2022

సిరిధాన్యాలతో మెట్ట రైతుకు మేలు..

రబీలో బోర్ల కింద రైతులు వరికి బదులు చిరుధాన్యాల సాగును చేపట్టేలా తగిన ధర కల్పించడం, మిల్లెట్‍ బోర్డును సత్వరం ఏర్పాటు చేయడం, ప్రకృతి వ్యవసాయాన్ని మరింత ప్రోత్సహించడం కోసం తెలుగు రాష్ట్రాలు ఇటీవల చర్యలు తీసుకున్నారు. ఈ పరిణామాలను మీరెలా చూస్తున్నారు?నాలుగు వర్షాలొస్తే మెట్ట భూముల్లో పండే సిరిధాన్యాల (అవి చిరుధాన్యాలు కావు.. సిరిధాన్యాలు)ను ప్రోత్సహిస్తూ తెలుగు ప్రభుత్వాలు చర్యలు తీసుకోవటం చాలా సంతోషదాయకం. నీటి పారుదల సదుపాయం ఉన్న ప్రాంతాల్లో రైతులపై ప్రభుత్వాలు దృష్టికేంద్రీకరిస్తూ …

సిరిధాన్యాలతో మెట్ట రైతుకు మేలు.. Read More »

విజయీ భవ

పిల్లల రచనలకు ప్రాచుర్యం కల్పించడం, ప్రచురించడం, పంపిణీ చేయడం, మార్కెటింగ్‍ లాంటి సమస్యలూ ఉన్నా, ఇలాంటి అంశాలపై దృష్టి సారించిన ‘చిల్డ్రన్స్ ఎడ్యుకేషనల్‍ అకాడమీ’ తెలంగాణాలోని ఉమ్మడి 10 జిల్లాల ‘‘బడి పిల్లల కథలు’’ సంకలనాలుగా అందమైన బొమ్మలతో వెలువరించింది. ఆ ‘పది జిల్లాల బడి పిల్లల కథలు ’ దక్కన్‍ల్యాండ్‍ పాఠకులకు పరిచయం చేయడంలో భాగంగా ‘మెదక్‍ బడిపిల్లల కథలు’ కథా రచయిత ఐతా చంద్రయ్య విశ్లేషణ.కథల కోసం చిల్డ్రన్స్ ఎడ్యుకేషనల్‍ అకాడమీ వారి ఆహ్వానం …

విజయీ భవ Read More »

బాలారణ్యంలో ఒక రోజు

బాలారణ్యను చూడడం అంటే అదెంతో ఆనందం కలిగించేదే. బాగా దప్పిక గొన్న వేళ ఎడారిలో ఒయాసిస్‍ ను చూస్తే ఎంత ఆనందం కలుగుతుందో అలాంటి భావన కలుగుతుంది.బాలారణ్య అనేది ఒక స్థలం మాత్రమే కాదు. ఎన్నో సవాళ్ళ మధ్య…. జీవితాన్ని అనుభూతి చెందేందుకు ఒక నూతన విధానం కూడా. నైట్‍ అడ్వెంచర్‍ క్యాంప్‍ ఆక్స్ ఫర్డ్ విద్యార్థులందరి ముఖాల్లో చిరునవ్వులు విరబూసేలా చేసింది. బడికి వెళ్ళడం, ట్యూషన్లు, ఆటలకు కోచింగ్‍ ఇలాంటి రోజువారీ హడావిడి మధ్య బాలారణ్య …

బాలారణ్యంలో ఒక రోజు Read More »

