్న సందర్భంగా దక్కన్‍ల్యాండ్‍ యాజమాన్యానికి, సంపాదకులు మణికొండ వేదకుమార్‍ గారికి హృదయపూర్వక అభినందనలు. అనివార్యంగా డిజిటల్‍ యుగంలోకి ప్రవేశించిన మనం పత్రికను నిరంతరాయంగా పదకొండేళ్లు పూర్తి చేసుకొని విజయవంతంగా పన్నెండో ఏట ప్రవేశించడం ఒక గొప్ప విజయం. దక్కన్‍ ల్యాండ్‍ ఏ సంచికకు ఆ సంచిక ప్రత్యేకమైనదే. వర్తమాన రాజకీయ …

నిబద్దతకు నిలువుటద్దం – దక్కన్‍ల్యాండ్‍ Read More »

సాలార్‍ జంగ్‍ మ్యూజియంలో ‘‘టైమ్‍లెస్‍ ఫోటో ఎగ్జిబిషన్‍’’

ప్రపంచ ఫోటోగ్రఫీ దినోత్సవం పురస్కరించుకొని సాలర్‍ జంగ్‍ మ్యూజియంలో ‘‘గ్రాండ్‍ ఫోటో ఆర్ట్ ఎగ్జిబిషన్‍’ ఎక్స్ పోలో భాగంగా సాలార్‍ జంగ్‍ మ్యూజియంలో చిత్రపటాలు, ప్రకృతి, వన్యప్రాణులు, వాస్తుశిల్పం నుంచి మతాలు, సంస్కృతులు, పండుగలు, గిరిజనుల వరకు టైమ్‍లెస్‍ ఛాయాచిత్రాలను ప్రదర్శనకు ఉంచారు. 75 మందికి పైగా దేశ విదేశీ ఫోటోగ్రాఫర్‍ల నుండి 480 ఛాయాచిత్రాలను ఈ ప్రదర్శనలో ఉంచారు. సెప్టెంబరు 4 వరకు ఫోటోలు ప్రదర్శనలో ఉంటాయి. ఈ సందర్భంగా తెలంగాణ వారసత్వం, హైదరాబాద్‍ వారసత్వం, …

సాలార్‍ జంగ్‍ మ్యూజియంలో ‘‘టైమ్‍లెస్‍ ఫోటో ఎగ్జిబిషన్‍’’ Read More »

కరీంనగర్‍ జిల్లా గ్రామ నామాలు

స్థలనామ విజ్ఞానం (టోపోనమి) అనే శాస్త్రానికి సంబంధించి పాశ్చాత్య దేశాల్లో గ్రామ నామాల పరిశోధన ప్రారంభమై వందేళ్ళకు పైనే అయిందనవచ్చు. భాష పుట్టిన తర్వాతనే పేర్లు పుట్టుకొచ్చాయి. గ్రామాల పేర్లు కూడా అంతే. మారుతున్న కాలానికి అనుగుణంగా గ్రామాలకు ఆయా పేర్లు ఎలా వచ్చాయో అనడానికి చాలా చరిత్రే ఉంది. జనాలు గుంపుగా ఒకచోట స్థిరనివాసం ఏర్పరచుకున్నాక అక్కడ భౌగోళిక, చారిత్రక, సామాజిక పరిస్థితులకు అనుగుణంగా కొన్ని వందల ఏళ్ళ క్రితమే ఊర్ల పేర్లు వచ్చాయని చరిత్ర …

కరీంనగర్‍ జిల్లా గ్రామ నామాలు Read More »