2022

ఆర్బిట్రేషన్‍ అంటే మధ్యవర్తిత్వం. ఈ ఆర్బిట్రేషన్‍ భారతదేశ గ్రామీణ వ్యవస్థలో అత్యంత ప్రాధాన్యత కలిగిన అంశం. భార్యాభర్తల తగాదాలు, వారసత్వ ఆస్తుల వివాదాలు, భూసరిహద్దు వివాదాలు, కుల మత ఘర్షణల వంటివి పోలీసు కేసుల వరకూ, కోర్టుల వరకూ వెళ్లకుండా ఊరి పెద్దలే మధ్యవర్తిత్వం వహించి పరిష్కరించడం మనకు తెలుసు. ఆధునిక జీవితంలో వచ్చిన మార్పులు వివిధ సామాజిక వ్యవస్థలపై పరోక్షంగానో, ప్రత్యక్షంగానో తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతున్నాయి. అనేక కారణాల వల్ల కోర్టుల్లో కేసుల పరిష్కారం ఆలస్యమవుతుంది. …

ఐఏఎంసీ హైద్రాబాద్‍కి మరో కలికితురాయి Read More »

ఈశ్వరీబాయి గారి జీవిత విశేషాలు వింటుంటే, ఒకనాడు భర్తృహరి చెప్పిన సుభాషితం గుర్తొస్తుంది. ఒకటి నేలను నొకటి నొప్పారు పూసెజ్జపై ఒకటో శాకమువారణించు, ఒకటి ఊత్కృష్ణ శాల్యోదనం, ఒకటి బొంత ధరించు – ఇలా చెప్పి, కార్యసాధకుడు దుఃఖాన్ని సుఖాన్ని లెక్కపెట్టడు. అతని లక్ష్యం కార్యసాధన మాత్రమే. ఇది ఈశ్వరీబాయి గారిపట్ల సార్థకమైందని చెప్పాలి. ఈశ్వరీబాయిగారి జీవిత చరిత్ర రాసిన ఎం.ఎల్‍. నరసింహారావుగారు ‘‘సాహమూర్తి జె. ఈశ్వరీబాయి’’ అన్నారు. ‘‘ఎక్కడ ఏ మూల ఏ అన్యాయం జరిగినా …

ఈశ్వరీబాయి Read More »

దక్కను పీఠభూమి ఎన్నో జాతులకు, సంస్కృతులకు పుట్టినిల్లు. ఎన్నో శతాబ్దాల తన ప్రయాణంలో ఎన్నెన్నో జాతులను ఇముడ్చుకున్నది. భిన్న ఆదివాసి జాతులకు ఆలవాలమైన ఈ భూమి ఆధునిక సంస్కృతులకు కూడా వేదికైంది. దక్కను ప్రాంతం గురించి చెప్పడమంటే అప్పటి హైదరాబాద్‍ స్టేట్‍ గురించి చెప్పడమే. అంతేకాకుండా తెలంగాణ తన చరిత్రను మరింత విస్తృతపర్చుకోవడం కూడా అవుతుంది. వివిధ ముస్లిం రాజుల పరిపాలన కాలంలో దక్కనులో ఎన్నో జాతులు వచ్చి స్థిరపడ్డాయి. ఇక్కడి సంస్కృతులతో ఆ జాతులు మమేకమై …

దక్కని సిక్కుల సాంస్కృతిక జీవితం Read More »

ఉత్తర హిందూస్థానంలో వీరిని ‘‘పార్థీ’’లు అంటారు. తెలుగులో పిట్టలోళ్ళు. పిట్టలను, ఉడతలను, ఉడుములను పట్టే సంచార జీవులు. తాము ఏకలవ్యుడి వారసులమని ఘనంగా గర్వంగా చెప్పుకుంటారు. అంతేగాక లంబాడీల మాదిరిగ తాము కూడ రాణా ప్రతాప్‍ వంశానికి చెందిన వారమని అక్బర్‍తో జరిగిన యుద్ధంలో ఆయన ఓడిన తర్వాత ప్రాణరక్షణ కోసం వలస వెళ్ళి దేశదిమ్మరులమైనామని చెపుతారు. వీరి ముఖ కవళికలు, రూపురేఖలన్నీ రాజస్థానీయులతో పోలి ఉంటాయి. కొలిమిలో బాగా కాలిన రాగి రంగు ముఖాలు, తేనె …

పిట్టలోళ్ల పిట్ట గోస ‘పార్థీవాడ’ ఆపైన ‘‘గాజిబండ’’ Read More »

పర్యావరణ నైతికత (Environmental Ethics)“Environmental ethics is a systamatic account of the moral relations between human beings and their natural relations between human beings and their natural environment” మనుషులు తమచుట్టూ ఉన్న సహజ పర్యావరణంతో కలిగి ఉండే నైతిక సంబంధాల క్రమ పరిగణననే పర్యావరణ నైతికత అనవచ్చు. Environmental ethics ఏమి భావిస్తుందంటే నైతిక నియమాలు సహజ ప్రపంచాన్ని మానవ ప్రవర్తన గౌరవించేట్లు చేస్తుంది. అందువల్లనే Environmental …

పర్యావరణం – శాస్త్రం – నైతికత – తాత్విక దృక్పథాలు Read More »

వరంగల్‍ రైల్వేస్టేషన్‍కు ఎదురుగా కనిపించే అతి పురాతన భవనం నిజాం కాలం నాటి కరోడ్‍గిరి. కరోడ్‍గిరి అంటే ఆనాడు కస్టమ్స్ కార్యాలయం అన్నమాట. అదివ్వాళ ఆదాయ పన్నుకార్యాలయంగా ఉంది. నిజాం ప్రభుత్వం తన ఆదాయ వనరులను పెంచుకునే క్రమంలో ఈ కరోడ్‍గిరి శాఖను ఏర్పాటు చేసింది. అనాటి రెవెన్యూ శాఖ పరిధిలో పనిచేసే ప్రభుత్వ శాఖల్లో అబ్కారీ, కరోడ్‍గిరి శాఖల ద్వారానే ఎక్కువ ఆదాయం వచ్చేది. విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకునే వస్తువులకు నేటి ప్రభుత్వాలు విధిస్తున్న …

నాటి కరోడ్‍ గిరి… నిజాం ఖజానా గని Read More »