ఐఏఎంసీ హైద్రాబాద్‍కి మరో కలికితురాయి

ఆర్బిట్రేషన్‍ అంటే మధ్యవర్తిత్వం. ఈ ఆర్బిట్రేషన్‍ భారతదేశ గ్రామీణ వ్యవస్థలో అత్యంత ప్రాధాన్యత కలిగిన అంశం. భార్యాభర్తల తగాదాలు, వారసత్వ ఆస్తుల వివాదాలు, భూసరిహద్దు వివాదాలు, కుల మత ఘర్షణల వంటివి పోలీసు కేసుల వరకూ, కోర్టుల వరకూ వెళ్లకుండా ఊరి పెద్దలే మధ్యవర్తిత్వం వహించి పరిష్కరించడం మనకు తెలుసు. ఆధునిక జీవితంలో వచ్చిన మార్పులు వివిధ సామాజిక వ్యవస్థలపై పరోక్షంగానో, ప్రత్యక్షంగానో తీవ్ర ప్రభావాన్ని చూపుతున్నాయి. అనేక కారణాల వల్ల కోర్టుల్లో కేసుల పరిష్కారం ఆలస్యమవుతుంది. …

ఐఏఎంసీ హైద్రాబాద్‍కి మరో కలికితురాయి Read More »

ఈశ్వరీబాయి

ఈశ్వరీబాయి గారి జీవిత విశేషాలు వింటుంటే, ఒకనాడు భర్తృహరి చెప్పిన సుభాషితం గుర్తొస్తుంది. ఒకటి నేలను నొకటి నొప్పారు పూసెజ్జపై ఒకటో శాకమువారణించు, ఒకటి ఊత్కృష్ణ శాల్యోదనం, ఒకటి బొంత ధరించు – ఇలా చెప్పి, కార్యసాధకుడు దుఃఖాన్ని సుఖాన్ని లెక్కపెట్టడు. అతని లక్ష్యం కార్యసాధన మాత్రమే. ఇది ఈశ్వరీబాయి గారిపట్ల సార్థకమైందని చెప్పాలి. ఈశ్వరీబాయిగారి జీవిత చరిత్ర రాసిన ఎం.ఎల్‍. నరసింహారావుగారు ‘‘సాహమూర్తి జె. ఈశ్వరీబాయి’’ అన్నారు. ‘‘ఎక్కడ ఏ మూల ఏ అన్యాయం జరిగినా …

ఈశ్వరీబాయి Read More »

దక్కని సిక్కుల సాంస్కృతిక జీవితం

దక్కను పీఠభూమి ఎన్నో జాతులకు, సంస్కృతులకు పుట్టినిల్లు. ఎన్నో శతాబ్దాల తన ప్రయాణంలో ఎన్నెన్నో జాతులను ఇముడ్చుకున్నది. భిన్న ఆదివాసి జాతులకు ఆలవాలమైన ఈ భూమి ఆధునిక సంస్కృతులకు కూడా వేదికైంది. దక్కను ప్రాంతం గురించి చెప్పడమంటే అప్పటి హైదరాబాద్‍ స్టేట్‍ గురించి చెప్పడమే. అంతేకాకుండా తెలంగాణ తన చరిత్రను మరింత విస్తృతపర్చుకోవడం కూడా అవుతుంది. వివిధ ముస్లిం రాజుల పరిపాలన కాలంలో దక్కనులో ఎన్నో జాతులు వచ్చి స్థిరపడ్డాయి. ఇక్కడి సంస్కృతులతో ఆ జాతులు మమేకమై …

దక్కని సిక్కుల సాంస్కృతిక జీవితం Read More »

పిట్టలోళ్ల పిట్ట గోస ‘పార్థీవాడ’ ఆపైన ‘‘గాజిబండ’’

ఉత్తర హిందూస్థానంలో వీరిని ‘‘పార్థీ’’లు అంటారు. తెలుగులో పిట్టలోళ్ళు. పిట్టలను, ఉడతలను, ఉడుములను పట్టే సంచార జీవులు. తాము ఏకలవ్యుడి వారసులమని ఘనంగా గర్వంగా చెప్పుకుంటారు. అంతేగాక లంబాడీల మాదిరిగ తాము కూడ రాణా ప్రతాప్‍ వంశానికి చెందిన వారమని అక్బర్‍తో జరిగిన యుద్ధంలో ఆయన ఓడిన తర్వాత ప్రాణరక్షణ కోసం వలస వెళ్ళి దేశదిమ్మరులమైనామని చెపుతారు. వీరి ముఖ కవళికలు, రూపురేఖలన్నీ రాజస్థానీయులతో పోలి ఉంటాయి. కొలిమిలో బాగా కాలిన రాగి రంగు ముఖాలు, తేనె …

పిట్టలోళ్ల పిట్ట గోస ‘పార్థీవాడ’ ఆపైన ‘‘గాజిబండ’’ Read More »

పర్యావరణం – శాస్త్రం – నైతికత – తాత్విక దృక్పథాలు

పర్యావరణ నైతికత (Environmental Ethics)“Environmental ethics is a systamatic account of the moral relations between human beings and their natural relations between human beings and their natural environment” మనుషులు తమచుట్టూ ఉన్న సహజ పర్యావరణంతో కలిగి ఉండే నైతిక సంబంధాల క్రమ పరిగణననే పర్యావరణ నైతికత అనవచ్చు. Environmental ethics ఏమి భావిస్తుందంటే నైతిక నియమాలు సహజ ప్రపంచాన్ని మానవ ప్రవర్తన గౌరవించేట్లు చేస్తుంది. అందువల్లనే Environmental …

పర్యావరణం – శాస్త్రం – నైతికత – తాత్విక దృక్పథాలు Read More »

నాటి కరోడ్‍ గిరి… నిజాం ఖజానా గని

వరంగల్‍ రైల్వేస్టేషన్‍కు ఎదురుగా కనిపించే అతి పురాతన భవనం నిజాం కాలం నాటి కరోడ్‍గిరి. కరోడ్‍గిరి అంటే ఆనాడు కస్టమ్స్ కార్యాలయం అన్నమాట. అదివ్వాళ ఆదాయ పన్నుకార్యాలయంగా ఉంది. నిజాం ప్రభుత్వం తన ఆదాయ వనరులను పెంచుకునే క్రమంలో ఈ కరోడ్‍గిరి శాఖను ఏర్పాటు చేసింది. అనాటి రెవెన్యూ శాఖ పరిధిలో పనిచేసే ప్రభుత్వ శాఖల్లో అబ్కారీ, కరోడ్‍గిరి శాఖల ద్వారానే ఎక్కువ ఆదాయం వచ్చేది. విదేశాల నుంచి దిగుమతి చేసుకునే వస్తువులకు నేటి ప్రభుత్వాలు విధిస్తున్న …

నాటి కరోడ్‍ గిరి… నిజాం ఖజానా గని Read More »

అలనాటి మేటి తెలంగాణ శాసనాలు-17 ‘కరణం’ పదాన్ని మొదటిసారి ప్రస్తావించిన మొదటి సోమేశ్వరుని కురుమిద్దిశాసనం(క్రీ.శ.1046)

కరణం, మునసబు అనే పదాలు గ్రామాధికారులను సూచిస్తాయి. కరణం అంటే గ్రామంలోని పొలం కొలతల పట్టీని నిర్వహించే వాడు. ఏదైనా పొలం అమ్మాలన్నా, కొనాలన్నా ఆ పొలం గురించి కరణం మాటే వేదం. అందరికీ అందుబాటులో లేని కొలత పద్ధతులు, కొలమానాలతో మోసం చేసేవారని వారి మీద ఒక అపవాదుండేది. నందమూరి తారక రామారావు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్న మొదటి పర్యాయంలో కరణం, మునసబుల వ్యవస్థను రద్దు చేసి రెవెన్యూ సంస్కారాలను ప్రవేశపెట్టాడు. కరణాల వ్యవహారశైలిపై అనేక వ్యంగాస్త్రాలు, …

అలనాటి మేటి తెలంగాణ శాసనాలు-17 ‘కరణం’ పదాన్ని మొదటిసారి ప్రస్తావించిన మొదటి సోమేశ్వరుని కురుమిద్దిశాసనం(క్రీ.శ.1046) Read More »